Το Αγιονήσι των 7 ιερέων, που ήλεγχαν τον καιρό και τις 9 Κύνες ιέρειες, με όρκο αιώνιας παρθενίας – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Το νησί Σέιν / Île de Sein (βρετονικά Enez-Sun(*) / Ενέζ-Σαν), είναι ένα μικρονησί[1] της Βρετάνης Γαλλίας, στον Ατλαντικό Ωκεανό, στο αρχιπέλαγος Κορνουάλης, στα ανοιχτά του Φινιστέρ, που βρίσκεται στην νοτιοανατολική Κελτική Θάλασσα, 7 χλμ. δυτικά του Pointe du Raz, από το οποίο χωρίζεται από το Στενό Raz de Sein. Το νησί έδωσε το όνομά του στην κοινότητα Ιλ-ντε-Σεν / Île de Sein, στον 48^ο παράλληλο [48°02′12″N 4°50′58″W].

• ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ περι ΒΡΕΤΑΝΗΣ, ΕΔΩ.

Γράφει ο γεωγράφος Π.  Μέλας (1^ος αι.): «Πιστεύεται ότι το νησί Sein / Σένα κατοικήθηκε πριν από τους Γαλάτες δρυΐδες, καθώς έχει μενίρ και ντολμέν. Είναι πιθανόν οι Ρωμαίοι, ξεκινώντας από το ντι Βαν, να διεξήγαγαν αναγνωριστικές έρευνες, καθώς έχουν βρεθεί στο νησί ερείπια από την ρωμαϊκή εποχή». – βλ. De chorographia (III.48).

Η ετυμολογία του τοπωνυμίου Sena / Sina / Sein(*) είναι θεοφορικό όνομα, όπως όλα όσα προέρχονται από την ρίζα του Διός (ρ. Ζαν-, Σαν-(*), κλπ.) έτσι και από μια τοπική γαλατική θεότητα. Εδώ διέμεναν επτά ιερείς (βρετονικά seiz hun), που τώρα κοιμούνται, και που είχαν την δύναμη να ελέγχουν την βροχή, τις καταιγίδες και τον καλό καιρό![2] Το Σέιν είναι διάσημο για το αρχαίο μαντείο μιας γαλατικής θεότητας. Το μαντείο υπηρετούν εννέα ιέρειες, οι Gallizenae[3], αγιασμένες με όρκο αιώνιας παρθενίας. Οι Γαλάτες τις έλεγαν Κύνες[6] (> Σίνες) / Cenes / Senes οι οποίες καυχιόντουσαν ότι προφήτευαν, καλούσαν τους νεκρούς, ηρεμούσαν τους ανέμους και έπαιρναν τις μορφές διαφόρων ζώων. Αυτές εξαπέλυαν τα κύματα! Γι’ όλα αυτά αναφέρεται ως «Νήσος των Αγίων» (1779).

Οι κάτοικοι του Île-de-Sein ονομάζονται στα βρετονικά Suniz, στα γαλλικά Σενάνοι / Sénans.

Πράγματι, η ΝΑ. ουρά του, μοιάζει με ουρά γοργόνας / σειρήνας… Ο άνθρωπος πολλάκις έχει εξάγει τοπωνύμια από την μορφολογια του εδάφους, της γης.

Λέγεται επίσης ότι και μερικές Σειρήνες της Βρετάνης, οι Marie Morgane, ζούσαν στα νερά του Ile de Sein. Ακόμη οι γυναίκες του νησιού είχαν την φήμη ότι προσέλκυαν τους ναυτικούς στα βράχια με μαγεία!

Απέναντι στην ηπειρωτική χώρα το ακρωτήριο λέγεται σχετικώς cap Sizun[4].

Τα νησιά του συμπλέγματος ενώνονται με ένα υπερυψωμένο μονοπατι. Πολλάκις με μεγάλη παλίρροια, το νησί Σενα βυθίζεται στην θάλασσα… Το 1866, ένα παλιρροϊκό κύμα βύθισε το νησί για τρεις ημέρες! Στα χρόνια που ακολούθησαν, κατασκευάσθηκαν αναχώματα για να προστατεύσουν το νησί από περαιτέρω πλημμύρες. Περιβάλλεται από πολυάριθμους υφάλους και βράχους, καθώς και από ένα νησάκι, τον Κελαυρό[7], που βρίσκεται στην νοτιοανατολική προέκταση του νησιού.

Η αρχαιότερη κατοίκηση από ανθρώπους στο νησί χρονολογείται στην Μεσολιθική περίοδο (7.800 και 7.300 χρόνια πριν από σήμερα). Βυθισμένα ερείπια έχουν ανακαλυφθεί στα ανοικτά των ακτών του, σε βάθος 9 μ.[5] Αυτά αποτελούνται από 11 τεχνητές κατασκευές από γρανίτη, μερικές από τις οποίες ομοιάζουν με ιχθυοφράγματα, και άλλες πιθανώς προστατευτικά τείχη. Η μεγαλύτερη έχει μήκος 120 μ. Οι κατασκευές, οι οποίες εντοπίστηκαν μέσω χρήση lidar, και μελετήθηκαν από υποβρύχιες αρχαιολογικές αποστολές (2022 – 2024). Εντοπίστηκαν για πρώτη φορά από τον γεωλόγο Yv. Fouquet το 2017 σε χάρτες του πυθμένα του ωκεανού που δημιούργησε με σύστημα λέιζερ.

Οι ομιλουσες / συνομιλουσες / les Causeurs πετρες…

Όπως και αλλού στην Βρετάνη, οι νεολιθικοί άνθρωποι άφησαν μνημεία και στο νησάκι αυτό. Στο κύριο νησί, τα δύο μενίρ (γνωστά ως Les Causeurs – παραπάνω φωτ.), που έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά μνημεία, εξακολουθούν να στέκονται στην πλατεία της εκκλησίας. Αποτελούσαν μέρος μιας ομάδας αρχαιοτήτων, που περιελάμβανε και τον τύμβο Nifran. Έχουν επίσης εντοπιστεί άλλα 4 μενίρ (το ένα μάλιστα λέγεται… Μνημείο / Meneiou τα άλλα δύο γνωστά ως Beg Kae Beran και Délivrande). Στην θέση δε του κυματοθραύστη του λιμανιού έχουν επίσης αποκαλυφθεί ερείπια αρχαίων ταφών.

ΤΩΡΑ, δύτες (παραπάνω φωτ.) ανακάλυψαν το παραπάνω βυθισμένο τείχος, ηλικίας 7.800 -7.300 χρόνων, κάτω από την θάλασσα στα ανοιχτά του Ile de Sein. Ήταν μήκους περίπου 120 μ. και μαζί ανακάλυψαν 12 μικρότερες τεχνητές κατασκευές από την ίδια περίοδο. «Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα ανακάλυψη που ανοίγει νέες προοπτικές για την υποβρύχια αρχαιολογία, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε καλύτερα πώς οργανώνονταν οι παράκτιες κοινωνίες», εδήλωσε ο Yv. Pailler, καθηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βρετάνης. Οι δύτες επιβεβαίωσαν και την παρουσία των γρανιτένιων κατασκευών. «Οι αρχαιολόγοι δεν περίμεναν να βρουν τόσο καλά διατηρημένες κατασκευές σε ένα τόσο σκληρό περιβάλλον», εδήλωσε ο κ. Fouquet. Εκτίσθηκαν σε μια εποχή που η στάθμη της θάλασσας ήταν πολύ χαμηλότερη από ό,τι σήμερα. Ίσως να ήταν παγίδες ψαριών, που κτίστηκαν στην ακτή ή τοίχοι για προστασία από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Αλλά οι κατασκευές αντανακλούν «τεχνικές δεξιότητες και κοινωνική οργάνωση επαρκείς για την εξαγωγή, μετακίνηση και ανέγερση ογκόλιθων, βάρους αρκετών τόνων, παρόμοιους με πολλούς μεγαλιθικούς βράχους της Βρετάνης», δηλ. τις μεγάλες πέτρινες διατάξεις που χρησιμοποιήθηκαν ως μνημεία ή για τελετουργικούς σκοπούς. Αυτή η τεχνογνωσία προηγείται των πρώτων μεγαλιθικών κατασκευών στο νησί κατά αρκετούς αιώνες!

Σήμερα,

πολλά τα ναυάγια κοντά στο νησί Sein. Το Chaussée de Sein είναι μια τεράστια ζώνη υφάλων, που εκτείνεται σε περισσότερα από 30 μίλια από ανατολικά προς δυτικά, απαιτώντας πολυάριθμους φάρους και σημαδούρες. Οι φάροι κοντά στον ύφαλο είναι οι Ar Men, La Vieille και Tévennec. Γι’ αυτό βγήκε μια παροιμία, γνωστή σε όλους τους ναυτικούς: «Όποιος βλέπει το Σέιν, βλέπει το τέλος του», για να προειδοποιήσει τους ναυτικούς για την ύπαρξη επικίνδυνων υφάλων γύρω από το βρετονικό νησί.

Το νησάκι πλήττεται και από διάφορα καιρικά φαινόμενα: Λ.χ. Το 1756, μια παλίρροια και ένας ανεμοστρόβιλος σχεδόν κατέστρεψε το νησί. Τέλος, μια επιδημία χολέρας κτύπησε το νησίδιο (περ. 1880).

Είναι επίπεδο και άδενδρο. Το νησάκι Sein, είναι ένα ακόμη νησί χωρίς αυτοκίνητα.

Για ιστορικούς λόγους, οι 200 κάτοικοι του Île-de-Sein και του Île-Molène απαλλάσσονται από τον φόρο στέγασης και τον φόρο ακίνητης περιουσίας!

Ζουν ψαρεύοντας κυρίως αστακούς, αγκαθωτούς αστακούς (είναι και σύμβολα της σημαίας του νησιού), καβούρια, καλκάνια, σαλάχια και μουγγριά.

Υπάρχει μια ισχυρή παράδοση τραγουδιού, που έχει διατηρηθεί στο νησί, όπου μικροί και μεγάλοι συγκεντρώνονται για να τραγουδήσουν μαζί θαλασσινές μπαλλάντες και τοπικά τραγούδια.

Λαογραφικώς, ακόμη, έχει ενδιαφέρον το κάλυμμα κεφαλής των γυναικών του νησιού Σέιν, που φοριόταν σε περιόδους πένθους έως και τον 20ό αιώνα.

ΠΗΓΗ: «Ancient undersea wall dating to 5,800 BC discovered off French coast», International Journal of Nautical Archaeology. AFP. «Huge undersea wall dating from 5000 BC found in France», BBC. phys.org, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 12.12.2025.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• Egeler M. “Sena and Avalon. Some Comments on Geoffrey of Monmouth, Vita Merlini 908–940″, στο Quaderni di Filologia Romanza 22, 2014.
• Graves R. «The White Goddess», εκδ. Faber & Faber, Λονδίνο, 1961.
• Λεκάκης Γ. “Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις”. Και “Παραδόσεις των λαων”.
• MacQuoid K. «Île de Sein is known for wreckers», 1880.
• Hofeneder A. “Die Religion der Kelten in den antiken literarischen Zeugnissen”, Österreichische Akademie der Wissenschaften, Philosophisch-historische Klasse, Mitteilungen der Prähistorischen Kommission, τ. 59, 66, 75), εκδ. Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Βιέννη, 2005–2011.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Έχει έκταση 0,56  τ.χλμ., μήκος 1,8 χλμ. και πλάτος 30 – 800 μ. Το υψηλότερο σημείο του είναι 15 μ. (Roc / Rocher du Kador). Μέσο υψόμετρο 1,5 μ.

[2] Βλ. J. Loth «L’émigration bretonne en Armorique: du Ve au VIIe siècle de notre ère», εκδ. Slatkine, 1980.

[3]  Βλ. Oxford Reference.

[4] Βλ. L. Boulain, μονογραφία του π. G. Le Roux, για τον ιεροκήρυκα J. Maunoir, 1848.

[5] Βλ. N. Guillas «Un mur géant datant d’il y a 7,000 ans découvert sous 9 mètres d’eau au large de l’île de Sein», εφημ. Le Monde,‎ 10.12.2025.

[6] θυμηθείτε τους επίσης σχετικούς με τον καιρό Κυνίδες ιερείς…

[7] Πιθανή ετυμολογική σχέση με την Καλαβρία της Μεγάλης Ελλαδος / Κάτω Ιταλίας.

αρχιπελαγος κορνουαλης κορνουαλη Cornouaille αγιονησι 7 ιερεις ελεγχος καιρου 9 ιερειες ορκος αιωνιας παρθενιας Λεκακης νησακι επτα εφτα ιερεας ιερευς καιρος εννεα ιερεια αιωνια παρθενια Σειν ile de Sein βρετονικα Enez Sun Ενεζ Σαν μικρονησι Βρετανη Γαλλιας, Γαλλια Ατλαντικος Ωκεανος, Finistère Finistere Φινιστερ, Κελτικη Θαλασσα, Pointe du Raz, ποιντ ντυ Ραζ στενο Raz de Sein ονομα κοινοτητα Ιλ ντε Σεν 48^ος παραλληλος γεωγραφος Μελας 1^ος αιωνας μχ Σενα κατοικηση Γαλατες δρυιδες, μενιρ ντολμεν Ρωμαιοι, ντι Βαν / pointe du Van, νησιδιο ερειπια ρωμαικη εποχη ετυμολογια τοπωνυμιο Sena / σινα Sina / σαιν Sein θεοφορικο γαλατικη θεοτητα θεος διας ζαν ζευς βρετανικα seiz hun υπνος δυναμη βροχη καταιγιδα καλος καιρος αρχαιο μαντειο γαλατια θεοτητες γαλιζενες γαλιζεναι Gallizenae αγιασμενη Κυνες κυνας συνες Σινες Cenes καυχημα προφητεια καλεσμα νεκρων, νεκρος ηρεμια ανεμος μεταμορφωση μορφη ζωο κυμα νησος των Αγιων 18ος 1779 κατοικοι γαλλικα Σενανοι / Senans Suniz σουνιζ Σειρηνα Σειρηνες Βρετονης, μαρι μοργκαν Marie Morgane, νερα γυναικες νησιωτισσα φημη προσελκυση ναυτικος βραχος μαγεια γοργονα γοργονες ακρωτηριο καπ σιζουν cap Sizun υπερυψωμενο μονοπατια υφαλος Κελαυρος / Kélaourou, Kelaourou, αρχαιοτερη κατοικηση ανθρωπος Μεσολιθικη περιοδος 7.800 7.300 χρονια πριν χρονων 5800 5300 6η χιλιετια βυθισμενα ερειπια ακτη αρχαια τεχνητη κατασκευη γρανιτη, ιχθυοφραγμα τειχος lidar, υποβρυχια αρχαιολογια γεωλογια χαρτης πυθμενας ωκεανος Βρετανη, νεολιθικος μνημειο μενιρ ιστορικα μνημεια, εκκλησια αρχαιοτητα τυμβος νιφραν Nifran, μπεγκ καε μπεραν Beg Kae Beran, μενειου Meneiou ντελιβραντε Dalivrande κυματοθραυστης λιμανι αρχαια ταφη ταφος ταφοι βυθισμενο θαλασσα παρακτια κοινωνια γρανιτενια καλα διατηρημενες κατασκευες σταθμη της θαλασσας χαμηλοτερη παγιδα ψαριων, ψαρι ψαρια ιχθυοπαγιδα τοιχος προστασια ανοδος τεχνικες δεξιοτητες κοινωνικη οργανωση εξαγωγη μετακινηση ανεγερση ογκολιθος μεγαλιθικος μεγαλιθικα πετρινη διαταξη χρηση τελετουργια τεχνικη τεχνογνωσια μεγαλιθικη ναυαγια Chaussee de Sein φαρος σημαδουρα Ar Men, La Vieille Tevennec παροιμια, ναυτικοι τελος προειδοποιηση επικινδυνος βρετονικο βρετανικο καιρικα φαινομενα παλιρροια ανεμοστροβιλος καταστροφη επιδημια χολερα 19ος 1880 επιπεδο αδενδρο χωρις αυτοκινητο ιστορια Molene μολενε απαλλαγη φορου στεγασης φορων ακινητης περιουσιας φορος στεγαση φοροι ακινητη περιουσια ψαρεμα αλιεια αστακοι, αγκαθωτος αστακος, καβουρι, καλκανι, σαλαχι μουγγρι παραδοση τραγουδι θαλασσινη μπαλλαντα μπαλαντα δημοτικα τραγουδια λαογραφια καλυμμα κεφαλης κεφαλη χηρα γυναικα πενθος 20ος λευκη θεα καντορ Kador μονογραφια ιεροκηρυκας Καλαβρια Μεγαλη Ελλαδα Κατω Ιταλια