Του Γιώργου Λεκάκη
Η πόλη της νυν βορειοανατολικής
Γαλλίας που σήμερα λέγεται Ρεμς, ελέγετο Δουρικορτόρα[1] από τους
αρχαίους Έλληνες και Durocortorum, κατά την ρωμαϊκή εποχή. Ήταν ίδρυμα των
ελληνικής καταγωγής Γαλατών. Ήταν η πρωτεύουσα της φυλής των Ρέμων και η
δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ρωμαϊκής Γαλατίας.
Ως γαλλο-ρωμαϊκή πόλη ήταν
τεράστια! Ο πληθυσμός της στα αρχαία χρόνια ίσως και να έφτανε τους 100.000
κατοίκους. Ήταν η πρωτεύουσα της Βελγικής Γαλλίας / Gallia Belgica και μια από
τις μεγαλύτερες πόλεις βορειοδυτικά της Ρώμης!
Οριοθετείτο από τέσσερις
μνημειώδεις πύλες:
– Την Πύλη του Άρεως, αφιερωμένη στον θεό του πολέμου, η οποία ήταν προσανατολισμένη προς την
Gallia Belgica. Από την Πύλη του Άρεως οι δρόμοι πήγαιναν προς την αρχαία ελληνική Βαβάη (*),
Tervanna (Thérouanne**) και το λιμάνι Gesoriacum*** (Boulogne-sur-mer).
– Την Πύλη του Διονύσου – σώζονται μόνο μερικά λείψανα. Από την πύλη του Διονύσου οι δρόμοι
χωρίζονταν προς την Ρώμη και το Tullum Leucorum (Toul). (4*)
– Την Πύλη της Δήμητρας απ’ όπου οι δρόμοι χωρίζονταν προς Augusta Treverorum (Trier), Divodorum
(Metz – 5*) και Colonia Agrippina (Κολωνία- 6*). Δίπλα και λίγο έξω από την πύλη της Δήμητρος,
βρισκόταν η συνοικία των τεχνιτών, που ειδικεύονταν κυρίως στην κατεργασία των
οστών.
και
– Την Πύλη της Αφροδίτης, ένας
μονόδρομος προς την Λουτετία (Παρίσι).
Η αρχαία πόλη είναι επίσης γνωστή
για την «Οικία του Ερμή» (από το αρχαίο αγαλματίδιο που παριστάνει τον θεό Ερμή
και βρέθηκε σε αυτό, στην οδό Eugène-Desteuque) και «του Κριού» (στην οδό des
Capucins et rue Boulard).
άθικτη αρχαία σαρκοφάγος, σε μια αρχαία της νεκρόπολη, η οποία χρονολογείται
στον 2ο αιώνα μ.Χ.! Μόνο το καπάκι, που είχε σφραγιστεί με 8
σιδερένια κουμπώματα, υπολογίζεται ότι ζυγίζει περίπου 770 κιλά!
Προκειμένου να προσδιορίσουν τι βρίσκεται μέσα στην σαρκοφάγο, ερευνητές από το
Εθνικό Ινστιτούτο Προληπτικής Αρχαιολογικής Έρευνας της Γαλλίας (INRAP) την
ακτινογράφησαν και χρησιμοποίησαν μια ενδοσκοπική κάμερα για να παρουν μια
γεύση από το περιεχόμενο: Είδαν έναν ανθρώπινο σκελετό, έναν μικρό καθρέπτη,
ένα δαχτυλίδι με κεχριμπάρι, μια κτένα, τέσσερις λυχνίες ελαίου και δύο υάλινα
φιαλίδια, που μπορεί να περιείχαν αρωματικά έλαια.
Η A. Balmelle του INRAP
είπε ότι «τα λείψανα πιθανότατα ανήκαν σε μια αριστοκράτισσα γυναίκα, η οποία
ήταν πιθανώς περίπου 40 ετών την στιγμή του θανάτου της. Τα δείγματα DNA μπορεί
να αποκαλύψουν εάν είχε σχέση με άλλους, που ήταν θαμμένοι στην ίδια νεκρόπολη.
Αυτή είναι η πρώτη ανέπαφη αρχαία ταφή, από τις 5.000 (!) ταφές που ερευνήθηκαν
από τα μέσα του 19ου αιώνα, που βρέθηκε στην περιοχή», πρόσθεσε.
Μέχρι αυτήν την ανακάλυψη,
όσον αφορά τις σαρκοφάγους, η πόλις ήταν γνωστή για τον λεγόμενο «τάφο του
Jovinus»[2] με την
περίτχενη σαρκοφάγο του.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης
Ελλάδος περιήγησις». Le Parisien. «’Exceptional’ 1,800-year-old sarcophagus
unearthed in France held woman of ‘special status’», Live Science, 5.10.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.10.2023.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Από τις ελληνικές λέξεις γύρος + χώρος > κελτ. Durocorteron
= κυκλικό κάστρο, κλπ. γύρος > δύρος, δούρος, ντούρος = γερός.
Στον
49ο παράλληλο [49.26278°N 4.842223°E].
[2] Ο Flavius Jovinus (310; – 370 μ.Χ.) ήταν Ρωμαίος
στρατηγός και πρόξενος της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, γαλλικής ή γερμανικής
καταγωγής. Εγεννήθη και θάφτηκε στην Δουρικορτόρα.
Αφού
ασπάσθηκε τον χριστιανισμό, ο Jovinus χρηματοδότησε την ανέγερση της εκκλησίας του
Saint-Agricole και Saint-Vital, στην θέση της σημερινής εκκλησίας του αββαείου
Saint-Nicaise de Reims. Στην εκκλησία αυτή θάφτηκε το 370, σε μια λευκή
μαρμάρινη σαρκοφάγο, γλυπτή και εισαγόμενη από την Ιταλία. Έχει διαστάσεις 1,48
x 2,85 x 1,33 μ. και ζυγίζει περίπου 2 τόνους! Έχει περίτεχνες διακοσμήσεις,
που απεικονίζουν ένα κυνήγι λιονταριού με ένα ιππικό, ανάγλυφο του Jovinus να
εκτοξεύει νικηφόρα κατά του ζώου, κλπ. Βρίσκεται στο Musée d’Archéologie de
Saint-Rémi στην Ρεμς από το 1958. Ωστόσο, το ότι ανήκει στον Jovinus αμφισβητείται
από το 1880.
(*) Βαβάη > Bavay, Bavacum: Ο Βάβος / Βαύος, ήταν εξάδελφος του Πρίαμου. Έφυγε από την πόλη της Τροίας, και μετά από πολλές περιπέτειες, βρήκε μια φιλόξενη γη, όπου έκτισε μια πόλη, που την ονόμασε Βέλγη / Belges [> Βέλγιο] – η σημερινή Βαβάη, στον 50ό παράλληλο [50°17′53″N 3°47′56″E]. Επτά δρόμοι, αφιερωμένοι στους πλανήτες και θεούς των Ελλήνων Δία, Άρη, Αφροδίτη, Κρόνο, Ερμή, Ήλιο και Σελήνη, έφυγαν από 7 ναούς της πόλης – βλ. J. de Guise, J, Wauquelin “Chronicles of Hainault”.15ος αιώνας. Το μεγάλο άγαλμα του Ερμού, που ευρέθη στην πόλη, βρίσκεται σήμερα στο… Βρετανικό Μουσείο!
(**) Tarwanna / Tervanna επί Γαλατών πρωτεύουσα της βελγικής φυλής των Μορινών / Μωρινών. Επί Ρωμαίων πρωτεύουσα της Civitas Morinorum. Αργότερα Terenburg, Terwaan, κλπ. Στον ποταμό Λυς. στον 50ό παράλληλο [50°38′15″N 2°15′35″E]. Ονομάσθηκε ίσως εκ του ιδρυτή της Λούκιο Ταυριανό, ή από το “Terra avanae” (χώρα της βρώμης). Βλ. Στρ, Π. Μελά, Τάκιτο, Κλ. Πτολεμαίο, Δ. Κάσσιο.
(***) Βιάννος (κρητ.) > Βονονία (λατ. Bononia > Μπολόνια), Vindobona Βιέννη κλπ. > Bonen: Πόλη στην Côte d’Opale, της γαλλικής ακτής στην Μάγχη μεταξύ του Καλαί και της Νορμανδίας στον 50ό παράλληλο [50°43′35″N 1°36′53″E]. Οι Ρωμαίοι την μετονόμασαν Gesoriacum. Εδώ ζούσαν οι Βοιοί (Κέλτες). Συγχέονταν με το Ίτιον. Η πόλις ήταν σημαντική για τους Μορινούς / Μαρινούς (τους «ανθρώπους της θάλασσας »). Ο Ζώσιμος την ονόμασε Germanorum («γερμανόφωνη») στα τέλη του 4ου αιώνα.
(4*) Πρωτεύουσα της γαλατικής φυλής των Λευκών, στον 48ο παράλληλο [48°40′30″N 5°53′30″E]. Στα 30 χλμ., στην οχυρωμένη πόλη Grand ευρέθη ναός του Απόλλωνος.
(5*) Η Πόλη των Μεδιοματρικών > Divodurum Mediomatricorum, Mediomatrix > Mettis (5ος αι.) > Metz, Μετς, Mès: Πόλη στην συμβολή των ποταμών Μοζέλα και Σειγ, στην διασταύρωση Γαλλίας – Γερμανίας – Λουξεμβούργου. Με μια πλούσια ιστορία 3.000 χρόνων. Κατοικείτο από την φυλή των Μεδιοματρικών. Βρίσκεται στον 49ο παράλληλο [49°07′13″N 6°10′40″E].
(6*) Η Colonia Claudia Ara Agrippinensium ήταν μια ρωμαϊκή αποικία στην Ρηνανία η νυν πόλη της Κολωνίας στην Γερμανία, στον 50ό παράλληλο [50°56′17″N 6°57′25″E]. Σε αρχαία έπαυλι ευρέθη τοιχογραφία του 3ου αιώνα μ.Χ. με διονυσιακές σκηνές – εκτίθεται στο Ρωμανο-Γερμανικό Μουσείο. Το 2017 οι αρχαιολόγοι κατά την διάρκεια σωστικων ανασκαφών βρήκαν (50°56′09,6″N 6°57′12,8″E) την αρχαιότερη γνωστή βιβλιοθήκη στην νυν έκταση της Γερμανίας, που χρονολογείται από τον 2ο αιώνα. Η βιβλιοθήκη, η οποία έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα της Βιβλιοθήκης του Κέλσου στην αρχαία Έφεσο, περιείχε περισσότερους από 20.000 κυλίνδρους.
