Παλαιό τραγούδι, δημοφιλές, τραγουδισμένο απ’ όλον τον κόσμο, απ’ όταν
πρωτοβγήκαν οι… δίσκοι γραμμοφώνου. Δείχνει πόσο συνδεδεμένοι ήσαν οι άνθρωποι
με τα ζωντανά τους. Το γαϊδουράκι ήταν, τότε, το μόνον μέσον εξυπηρετήσεως,
προτού ο άνθρωπος αποκτήσει τροχοφόρα:
πρωτοβγήκαν οι… δίσκοι γραμμοφώνου. Δείχνει πόσο συνδεδεμένοι ήσαν οι άνθρωποι
με τα ζωντανά τους. Το γαϊδουράκι ήταν, τότε, το μόνον μέσον εξυπηρετήσεως,
προτού ο άνθρωπος αποκτήσει τροχοφόρα:
Το
καϋμένο το γαϊδουράκι
καϋμένο το γαϊδουράκι
όπου
το ’χα σαν παιδάκι,
το ’χα σαν παιδάκι,
και
το φόρτωνα ντομάτες,
το φόρτωνα ντομάτες,
αγκινάρες
και πατάτες,
και πατάτες,
κι
άλλα φρούτα μυρωμένα,
άλλα φρούτα μυρωμένα,
και
με γέμιζε παρά[1],
με γέμιζε παρά[1],
μου
εψόφησε το καϋμένο,
εψόφησε το καϋμένο,
ο
καϋμένος τι θα γένω;»…
καϋμένος τι θα γένω;»…
 |
| Γαϊδούρι και ταϊστής του – βυζαντινό ψηφιδωτό. |
Του
Κώστα Βάρναλη
Κώστα Βάρναλη
Δεν
λυγάνε τα ξεράδια
λυγάνε τα ξεράδια
και
πονάνε τα ρημάδια
πονάνε τα ρημάδια
κούτσα
μια και κούτσα δυο
μια και κούτσα δυο
στης
ζωής το ρημαδιό…
ζωής το ρημαδιό…
Μεροδούλι-ξενοδούλι
δέρναν
ούλοι, αφέντες-δούλοι,
ούλοι, αφέντες-δούλοι,
ούλοι
οι δούλοι αφεντικό
οι δούλοι αφεντικό
και
μ’ αφήναν νηστικό…
μ’ αφήναν νηστικό…
Πανωφόρι-κατωφόρι,
ανηφόρι-κατηφόρι,
και
με κάμα[3]
και βροχή
με κάμα[3]
και βροχή
ώσπου
μου ΄βγαινε η ψυχή!
μου ΄βγαινε η ψυχή!
Είκοσι
χρονώ γομάρι
χρονώ γομάρι
σήκωσα
όλο το νταμάρι
όλο το νταμάρι
κι
έχτισα στην εμπασιά
έχτισα στην εμπασιά
του
χωριού την εκκλησιά!
χωριού την εκκλησιά!
Και
ζευγάρι με το βόδι,
ζευγάρι με το βόδι,
άλλο
μπόι κι άλλο πόδι,
μπόι κι άλλο πόδι,
όργωνα
στα ρέματα
στα ρέματα
τ’
αφεντός τα στρέμματα.
αφεντός τα στρέμματα.
Και
στον πόλεμο, όλα για όλα,
στον πόλεμο, όλα για όλα,
κουβαλούσα
πολυβόλα,
πολυβόλα,
να
σκοτώνονται οι λαοί
σκοτώνονται οι λαοί
για
τ’ αφέντη το φαΐ…
τ’ αφέντη το φαΐ…
Άιντε
θύμα, άιντε ψώνιο,
θύμα, άιντε ψώνιο,
άιντε
σύμβολο αιώνιο,
σύμβολο αιώνιο,
αν
ξυπνήσεις, μονομιάς
ξυπνήσεις, μονομιάς
θα
΄ρθει ανάποδα ο ντουνιάς!
΄ρθει ανάποδα ο ντουνιάς!
Κοίτα,
οι άλλοι έχουν κινήσει
οι άλλοι έχουν κινήσει
έχει
η πλάση κοκκινίσει,
η πλάση κοκκινίσει,
άλλος
ήλιος έχει βγει
ήλιος έχει βγει
σ’
άλλη θάλασσα, άλλη γη…
άλλη θάλασσα, άλλη γη…
ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Έπαιζαν και πόλο επί όνου, ΕΔΩ.
 |
| Γιαγιά με το γαϊδουράκι της φορτωμενο, σήμερα στην Κριτσά Λασυθίου στην Κρήτη. Φωτ. Γ. Λεκάκη. |
Κλαίει ο γερο-γαϊδαράκος[4]
Του
Μάνου Κουφιανάκη
Κλαίει
ο γερο-γαϊδαράκος με παράπονο πολύ
ο γερο-γαϊδαράκος με παράπονο πολύ
γιατί
«Άνθρωπο!» τον είπαν κι είν’ μεγάλη προσβολή!
«Άνθρωπο!» τον είπαν κι είν’ μεγάλη προσβολή!
Στα
βαθειά τα γηρατειά του «Άνθρωπο» να τονε πούνε!
βαθειά τα γηρατειά του «Άνθρωπο» να τονε πούνε!
Πώς
την λεν τέτοια κουβέντα δίχως να τον λυπηθούνε;
την λεν τέτοια κουβέντα δίχως να τον λυπηθούνε;
Κλαίει
ο γερο-γαϊδαράκος με παράπονο πολύ
ο γερο-γαϊδαράκος με παράπονο πολύ
λέει
μέσ’ στ’ αναφιλητά του, με σπαρακτική φωνή:
μέσ’ στ’ αναφιλητά του, με σπαρακτική φωνή:
«Άνθρωπος
εγώ δεν είμαι και μπορώ να τ’ αποδείξω:
εγώ δεν είμαι και μπορώ να τ’ αποδείξω:
Αντικλείδια
εγώ δεν φτιάχνω, δεν μπορώ να διαρρήξω!
εγώ δεν φτιάχνω, δεν μπορώ να διαρρήξω!
Τα
παιδιά μου δεν τα δέρνω, δεν μισώ, δεν κοροϊδεύω!
παιδιά μου δεν τα δέρνω, δεν μισώ, δεν κοροϊδεύω!
Δεν μετέχω σε απάτες, δεν σκοτώνω, δεν ληστεύω!
Εγώ
δεν κάνω ατιμίες, ούτε σαμποτάζ και φόνους
δεν κάνω ατιμίες, ούτε σαμποτάζ και φόνους
στυγερές
δολοφονίες, δεν προδίδω εγώ τους νόμους!
δολοφονίες, δεν προδίδω εγώ τους νόμους!
Όλα
αυτά να τα σκεφτείτε, γιατί λάθος έχει γίνει
αυτά να τα σκεφτείτε, γιατί λάθος έχει γίνει
είμαι
γνήσιο γαϊδούρι, άνθρωπος δεν έχω γίνει!»…
γνήσιο γαϊδούρι, άνθρωπος δεν έχω γίνει!»…
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] παράς
= χρήμα.
= χρήμα.
[2]
Μελοποιήθηκε από τον Θ. Λουκά και ερμηνεύθηκε έξοχα από τον Ν. Ξυλούρη, στο
«Σάλπισμα», το 1978.
Μελοποιήθηκε από τον Θ. Λουκά και ερμηνεύθηκε έξοχα από τον Ν. Ξυλούρη, στο
«Σάλπισμα», το 1978.
[3] κάμα
= κάψα.
= κάψα.
 |
| Ζωοπανήγυρις – εν προκειμένω γαϊδουροπανήγυρις- στο Λεοντάρι. |
Περί όνου σκιάς
Ο γάιδαρος κυρ-Άγγελος,
που έγινε… άγγελος!
Υπάρχει και η άλλη όψη:
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: ΓΑΙΔΑΡΟΣ, ΟΝΟΣ, ΓΑΙΔΟΥΡΙ, ΓΑΙΔΑΡΑΚΟΣ, ΓΑΙΔΟΥΡΑΚΙ, ΜΕΝΤΙΟΣ, ΚΥΡ ΜΕΝΤΙΟΣ, ΒΑΡΝΑΛΗΣ, ΚΟΥΦΙΑΝΑΚΗΣ, ΛΟΥΚΑΣ, ΞΥΛΟΥΡΗΣ, ΣΑΛΠΙΣΜΑ, ΧΑΤΖΗΣ, ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΓΕΡΟ ΠΑΝΤΕΛΙΟΣ, ΠΑΝΤΕΛΗΣ, ΜΥΛΩΝΑΣ, ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ, ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ, ΚΥΡ ΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΞΟΔΟΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ, ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΣ, ΤΟΥΡΚΟΙ, ΑΘΗΝΑ, ΜΕΓΑΡΑ, ΑΓΩΙ, ΑΓΩΓΙ, ΑΓΩΓΙΑΤΗΣ, ΠΕΡΙ ΟΝΟΥ ΣΚΙΑΣ, ΝΙΡΒΑΝΑΣ, πανηγυρι, ζωοπανηγυρις, γαιδουροπανηγυρις, Λεονταρι, πολο
