Του Γιώργου Λεκάκη
Το 10o από τα 142 σωζόμενα αποσπάσματά του:
Ηράκλειτος Βλύσωνος ο Εφέσιος τάδε έφη:
10.«Συνάψιες[1] όλα και ούχ όλα[2], συμφερόμενον διαφερόμενον[3], συνάδον[4] διάδον[5] και εκ πάντων εν και εξ ενός πάντα».
Οι συνάψεις είναι και ολότητες και όχι ολότητες. Όταν έχουν την ίδια φορά (συμφέρουν[6]), μεταφέρουν. Όταν συνάδουν, διαδέχονται η μία την άλλη. Εκ πάντων το ένα[7] και εξ ενός τα πάντα.[8] – βλ. και απ. 124.
Με ευφυές λογοπαίγνιο ο Ηράκλειτος μιλά για τις συνάψεις. Ποιες συνάψεις όμως; Σύναψις είναι η δια της επαφής / συνεπαφής αποτελουμένη ενότης. Σύναψη είναι και ένα σύνολο αστέρων. Το απόσπασμα, λοιπόν, έχει και κοινωνική και αστρονομική απόδοση.
Στην ουσία δεν πρόκειται ακριβώς για λογοπαίγνια, με την σημερινή έννοια της λέξεως. Αλλά για ψυχονοητικές ασκήσεις. Και ο καθ’ ένας αντιλαμβανόταν το νόημα αναλόγως με τον βαθμό της ψυχονοητικής εξελίξεώς και τον βαθμό συνειδότητός του. Έτσι ο Ηράκλειτος τον βοηθούσε να εξελιχθεί.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΗΡΑΚΛΕΙΤΟ, ΕΔΩ.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «ΦΩΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΒΙΟ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ – ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΤΟΥ», έκδ. «Τάλως Φ», 2024, από το κεφάλαιο “Διασωθέντα αποσπάσματα Ηρακλείτου και απόπειρα αποδόσεως και ερμηνείας τους”.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Συν- > συνάψιες ή συντάψιες < σύναψις (< ρ. συνάπτω) = συναφή, συνάφεια, σύνδεσις (συνδέομαι με σχέση), συμφωνία, σύνδεσμος, συνεννόησις, συνάρθρωσις (αντιθέσεων), σύλληψις, σύνθεσις, συλλαβή, συλλογή (αστέρων), ένωσις, επαφή, δεσμός γάμου, κλπ.
[2] “όλα καί ούχ όλα” από επίδραση πυθαγορείων αντιλήψεων. Αριθμολογικώς σημαίνουν ακεραίους και κλασματικούς αριθμούς. Ακέραιος (= όλο, όλον), κλάσμα (= όχι όλο).
[3] διαφέρω = παρουσιάζω διαφορά, αλλά και μεταφέρω, μεταδίδω, μεταβιβάζω – βλ. Θουκ.
[4] συνάδω = συν-τραγουδώ με κάποιον ή ομαδικά, εν χορώ, συμφωνώ, ταιριάζω, με κάποιον με κάτι, συν-εξυμνώ, συμ-ψάλλω – βλ. Σοφ., Πλάτ., Θεόκρ., Αισχίν., Αριστοφ.
[5] Διάδον, αυτό που διαδέχεται.
[6] Βλ. απ. 10.
[7] Ενότητα.
[8] Φράση που θα την δούμε πολύ αργότερα παροιμιώδη στα λατινικά (Unus pro omnibus, omnes pro uno) στον όρκο των Τριων Σωματοφυλάκων, του Γάλλου συγγραφέα Αλ. Δουμά (1802-1870), έως ότου να φτάσει να γίνει και εθνικό σύνθημα της Ελβετίας: «ένας για όλους και όλοι για έναν»!
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ αποσπασμα νεος δραση Λεκακης Ηρακλειτος Ηρακλειτου διασωθεντα σωζομενο αποσποσμα fragmenta fragment αποδοση ερμηνεια λεκακης σωζομενα αποσπασματα Héraclite Heraklit Heraclitus Heráclito Eraclito Διασωθεντα αποσπασματα λεκακης Βλυσωνος Εφεσιος ταδε λεγει συναψιες ολα ουχ συμφερομενον διαφερομενον συναδον διαδον εκ παντων εν και εξ ενος παντα συναψεις ολοτητα ολοτητες ιδια φορα συμφερον συμφερω μεταφαρω μεταφορα συναδω, διαδοχη παντα ενα ευφυες αρχαιο λογοπαιγνιο συναψη συναψις επαφη συνεπαφη ενοτης ενωση συνολο αστερων αστερια αστρο αποσπασμα, κοινωνια αστρονομια αποδοση αρχαια λογοπαιγνια, εννοια λεξις ψυχονοητικη ασκηση νοημα βαθμος ψυχονοητικη εξελιξις εξελιξη συνειδοτητα Συν συνταψιες συνταψια συναψις συναπτω συναφη, συναφεια, συνδεσις συνδεομαι συνδεση σχεση συμφωνια, συνδεσμος, συνεννοησις, συνεννοηση συναρθρωσις συναρθρωση αντιθεση συλληψις, συλληψη συνθεσις, συλλαβη, αστερι ενωσις, δεσμος γαμου, γαμος επιδραση πυθαγορειοι πυθαγορεια πυθαγορας αντιληψη αριθμολογια ακεραιος κλασματικος αριθμος ολο, ολον κλασμα διαφερω = παρουσιαζω διαφορα, μεταδιδω, μεταβιβαζω Θουκυδιδης συντραγουδω αδω ομαδικα εν χορω, χορος χορωδια συμφωνω, ταιριαζω, συνεξυμνω, εξυμνω υμνος συμψαλλω ψαλλω ψαλμος Σοφοκλης Πλατων Θεοκριτος Αισχινης Αριστοφανης Διαδον, διαδοχη ενοτητα φραση παροιμιωδης παροιμια λατινικα λατινικη Unus pro omnibus, omnes pro uno ορκος Τρεις Σωματοφυλακες Γαλλος συγγραφεας Δουμας γαλλι ελβετια εθνικο συνθημα της Ελβετιας ενας για ολους και ολοι για εναν
