Του Γιώργου Λεκάκη
Τα σωζόμενα κείμενα από το αιγυπτιακό χωριό Deir el-Medina είναι χιλιάδες… Καταγράφουν τα γεγονότα της καθημερινής ζωής, αλλά όχι σημαντικά ιστορικά περιστατικά. Σώζονται προσωπικές επιστολές, που αποκαλύπτουν πολλά για τις κοινωνικές σχέσεις και την οικογενειακή ζωή των χωρικών κατοίκων της. Η αρχαία οικονομία τεκμηριώνεται από αρχεία συναλλαγών και πωλήσεων, που παρέχουν πληροφορίες για τις τιμές και την ανταλλαγή προϊόντων. Σώζονται αρχεία με προσευχές και γητειές, με τις συνηθισμένες λαϊκές αντιλήψεις για το θείο. Επίσης στοιχεία αρχαίων νόμων. Πολλά παραδείγματα από τα πιο διάσημα έργα της αρχαίας αιγυπτιακής λογοτεχνίας έχουν επίσης ανακαλυφθεί στην πόλη. Ενώ χιλιάδες πάπυροι και όστρακα περιμένουν ακόμη δημοσίευση…
Οι Πτολεμαίοι Μακεδόνες έκτισαν εδώ έναν ναό στην θεά Αφροδίτη-Αθώρ (> Χαθόρ).
ΤΩΡΑ, ο αρχαιότερος γνωστός έως τώρα γεωλογικός χάρτης του κόσμου, είναι σε έναν πάπυρο, μήκους 2,76 μ., που βρέθηκε στο αιγυπτιακό χωριό Deir el-Medina, στο «σπίτι των τεχνιτών» του Νέου Βασιλείου, οι οποίοι εργάζονταν στην γνωστή Κοιλάδα των Βασιλέων.
Δημιουργός του ο Amennakhte, αρχιγραφέας της βασιλικής νεκρόπολης.
Ο πάπυρος απεικονίζει μια ξερή κοίτη που ονομάζεται Wadi Hammamat στην ανατολική έρημο της Αιγύπτου. Το ρέμα είχε χρησιμοποιηθεί για τα λατομεία και την εξόρυξη για αιώνες, και ως διαδρομή που ένωνε την κοιλάδα του Νείλου με την Ερυθρά Θάλασσα για χιλιετίες.
Δεν θα χρειαζόταν κανένας χάρτης για «γενικά ταξείδια», σύμφωνα με τον αιγυπτιολόγο A. Dorn (από το Πανεπιστήμιο της Ουψάλα) και τον γλωσσολόγο St. Polis (από το Πανεπιστήμιο της Λιέγης), αλλά αντίθετα, δημιουργήθηκε ως αναμνηστική καταγραφή μιας φαραωνικής εκστρατείας, ίσως κατά την διάρκεια της βασιλείας του Ραμσή Δ’ (περίπου 1153 – 1147 π.Χ.), σε ένα λατομείο bekhen / bekhen-stone ή greywacke, πέτρας για χρήση σε γλυπτά υψηλής ποιότητας.
Για να διακρίνει τους τύπους πέτρας, ο Amennakhte χρησιμοποίησε:
- το σκούρο καφέ χρώμα για την πέτρα μπέκεν,
- το ροζ χρώμα για κοιτάσματα γρανίτη και χρυσού και κηλίδες για τις προσχωσιγενείς αποθέσεις.
Ο χαρτογραφέας σημείωσε επίσης τους εξορυσσόμενους λίθους μπέκεν με τις μετρήσεις τους, καθώς και δρόμους και κατευθύνσεις με ιερογλυφική γραφή, όπως «δρόμος που οδηγεί στην θάλασσα». Ο Amennakhte σχεδίασε επίσης φυσικά και κτισμένα ορόσημα, όπως δέντρα, θάμνους και ένα πηγάδι, μαζί με ένα μνημείο του φαραώ Σέθου Α΄(1294; – 1279 π.Χ.). «Ο Amennakhte είχε σίγουρα εμπειρία στην οπτικοποίηση σύνθετων κατασκευών, καθώς ήταν επίσης υπεύθυνος για την σχεδίαση τάφων. Ήταν σε θέση να αναπαραστήσει τοπογραφικές πληροφορίες, σημειώνοντας πράγματα όπως δρόμοι και φυσικό περιβάλλον σε δύο διαστάσεις», λέει ο κ. Polis. «Αυτό το μοναδικό έγγραφο συνδυάζει γεωγραφικές και γεωλογικές πληροφορίες με τρόπο που να είναι ο πρόδρομος πολλών από τις σύγχρονες πρακτικές μας στην χαρτογραφία».
ΠΗΓΗ: «OLDMINE PAPYRUS – MAPPING THE PAST», Archaeology, Μάιος/Ιούν. 2019. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.5.2019.
αρχαιοτερος γνωστος γεωλογικος χαρτης του κοσμου αρχαιος γεωλογια αρχαια σωζομενα κειμενα αιγυπτιακο χωριο Deir el Medina μεδινα μεντινα καθημερινη ζωη ιστορια επιστολη κοινωνικες σχεσεις κοινωνια οικογενειακη χωρικοι κατοικοι οικονομια τεκμηριο αρχειο συναλλαγη πωληση τιμες ανταλλαγη προιοντων αρχεια προσευχη γητεια λαικη αντιληψη θειο αρχαιοι νομοι διασημα εργα αιγυπτιακη λογοτεχνια ανακαλυψη πολη παπυροι οστρακα αδημοσιευτα Πτολεμαιοι Μακεδονες μακεδονια ναος θεα Αφροδιτη Αθωρ Χαθορ hathor χαρτες αιγυπτος σπιτι τεχνιτης Νεο Βασιλειο Κοιλαδα Βασιλεων δημιουργος αμενακτε αμεννακτε Amennakhte, αρχιγραφεας αρχιγραφιας βασιλικη νεκροπολη παπυρος απεικονιση ξερη κοιτη βαντι χαμαματ χαμμαματ Wadi Hammamat ανατολικη ερημος Αιγυπτου ρεμα λατομειο εξορυξη ποταμος Νειλος Ερυθρα Θαλασσα ταξειδι αιγυπτιολογια γλωσσολογια αναμνηστικη καταγραφη φαραωνικη εκστρατεια βασιλεια Ραμσης Δ 3.150 χρονια πριν 2η χιλιετια 1153 – 1147 πΧ λατομεια bekhen / bekhenstone greywacke, πετρα γλυπτο υψηλη ποιοτητα σκουρο καφε χρωμα μπεκεν, ροζ κοιτασμα γρανιτης χρυσος προσχωσιγενεις αποθεσεις χαρτογραφεας χαρτογραφος λιθος μετρηση δρομοι κατευθυνση ιερογλυφικη γραφη ιερογλυφικηα φυσικο οροσημο κτισμα δεντρο, θαμνος πηγαδι, μνημειο Σεθο Α Menmaatre Seti I σετι 1294 – 1279 εμπειρια οπτικοποιηση συνθετη κατασκευη σχεδιο ταφος αναπαρασταση τοπογραφικε πληροφοριες, περιβαλλον δυο διαστασεις τοπογραφια μοναδικο εγγραφο γεωγραφια προδρομος πρακτικη χαρτογραφια map
