Του Γιώργου Λεκάκη
Οι φάλαινες, ως τα μεγαλύτερα θηλαστικά σήμερα επί Γης, αποτελούν από καιρό σημαντικό πόρο για τις ανθρώπινες κοινωνίες, είτε πρόκειται για τροφή, είτε για λάδι, είτε για άλλα υλικά.
Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες που ζούσαν στην σημερινή έκταση που κατέχει η Ισπανία και η Γαλλία, κατασκεύαζαν βασικά εργαλεία από οστά φαλαινών, πολύ αρχαιότερα από ό,τι επιστεύαν έως τώρα οι επιστήμονες!
Μια νέα επιστημονική μελέτη ανέλυσε:
- 83 οστέινα εργαλεία, που βρέθηκαν σε τοποθεσίες Ανώτερης Παλαιολιθικής (Μαγδαληναίας) κατά μήκος του Βισκαϊκού[1] Κόλπου του Ατλαντικού, και
- 90 επί πλέον οστά από το σπήλαιο Santa Catalina στην Ισπανία.
Η έρευνα βασίσθηκε στην φασματομετρία μάζας και την χρονολόγηση με ραδιοάνθρακα (ZooMS, radiocarbon, stable isotopes) για να καθορίσει ότι οι άνθρωποι που ζουσαν στην περιοχή κατασκεύαζαν εργαλεία από κόκκαλο φάλαινας[2] – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: ΦΑΛΑΙΝΕΣ ζούσαν και στην ΚΑΣΤΟΡΙΑ! Κατασκεύαζαν κυρίως σημεία (αιχμές βλημάτων),τουλάχιστον πριν 20.000 χρόνια (έως και 14.000)! Αυτά είναι τα πρώτα γνωστά στοιχεία αυτής της συμπεριφοράς. – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκακης «Αρχαια ελληνικα οπλα».
Το υλικό προερχόταν από πέντε διαφορετικά είδη φαλαινών: sperm (σπερματοφάλαινα μακροκέφαλος), fin (πτερυγιοφόρος), blue, gray, bowhead ή right. Αυτό επίσης διευρύνει το φάσμα των γνωστών κατηγοριών ζώων, των οποίων τα προϊόντα χρησιμοποιήθηκαν από τον άνθρωπο αυτήν την περίοδο.
Οι αρχαιολόγοι δεν πιστεύουν (ακόμη) ότι οι άνθρωποι της παλαιολιθικής εποχής είχαν την ικανότητα να αναζητήσουν αυτά τα μεγάλα πλάσματα στα ανοιχτά νερά, αλλά μάζευαν περιοδικά τα πτώματα των νεκρών φαλαινών ή αυτών που είχαν ξεβραστεί κατά μήκος της ακτής.
ΠΗΓΗ: K. McGrath, κ.ά. «Late Paleolithic whale bone tools reveal human and whale ecology in the Bay of Biscay», Nature Communications, vol. 16, αρ.: 4646 (2025), ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 27.5.2025. Και «Oldest-known whale bone tools discovered in a Spanish cave – Prehistoric humans made the projectiles roughly 20,000 years ago», Popular Science, 27.5.2025.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] ή Sinus Cantabrorum (Κόλπος των Κανταβρίων) και Mare Gallaecum (Θάλασσα των Γαλικιανών ή Θάλασσα των Βάσκων. Νυν Γασκωνικός κόλπος (ισπ.: Golfo de Vizcaya ή Mar Cantábrico, γαλλ.: Golfe de Gascogne, βασκ.: Bizkaiko Golkoa). Απλώνεται από τον 43ο έως τον 47ο παράλληλο (43° 46′ 24″ N, 7° 52′ 09″ W και 47° 47′ 50″ N, 4° 22′ 31″ W).
[2] Ακόμη ζουν κητώδη στον Κόλπο, όπως: φάλαινες (πτεροφάλαινα, ρυγχοφάλαινα, φυσητήρας, φάλαινα-πιλότος με μακρύ πτερύγιο, φάλαινα Cuvier, φάλαινα με ράμφος του Sowerby), δελφίνια (ζωνοδέλφινο, ρινοδέλφινο, δελφίνι Risso), φώκαινα (του λιμανιού) κ.ά. και μεγάλα ψάρια (καρχαρίας προσκυνητής, μπλε καρχαρίας, ηλιόψαρο, κ.ά.) ορατά ακόμη και από τα οχηματαγωγά πλοία. Θεωρείται κορυφαίος τόπος παρατήρησης θαλάσσιων θηλαστικών στον κόσμο, από το 1995.
αρχαιοτερα οστα φαλαινας, ανθρωπος 20.000 χρονων Λεκακης αρχαιοτερο οστο φαλαινα φαλαινες, μεγαλυτερο θηλαστικο ποροι ανθρωπινη κοινωνια τροφη λαδι, υλικα κυνηγοι τροφοσυλλεκτες Ισπανια Γαλλια, κατασκευη εργαλεα οστουν φαλαινων, αρχαιοτερο οστεινα εργαλειο Ανωτερη Παλαιολιθικη Μαγδαληναια Βισκαικος Κολπος ατλαντικος ωκεανος σπηλαιο Santa Catalina σαντα καταλινα φασματομετρια μαζας ραδιοανθρακας ZooMS, radiocarbon, stable isotopes ανθρωποι κοκκαλο σημειο αιχμη βλημα 14.000 συμπεριφορα υλικο ειδη σπερματοφαλαινα μακροκεφαλος, φιν fin πτερυγιοφορος μπλε blue, γκρι gray, bowhead right ζωο προιον ζωοαρχαιολογια εποχη μεγαλο νερα πτωμα νεκρη ακτη σινους Sinus Cantabrorum Κανταβρια μαρε Mare Gallaecum Θαλασσα των Γαλικιανοι Βασκοι Γασκωνικος ισπανικα Golfo de Vizcaya μαρ Mar Cantabrico, γαλλικα Golfe de Gascogne, βασκικα Bizkaiko Golkoa κητωδη ζωα πτεροφαλαινα, ρυγχοφαλαινα, φυσητηρας, πιλοτος μακρυ πτερυγιο, Cuvier, ραμφος Sowerby δελφινια ζωνοδελφινο, ρινοδελφινο, δελφινι Risso) φωκαινα λιμανι μεγαλα ψαρια καρχαριας προσκυνητης, ηλιοψαρο, οχηματαγωγο πλοιο κορυφαιος τοπος παρατηρηση θαλασσιο θηλαστικο 1995 43ος 47ος παραλληλος τιτο μπουστιλο μπουστιγιο Tito Bustillo, ιστουριτς ιστουριτζ Isturitz, μπρασεμπουρυ μπρασεμπουρι Brassempouy, λας καλντας Las Caldas, ερμιτια ερμιττια Ermittia, αγιος μιχαηλ Saint Michel
