Το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοινώνει την εγγραφή στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, επτά νέων στοιχείων, εφαρμόζοντας, ήδη από το 2006, την σύμβαση για την Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς[1].
Η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή κατά την συνεδρίαση της, στις 18.12.2024, έκρινε θετικά την εισήγηση για την εγγραφή επτά στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την οποία και έκανε δεκτή η Υπουργός Πολιτισμού. Ανάμεσα στα στοιχεία που εγγράφονται στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας είναι και:
Η τεχνική της βαρελοποιίας, στην Achaia Clauss
Η τέχνη της βαρελοποιίας και κατ’ επέκταση τα χειροποίητα βαρέλια, που περιέχουν κρασί αλλά, κυρίως γλυκιά, ερυθρή μαυροδάφνη της Achaia Clauss[2] είναι στο επίκεντρο της αμπελοοινικής πολιτιστικής ταυτότητας του Νομού Αχαΐας. Η τέχνη της βαρελοποιίας στην Achaia Clauss ξεκινά από ιδρύσεώς της, το 1861 και σήμερα, ασκείται στον χώρο της για ανάγκες οινοποίησης και για σκοπούς πολιτιστικής ανάδειξης μέσα από τα χειροποίητα δρύινα βαρέλια, κατασκευής 1882 και μετά, γεμάτα ακόμα με μαυροδάφνη άριστης ποιότητος. Επί πλέον, για την διάσωση της πολιτισμικής τεχνογνωσίας, έχει δημιουργηθεί Μουσείο Βαρελιού, όπου βιώνεται και ασκείται η τέχνη της κατασκευής του βαρελιού – το έτος 2010 εκδόθηκε σχετικό βιβλίο με αυτοχρηματοδότηση.
Η αμπελοοινική παράδοση της μαυροδάφνης στην Achaia Clauss
Η μαυροδάφνη της Achaia Clauss είναι στο επίκεντρο της αμπελοοινικής πολιτιστικής ταυτότητας του Νομού Αχαΐας. Για την παρασκευή της μαυροδάφνης χρησιμοποιούνται σταφύλια από τις περιοχές των Πατρών, τα οποία συγκεντρώνονται από τους ιδιόκτητους αμπελώνες και συμπληρωματικά από άλλους τοπικούς παραγωγούς, που γνωρίζουν την ειδική επεξεργασία, διά της οποίας ανακόπτεται η ζύμωση με αλκοόλ, με αποτέλεσμα το γλυκό κρασί της μαυροδάφνης, ένα προϊόν με μεγάλη διατροφική, οικονομική και συμβολική αξία, το οποίο χρησιμοποιείται σε καθημερινές, αλλά και ιδιαίτερες περιστάσεις, με αποκορύφωμα την χρήση του ως νάμα στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.
Στο πλαίσιο της εφαρμογής της Σύμβασης της UNESCO, η χώρα μας δημιούργησε και εμπλουτίζει συστηματικά το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στο οποίο κοινότητες φορέων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς έχουν την δυνατότητα να αναδείξουν τα στοιχεία που οι ίδιες θεωρούν σημαντικά, για την ταυτότητά τους.
Η Υπουργος Πολιτισμού Λ. Μενδώνη, με την αποδοχή της εισήγησης της Επιτροπής, για την εγγραφή των επτά νέων στοιχείων στο Εθνικό Ευρετήριο, δήλωσε: «Η εγγραφή επτά νέων στοιχείων στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς αποτελεί μια σημαντική προσθήκη στο πολιτιστικό αποτύπωμα της χώρας μας. Κάθε στοιχείο που καταγράφεται δεν είναι απλώς ένα κομμάτι της παράδοσής μας, αλλά μια ζωντανή έκφραση της ταυτότητας, της δημιουργικότητας και της συλλογικής μνήμης των κοινοτήτων μας. Η άυλη πολιτιστική κληρονομιά είναι η ψυχή του πολιτισμού μας. Είναι τα τραγούδια, οι χοροί, τα έθιμα, οι τεχνικές και οι γνώσεις που περνούν από γενιά σε γενιά, χτίζοντας γέφυρες ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Γι’ αυτό και η διαφύλαξη και ανάδειξή τους αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Πολιτισμού. Η καταγραφή των επτά νέων στοιχείων είναι το αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας επιστημονικών φορέων, τοπικών κοινοτήτων και πολιτιστικών συλλόγων, που εργάζονται, με αγάπη και γνώση, για τη διατήρηση της άυλης κληρονομιάς μας. Ωστόσο, η εγγραφή αυτή δεν είναι το τέλος της πορείας αλλά η αρχή μιας νέας πορείας για την προστασία, ανάδειξη και μετάδοση της ζωντανής κληρονομιάς μας, στις επόμενες γενιές».
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.2.2025.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Τα Δελτία για τα επτά στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, που υποβλήθηκαν το 2022, έτυχαν συστηματικής επεξεργασίας από την Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Εφαρμογή της Σύμβασης για την Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) με την συνεργασία των κοινοτήτων των φορέων, αποσκοπώντας στην διαφύλαξη των παραδόσεων και την μετάδοσή τους στις νεότερες γενεές.
Η ετήσια διαδικασία εμπλουτισμού του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας ξεκινάει κάθε Ιανουάριο, με την δημόσια πρόσκληση που απευθύνει η ΔΙΝΕΠΟΚ.
[2] Το 1854 ο Βαυαρός Γουσταύος Κλάους, γοητευμένος από την πολιτιστική ποιότητα της αχαϊκής πρωτεύουσας και την γευστική δυναμική των αμπελιών της, αποφασίζει να δημιουργήσει την πρώτη οινική κοινότητα της Ελλάδος. Κτίζει ένα ολόκληρο οικιστικό συγκρότημα με καθεδρικούς πύργους σε σχήμα κωδωνοστασίου, που δίνει την δυνατότητα σε ένα ολόκληρο χωριό να ζει, να εργάζεται και να αναπτύσσεται, γύρω από τον κεντρικό πυρήνα της οινοποιίας. Το Château Κλάους. Στην πορεία του χρόνου, το πάθος και η σοφία του μεταμόρφωσαν την μικρή οινοποιία σε ένα ολόκληρο οινικό συγκρότημα, που γίνεται το λίκνο κρασιών-θρύλων.
Το 1873 δημιουργείται το βαθυπόρφυρο, επιδόρπιο, γλυκό και ατίθασο κρασί, η μαυροδάφνη, το οποίο έμελλε να καθαγιαστεί στη συνείδηση κυρίως των Ελλήνων, σαν το νάμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας και επίσης σαν ”φαρμακευτικός οίνος”, ελιξίριο και δυναμωτικό για τους ασθενικούς οργανισμούς από τότε μέχρι και τις μέρες μας. Είναι στην κυριολεξία το λατρεμένο κρασί της ACHAIA CLAUSS. Λίγο αργότερα, το άρωμα και δυναμική του μοσχάτου Πατρών θα δημιουργήσει το ομώνυμο κρασί. Το μοσχάτο Πατρών έχει βραβευθεί στο παρελθόν πολλάκις, με την πιο σπάνια και σημαντικότερη διάκριση, αυτή της “Κρυστάλλινης Κούπας” στον διεθνή διαγωνισμό κρασιών, ποτών και λικέρ «Monde Selection» στις Βρυξέλλες το 1980. Διάκριση, που έχουν λάβει ελάχιστα κρασιά στον κόσμο, για την βράβευσή τους με χρυσό μετάλλιο επί τρεις συνεχόμενες χρονιές.
Η χρονιά του 1901, σημαδεύεται από την σοδειά που ο Κλάους φέρνει από τις ορεινές πλαγιές των Καλαβρύτων και εμφιαλώνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα την δεμέστιχα.
Η δεμέστιχα γίνεται η πρέσβειρα των ελληνικών μεθόδων οινοποίησης. Εξαπλώνει ραγδαία την φήμη της οινοποιίας του Κλάους στα πέρατα της γης. Βάζοντας τα θεμέλια της λόγιας οινοποίησης, παρέδωσε στους μεταγενέστερους συνεχιστές του έργου του την αγάπη και την αυταξία της γης και του τόπου που τον δέχτηκε και τον φιλοξένησε.
Η ACHAIA CLAUSS περνάει σε ελληνικά χέρια το 1901. Αρχίζει ο σταδιακός εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων και των τεχνικών μεθόδων οινοποίησης. Διατηρείται το παραδοσιακό κομμάτι της οινοποιίας σαν το αδιάσειστο τεκμήριο της συμβολής της ACHAIA CLAUSS στο ρίζωμα του εκλεπτυσμένου οίνου στην ελληνική πραγματικότητα. Η φήμη της ACHAIA CLAUSS έχει εξαπλωθεί σε 43 χώρες του κόσμου. 156 διεθνείς διακρίσεις, 15 μεγάλα βραβεία, 51 χρυσά, 38 αργυρά μετάλλια και αμέτρητα διπλώματα φιλοξενούνται στην Κάβα Δανιηλίδος και μαρτυρούν το κύρος της ACHAIA CLAUSS στην παγκόσμια αγορά του κρασιού. Η αγάπη της για το καλό κρασί, η εμμονή της στην βελτίωση της ποιότητας και η αναμφισβήτητη τεχνογνωσία της, την κατατάσσουν ανάμεσα στις ανταγωνιστικότερες οινοποιίες του κόσμου, που προσβλέπει στην ανάδειξη των κρυμμένων μυστικών του Ελληνικού Αμπελώνα και στην αξιοποίησή τους στο μέγιστο δυνατό.
ΠΗΓΗ: clauss. Γ. Λεκακης “Συγχρονης Ελλαδος Περιηγησις”.
τεχνικη βαρελοποιια αμπελοοινικη παραδοση μαυροδαφνη αχαια κλαους Achaia Clauss, αυλη Πολιτιστικη Κληρονομια Ελλαδος Ελλαδας βαρελi τεχνη χειροποιητο βαρελια, κρασι γλυκο, ερυθρο μαυροδαφνη αμπελι οινος πολιτιστικη ταυτοτηταα Νομος Αχαιας ιδρυση 19ος αιωνας μχ 1861 οινοποιηση χειροποιητα δρυινο δρυς βαλανιδια κατασκευη 1882 αριστη ποιοτητα διασωση πολιτισμικη τεχνογνωσια Μουσειο Βαρελιου 2010 εκδοση βιβλιο αμπελος οινικη σταφυλια σταφυλι Πατρα πατραι αμπελωνας παραγωγος, ειδικη επεξεργασια, ζυμωση αλκοολ, προιον διατροφικη οικονομικη συμβολικη αξια, ναμα Μυστιριο Θεια Ευχαριστια διατροφη οικονομια συμβολο Συμβαση της ουνεσκο UNESCO, Εθνικο Ευρετηριο αυλης Πολιτιστικης Κληρονομιας, Υπουργος Πολιτισμου Μενδωνη, πολιτιστικο αποτυπωμα καταγραφη παραδοση ταυτοτητα συλλογικη μνημη πολιτισμος προστασια, αναδειξη μεταδοση ζωντανη κληρονομια 1854 Βαυαρος γευση πρωτη οινικη κοινοτητα οικιστικο συγκροτημα καθεδρικος πυργος σχημα κωδωνοστασιο χωριο οινοποιια σατω Chateau Κλάους οινικο θρυλος 1873 βαθυπορφυρο, επιδορπιο, κουζινα μαγειρικη ατιθασο Ορθοδοξη Εκκλησια φαρμακευτικος φαρμακο ελιξιριο δυναμωτικο ασθενικος οργανισμος αρωμα μοσχατο πατρων βραβειο σπανια διακριση, Κρυσταλλινη Κουπα διεθνης διαγωνισμος κρασιων, ποτων και λικερ Monde Selection Βρυξελλες βελγιο 1980 κρασια χρυσο μεταλλιο 1901, σοδεια ορεινη πλαγια Καλαβρυτα εμφιαλωμενο δεμεστιχα ελληνικη μεθοδος οινοποιησης λογια αυταξια γη αχαικη εκλεπτυσμενος ελληνικο διπλωμα Καβα Δανιηλιδος αγορα κρασιου ποιοτητα τεχνογνωσια οινοποιειο μυστικο Ελληνικος Αμπελωνας αξιοποιηση καρτ ποσταλ
