Του Γιώργου Λεκάκη
Το 20ό από τα 142 σωζόμενα αποσπάσματά του:
Ηράκλειτος Βλύσωνος ο Εφέσιος τάδε έφη:
20. «Γενόμενοι ζώειν εθέλουσι μόρους τ’ έχειν, “μάλλον δε αναπαύεσθαι”[1] και παίδας καταλείπουσι μόρους γενέσθαι».
Αφού έλθουν στην ζωή, θέλουν να έχουν μόρους[2] (βλ. και απ. 107) [μάλλον δε, αναπαύονται (με την ιδέα ότι)] αφήνουν πίσω τους παιδιά, για να συμβούν (νέοι) θάνατοι.
Ο άνθρωπος θεωρείται ον προωρισμένο προς θάνατο. Η γέννησή του τρέφει / τροφοδοτεί τον θάνατο / Άδη. Και ένας άνθρωπος, εάν φέρει στον κόσμο πολλά παιδιά, φέρνει πολλούς θανάτους. Δεν είναι καταθλιτπικό και απαισιόδοξο για τον Έλληνα αυτό, κάθε άλλο…
Ο Ηράκλειτος πρώτος έθεσε την έννοια της αγάπης προς το πεπρωμένο (αυτό που σου πρέπει – βλ. απ. 142 – που αργότερα έγινε «amor fati» από τον Νίτσε).
Ο Ηράκλειτος είναι κατά της απαισιόδοξης άποψης περί ζωής, την απαισιοδοξία, που κυριάρχησε αργότερα στην Ανατολή. Με την αντίληψη αυτή και αυτό το απόσπασμα ασχολήθηκε και η υπαρξιακή φιλοσοφία του Χάιντιγκερ.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΗΡΑΚΛΕΙΤΟ, ΕΔΩ.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «ΦΩΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΒΙΟ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ – ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΤΟΥ», έκδ. «Τάλως Φ», 2024, από το κεφάλαιο “Διασωθέντα αποσπάσματα Ηρακλείτου και απόπειρα αποδόσεως και ερμηνείας τους”.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] οι λέξεις «μάλλον δε αναπαύεσθαι» ίσως είναι ερμηνευτική προσθήκη μεταγενεστέρου συγγραφέως.
[2] Ο Μόρος ήταν ανεξάρτητη θεότητα, που οδηγεί τους θνητούς στο θανάσιμο πεπρωμένο τους, τον μοιραίο θάνατο. Ήταν υιός του Ερέβους της Νυκτός, αρχέγονης θεάς της νύκτας, η οποία Νυξ ίσως και να έτεκε τον Μόρο (όπως και τα άλλα αδέλφια του), από μόνη της, χωρίς γονιμοποίηση, ή σπέρμα [παρθενογένεση], ήταν δηλ. απάτωρ. Αδελφός των Μοιρών, οι οποίες ήλεγχαν το πεπρωμένο. Αδέλφια ο Θάνατος και οι Κήρες – που αντιπροσώπευαν τον φυσικό θανατο (οι Κήρες τον βίαιο θάνατο και την θανατηφόρο αρρώστια – ο Θάνατος τον ήρεμο θάνατο).
Έτσι, λοιπόν, υπάρχουν τριών ειδών θάνατοι – βλ. Γ. Λεκακης “Ο κοσμος του 3”:
- ο μοιραίος, του Μόρου, του πεπρωμένου, αυτός που σου πρέπει, δηλαδή, ανάλογα με την ζωή που έζησες. Δεν είναι φυσικός θάνατος, είναι κατόπιν κρίσεως. Εμπεριέχει κρίση και βάσανο.
- ο βίαιος (φυσικός) θάνατος, από ασθένεια ή δυστύχημα, κλπ. – βλ. για τους ΒΙΑΙΟΘΑΝΑΤΟΥΣ, ΕΔΩ, και
- ο ήρεμος (επίσης φυσικός) θάνατος.
Ήταν «καταστροφέας θεός, ο οποίος, ακόμη και στο βασίλειο του Άδου, δεν αφήνει το θύμα του ελεύθερο».
Μόνον ο Προμηθεύς έδωσε στους ανθρώπους το πνεύμα της Ελπίδας, το οποίο βοηθά να αγνοούν το αναπόφευκτο του Μόρου – βλ. Γ. Λεκάκης «Αισχύλου Προμηθεύς Δεσμώτης», εκδ. Πελασγός, 2022. Βλ. επίσης Υγίνος, Ησίοδ. «Θεογονία».
- μόρος = ό,τι μοιράζεται / απονέμεται από τις Μοίρες στον άνθρωπο – όχι η ανατολίτικη μοίρα / μοιρολατρεία, καμμιά σχέση με το κισμέτ.
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ, ελπιδα ανελπιστο, Λεκακης εφεσιος εφεσος αποσπασμα νεος δραση Ηρακλειτος Ηρακλειτου διασωθεντα σωζομενο fragmenta fragment αποδοση ερμηνεια λεκακης σωζομενα αποσπασματα Héraclite Heraklit Heraclitus Heráclito Eraclito Διασωθεντα αποσπασματα λεκακης Βλυσωνος Εφεσιος ταδε λεγει αρχαια βιβλια ελληνικη γραμματεια γενομενοι ζωειν εθελουσι μορους εχειν μαλλον αναπαυεσθαι παιδας καταλειπουσι μοροι γενεσθαι ζωη μορος αναπαυση ιδεα παιδια παιδι τεκνα θανατος ανθρωπος ον προωρισμενο προς θανατο γεννηση τροφη θεος αδης θανατοι καταθλιτπικο απαισιοδοξο ελληνας εννοια αγαπη πεπρωμενο πρεπει amor fati Νιτσε απαισιοδοξια Ανατολη αντιληψη υπαρξιακη φιλοσοφια Χαιντιγκερ λεξις ερμηνεια προσθηκη συγγραφεας Μορος ανεξαρτητη θεοτητα, θνητος θανασιμο μοιραιος Ερεβος Νυκτα αρχεγονη θεα νυχτα Νυξ απο μονη χωρις γονιμοποιηση, σπερμα απατωρ παρθενογενεση ερωτας Μοιρες Κηρες φυσικος Κηρας βιαιος θανατηφορος αρρωστια ηρεμος ειδη θανατου κριση βασανο βασανος ασθενεια δυστυχημα, καταστροφεας βασιλειο θυμα ελευθερια Προμηθευς προμηθεας πνευμα Ελπιδα αγνοια αναποφευκτο Αισχυλου Δεσμωτης αισχυλος Υγινος, Ησιοδος Θεογονια μοιρασμα μοιρα ανατολιτικη μοιρολατρεια κισμετ
