Της αρχαιολόγου Πολυξένης
Τσατσοπούλου
Ο ναός του Απόλλωνος είναι το
σημαντικότερο δημόσιο κτήριο της αρχαίας Ζώνης [σ.σ.: Της Περαίας Σαμοθράκης] και παράλληλα το μοναδικό
ταυτισμένο αρχαϊκό ιερό Απόλλωνα σε όλον τον χώρο της Θράκης.
Ο ναός έχει διαστάσεις 9 Χ 15
μ., προσανατολισμό από Β προς Ν και σώζεται σε επίπεδο θεμελίωσης με
τριβαθμιδωτή κρηπίδα στην νότια πρόσοψη. Έχει χαρακτηριστικά ναού πρόστυλου ή
εν παραστάσει. Από τα σωζόμενα πήλινα αρχιτεκτονικά του μέλη φαίνεται ότι στην
κύρια οικοδομική του φάση ήταν ιωνικού ρυθμού και χρονολογείται στα τέλη του 6ου
π.Χ. αι. Αποτελεί το βασικό οικοδόμημα ενός εντυπωσιακά μεγάλου σε σχέση με το
μέγεθος της πόλης συγκροτήματος, που καταλαμβάνει μια έκταση 65 Χ 105 μ. στο
κέντρο της πόλης. Ο χώρος του ιερού ορίζεται από περίβολο που σώζεται σε
επίπεδο θεμελίωσης.
 |
| ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη: Το ναϊκό συγκρότημα μοιάζει να είναι ακτινωτό, σαν το φωτοστέφανο του θεού Απόλλωνος! |
Το συγκρότημα αναπτύσσεται
γύρω από πλακόστρωτο αύλειο χώρο και εκτός από τον ναό περιλαμβάνει δύο στοές
και ερείπια από σύγχρονά του, αλλά και μεταγενέστερα κτίσματα, που μαζί με
πληθώρα νομισμάτων δηλώνουν χρήση του χώρου τουλάχιστον μέχρι και τον 4ο
μ.Χ. αι.
Ο ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός
ευρημάτων στο ναό – ανάμεσα στα οποία ένας κορμός κούρου του 6ου π.Χ.
αι. ένας από τους ελάχιστους σε όλη την Β. Ελλάδα – κάνει φανερή τη σημασία που
είχε αυτό το οικοδόμημα τόσο για την εποχή του όσο και για την ανασκαφική
έρευνα.
Η ταύτιση του ναού
τεκμηριώνεται από την αναγραφή του ονόματος του θεού σε έναν ασυνήθιστα μεγάλο
αριθμό – περίπου 300 – θραυσμάτων ενεπίγραφης κεραμικής από το εσωτερικό του,
αλλά και τον περιβάλλοντα χώρο του. Τα ενεπίγραφα αυτά όστρακα έχουν όμως
ιδιαίτερη σημασία, γιατί μαζί με πέντε λίθινες επιγραφές – η μια εκ των οποίων και
το δίγλωσσο δημόσιο ψήφισμα – μας έδωσαν τα πρώτα ερμηνεύσιμα στοιχεία για την
γλώσσα των Θρακών στην περιοχή αυτή. Χαραγμένες με ελληνικούς χαρακτήρες, αλλά
ακατανόητες στην αρχή, αποδείχθηκε ότι αποτελούν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση
θρακικών επιγραφών που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα σε ολόκληρη τη Βαλκανική και
μας επέτρεψαν για πρώτη φορά να προσεγγίσουμε μια διαπιστωμένη πλέον τοπική
θρακική διάλεκτο, η οποία μάλιστα εμφανίζει εξαιρετική συγγένεια με την
ελληνική γλώσσα.
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, Εφορεία
Αρχαιοτήτων Έβρου, ΤΚ 68100, Αλεξανδρούπολη, Νομός Έβρου, τηλ.: +30 25510 96214,
Email: archaiazonievrou@culture.gr.
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.8.2021.
2.600 χρονια πριν ναος ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ αρχαια πολη Ζωνη εβρου κουρος επιγραφες, θρακικη διαλεκτος ελληνικη γλωσσα αρχαιολογια Τσατσοπουλου Απολλωνα Απολλωνας θεος Απολλων δημοσιο κτηριο μοναδικο ταυτισμενο αρχαικο ιερο Θρακη θεμελιωση τριβαθμιδωτη κρηπιδα προσοψη προστυλος εν παραστασει σωζομενα πηλινα αρχιτεκτονικα μελη οικοδομικη φαση ιωνικος ρυθμος 6ος πΧ αιωνας οικοδομημα ναικο συγκροτημα ιερο περιβολος θεμελια πλακοστρωτος αυλειος χωρος στοα ερειπια κτισμα νομισμα 4ος μΧ ευρημα κορμος κουρου Βορεια Ελλαδα ανασκαφη ταυτιση ονομα θραυσμα ενεπιγραφη κεραμικη ενεπιγραφο οστρακο λιθινη επιγραφη διγλωσσο δημοσιο ψηφισμα Θρακες ελληνικοι χαρακτηρες, θρακικη Βαλκανικη βαλκανια ελληνικα Εφορεια Αρχαιοτητων εβρου περαια σαμοθρακης σαμοθρακη σαμοθρακικη ακτινωτο φωτοστεφανο
