Του Γιώργου Λεκάκη
Λίγα χιλιόμετρα από την Algajola[1], στην κοινότητα Corbara(*), της αρχαίας ελληνικής νήσου Κύρνου – νυν Κορσικής – ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ – ευρίσκεται ένα ελάχιστα γνωστό, αλλά εντυπωσιακό μνημείο: Ο μονόλιθος Corbara.
Είναι μια εντυπωσιακή στήλη από γρανίτη, μήκους 17,36 μ. και διαμέτρου 2,74 μ. Ζυγίζει 272 τόνους!
Το λατομείο όπου «γεννήθηκε» αυτός ο «πέτρινος γίγαντας» ευρίσκεται σε μια περιοχή, όπου ο γρανίτης χαρακτηρίζεται από τους μεγάλους, ελαφρώς ελαττωματικούς θόλους του. Ο «γρανίτης Algajola» είναι αξιοσημείωτος για τους μεγάλους μελιτοκίτρινους κρυστάλλους του, τα ποικίλα πρασινωπά εγκλείσματα και το περίβλημά του από άστριο και χαλαζία.
Οι λατόμοι έκοψαν αυτόν τον μονόλιθο απ’ ευθείας επί τόπου. Το 1839 επρόκειτο να στηρίξει ένα μνημειώδες άγαλμα του Ναπολέοντα Α’, που θα στηνόταν στο Αιάκειον[2]. Αλλά η ιδέα εγκαταλείφθηκε! Τεχνικές και μάλλον και οικονομικές δυσκολίες μεταφοράς, καταδίκασαν αυτό το φιλόδοξο έργο σε εγκατάλειψη… Άλλο ένα ημίεργο, λοιπόν… – Μια ακόμη επιβλητική μαρτυρία αυτοκρατορικής φιλοδοξίας του 19ου αιώνα. Τελικώς, δεν κατάφεραν ποτέ να… φύγει ποτέ από το σημείο, από τα λατομεία όπου είχε αρχικώς κοπεί και επεξεργασθεί… – ΔΙΑΒΑΣΤΕ πώς πέτυχε μεταφορά πολύ μεγαλύτερου βράχου, ένας Κεφαλονίτης, ΕΔΩ.
Σήμερα ο μονόλιθος αναπαύεται ήσυχος σε ιδιωτικό χωράφι, κοντά στα ερείπια των πρώην λατομείων…
ΠΗΓΗ: Balagne corsica. Γ. Λεκάκης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 18.5.2010.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
(*) Η Κορμπάρα(**) ευρίσκεται στην δυτική Κορσική, στον 42ο παράλληλο [42°36′55″N 8°54′26″E] περιοχή γνωστή και ως «κρυσταλλική Κορσική», λόγων των γρανιτένιων πετρώματων της, που χωρίζεται από την ανατολική Κορσική, όπου κυριαρχούν οι σχιστόλιθοι.
Το κορσικανικό όνομα της κοινότητας είναι A Curbaghja, από το βραχώδες ακρωτήριο Curbaghja, όπου σύχναζαν κοράκια (αρχ. ελληνικό κόραξ > λατ. corbu) – όπως και το Corbières, στην οξυτανική γλώσσα.
Το 799 μ.Χ. στην Ρώμη, λίγο μετά την δωρεά της Κορσικής στον παππισμό, από τον Πεπίνο τον Βραχύ, οι πρίγκηπες Ugo Colonna, Guido de Sabellis, Aimondo de Nasica και Napi επαναστάτησαν εναντίον του Πάππα Λέοντα Γ΄, και… αφορίστηκαν! Εστάλησαν στον στρατό του Καρλομάγνου στην Αιξ-λα-Σαπέλ. Μετά τον θάνατο του Λέοντα Γ΄ (814), οι οικογένειες των εξορίστων Ρωμαίων πριγκήπων εζήτησαν την επιστροφή τους. Ο Πάππας Στέφανος Δ΄ έκανε δεκτό το αίτημα αυτό, με τον όρο να ανακαταλάβουν την Κορσική, την οποία τότε κατείχαν οι Σαρακηνοί. Έτσι, οι τέσσερις πρίγκηπες απελευθέρωσαν το νησί το 816.
Οι κάτοικοί της ζουν από την ελαιοκαλλιέργεια, την μελισσοκομία και την κτηνοτροφία. Η Corbara είναι στον Strada di i Sensi (Δρόμο των Αυθεντικών Αισθήσεων) και στον Strada di l’Artigiani (Δρόμο των Τεχνιτών της Balagne). Υπάρχουν εργαστήρια κεραμικής, δημιουργία κοσμημάτων, κλπ.
(**) Με το ίδιο όνομα απαντάται και μια πόλη στην επαρχία του Σαλέρνο στην Καμπανία της Μεγάλης Ελλάδος / Κάτω Ιταλίας.
[1] Η Algaghjola / Αλγκαγιόλα / Αλγαγιόλα είναι λιμάνι της (βόρειας) Άνω Κορσικής Γαλλίας, στον κόλπο Calvi, στην ακτή Balagne μεταξύ του Calvi, και του Ile Rousse, στον 42ο παράλληλο [42°36′31″N 8°51′46″E].
Ο Κλ. Πτολεμαίος την αναφερει ως Καισίας Αιγιαλός – ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ. Στα λατινικά έγινε CÆSIÆ littus – littus σημαίνει «αμμώδης παραλία» στα λατινικά τοπωνύμια.
Αργότερα ονομάσθηκε Άργα / Argha (ίσως από κατοίκους που ήλθαν από το Άλγερο / Alghero Σαρδηνίας) > Aregnu, κλπ.
ΠΗΓΗ: Cluver και Canari, Müller, X. Poli, Gabbiola, κ.ά.
[2] Ιδρύθη από τον θρυλικό Έλληνα ήρωα Αίαντα (κατ’ άλλους από τον Αιακό της Αιγίνης), ο οποίος έδωσε στην πόλη το όνομά του(***) , στην δυτική ακτή του νησιού της Κορσικής, στον 41ο παράλληλο [41°55′36″N 8°44′13″E], 390 χλμ. ΝΑ. της Μασσαλίας, αποικίας των Φωκαέων. ΔΕΙΤΕ ΧΑΡΤΗ ΕΔΩ. Με τα χρόνια παραφράσθηκε Aiacciu / Aghjacciu (κορσ.) > Ajaccio > Adjacium (5ος αιώνας βλ. «Κοσμογραφία της Ραβέννας») > Addiazzo > La Hiace (γαλλ.), κλπ.
Κατ’ άλλους από βυζαντινές πηγές 600 μ.Χ.), η πόλη ονομαζόταν Αγιάτιον, πάλι από ελληνική προέλευση, από την λέξη agathè (= «αγαθή τύχη» ή «καλό αγκυροβόλιο» συνηθέστατη ευχή στην αρχαία Ελλάδα), απ’ όπου ετυμολογείται και η πόλη Agde.
Οι κάτοικοι της πόλης ονομάζονται Aghjaccinchi / Ajaccians / Aiaccini.
(***) Κατ’ άλλους από την τοσκανική λέξη agghiacciu (= μάντρα προβάτων), αλλά η περιοχή είναι γεμάτη αλώνια. Υπάρχει το τοπικό τοπωνύμιο Aghjacciu (= περίφραξη για βοοειδή), από το κορσικανικό ρήμα ghjace / ghjacia (γαλλικό gésir < λατινικό jacere, = ξαπλώνω).
αρχαιος μονολιθος γρανιτης, πολη του Αιαντα αιαντας αιας κορσικη μενιρ γρανιτενιος, πολις Αιαντος Algajola κοινοτητα Corbara, μνημειο στηλη 1839 μνημειωδες αγαλμα Ναπολεοντας Ναπολεων Α Αιακειον Αιακειο αυτοκρατορικη φιλοδοξια 19ος αιωνας μχ λατομειο πετρινος μελιτοκιτρινος κρυσταλλος του, πρασινο εγκλεισμα αστριο χαλαζιας μεταφορα ημιεργο Κορμπαρα Κορβαρα κρυσταλλικη γρανιτες πετρωμα σχιστολιθος κορσικανικο ονομα ετυμολογια A Curbaghja, βραχος ακρωτκριο κουρμπαγια Curbaghja, κορακι λατινικα corbu Corbieres, οξυτανικη γλωσσα οξυτανια κοραξ 8ος 799 Ρωμη, δωρεα Κορσικης παππισμος, Πεπινος Βραχυς πριγκηπας Colonna κολοννα κολονα, Sabellis σαμπελις, Nasica νασικα ναπι Napi επανασταση Παππας Λεοντας Γ αφορισμος εξορια στρατος Καρλομαγνος Αιξ λα Σαπελ Λεων παπισμος παπας Στεφανος Δ Σαρακηνοι απελευθερωση νησι κυρνος 816 κατοικοι ελαιοκαλλιεργεια, μελισσοκομια κτηνοτροφια Δρομος των Αυθεντικων Αισθησεων Τεχνιτων της μπαλανια Balagne εργαστηριο κεραμικη κοσμηματοποιια επαρχια Σαλερνο Καμπανια Μεγαλη Ελλαδα Κατω Ιταλια Algaghjola / Αλγκαγιολα Αλγαγιολα λιμανι ανω Γαλλια κολπος καλβι Calvi, ακτη Ile Rousse, 42ος παραλληλος Κλαυδιος Πτολεμαιος Καισια Λιττο CÆSIÆ caesiae littus Καισιας Αιγιαλος αμμωδης παραλια λατινικο τοπωνιμιο λιττος αργα / αργκα Argha αλγερο / Alghero Σαρδηνια αρεγκνου ιδρυση θρυλικος ελληνας ηρωας ajax Αιακος αιγινα 41ος Μασσαλια αποικια Φωκαεις φωκαια παραφραση Aiacciu / Aghjacciu κορσικανικα > Ajaccio > Adjacium 5ος Κοσμογραφια της Ραβεννας ραβενα ραβεννα αντιατσο Addiazzo > La Hiace γαλλικα βυζαντιο 7ος 600 Αγιατιο, Αγιατιον ελληνικη προελευση, καταγωγη agathe αγαθη τυχη καλο αγκυροβολιο ευχη αρχαια Ελλας αγδη Agde αγκντε Aghjaccinchi / Ajaccians / Aiaccini τοσκανικη τοσκανη λεξη agghiacciu μαντρα προβατο αλωνι Aghjacciu περιφραξη βοοειδη κορσικανικο ρημα ghjace ghjacia γαλλικη gesir jacere ξαπλvνω
