Του Γιώργου Λεκάκη
Έργα του Ησιόδου του Ασκραίου εκδίδονται από τον 14ο αιώνα.
– Η «Θεογονία» λ.χ. με σχόλια, υπάρχει
σε χειρόγραφο της Βενετίας (Biblioteca Marciana, Gr. 464, φάκ. 158v) από τις αρχές
του 14ου αιώνα.
– Τα «Έργα και Ημέρες» του, με
σχόλια του Μανουήλ Μοσχόπουλου, επίσης σε χειρόγραφο της Βενετίας (Biblioteca Marciana, Gr. 464, φάκ. 26v).
Και τυπωμένο βιβλίο του Ασκραίου Βοιωτού συγγραφέα ΗΣΙΟΔΟΥ (του 8ου αι. π.Χ.) με τίτλο «In hoc opere continentur: Hesiodi
ascræi duo libri Georgicon ἔργα καί ἡμέραι, id est opera & dies, saluberrimis pleni doctrinis – Catonis Romani moralia instituta – Tabula
Cebetis Thebani miro ingenio, qua ad virtute(m) pergas, viam insinuans,
& alia quædam», εξεδόθη στο Στρασβούργο, από τον Johann Knobloch,
εκδ. Nachtgall[5], περίπου
το 1515!
Περιείχε τα “Γεωργικά – ἔργα καί ἡμέραι”
– αλλά και τους “ηθικούς θεσμούς” του Ρωμαίου Κάτωνος
– και κείμενο του Κέβητος του Θηβαίου “με θαυμάσιο πνεύμα, με το οποίο προχωράει κανείς στην αρετή”, κ.ά.
Ήταν σε σχήμα 4o (210 x 150 χλστ.),
[64] φύλλα, με ελληνικό κείμενο και λατινική μετάφραση σε αντικρυστές σελίδες.
Πρόκειται για ΣΠΑΝΙΑ ΕΚΔΟΣΗ.
Ο ίδιος έγραψε επίσης:
– την
γνωστή «Θεογονία». “La Teogonia d’ Esiodo Ascreo” («Θεογονία Ησιόδου Ασκραίου»), σχ. G. Carli, Βενετία, 1744.
– «Κατάλογο Γυναικών ή Ηοίαι»[1] (όπου
εξυμνούνται θνητές που έκαναν θνητά παιδιά από αθάνατους θεούς)
και
– «Ασπίς» (όπου
γίνεται λόγος για την μονομαχία του Ηρακλή και του Κύκνου)[1].
Και τα εξάμετρα ποιήματα:
– «Μεγάλαι Ηοίαι» – ποίημα
παρόμοιο με τον «Κατάλογο Γυναικών», αλλά πιθανώς μεγαλύτερο.
– «Γάμοι του Κύηκος» – ποίημα
που αφορούσε την παρουσία του Ηρακλή στον γάμο του Κύηκα, γνωστού για τους γρίφους του.
– «Μελαμπόδια» – γενεαλογικό
ποίημα που πραγματεύεται τις οικογένειες και τους μύθους που συνδέονται με τους
μεγάλους μάντεις της μυθολογίας.
– «Ιδαίοι Δάκτυλοι» – έργο που
αφορά τους μυθικούς μεταλλουργούς, Ιδαίους Δάκτυλους.
– «Κάθοδος Πειρίθου» – για το
ταξίδι του Θησέως και του Πειρίθου στον Άδη.
– «Προστάγματα του Χείρωνα» – διδακτικό
έργο που παρουσίαζε την διδασκαλία του Χείρωνα, όπως παραδόθηκε στον νεαρό
Αχιλλέα.
– «Μεγάλα Έργα» – ποίημα
παρόμοιο με τα «Έργα και Μέρες», αλλά πιθανώς μεγαλύτερο.
– «Αστρονομία» – αστρονομικό
ποίημα, το οποίο ο Καλλίμαχος (Επ. 27) προφανώς συνέκρινε με τα «Φαινόμενα» του
Αράτου.
– «Αιγίμιος»[2] – ηρωικό
έπος, που αφορά τον Δωριέα Αιγίμιο.
– «Καμίνοι ή Αγγειοπλάστες» – σύντομο
ποίημα που ζητεί από την θεά Αθηνά να βοηθήσει τους κεραμίστες, εάν πληρώσουν
τον ποιητή.[3]
«Ορνιθομαντεία» – έργο για
τους οιωνούς των πτηνών, που ακολούθησε τα «Έργα και τις Ημέρες».
– «Μαρτυρία για τον Βάτραχο» –
το αγαπημένο του Ησίοδου!
Θυμίζω ακόμη:
– Ο Άγγλος ποιητής Θωμάς Κουκ (1703-1756)
έμεινε γνωστός και ως Ησίοδος Κουκ, επειδή μετέφρασε Ησίοδο.
– Σπαράγματα έργων του
Ησιόδου κατόρθωσαν να διαβάσουν επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης από
τους Παπύρους της Οξυρρύγχου (όπως και «χαμένα» ή «άγνωστα» έργα των Σοφοκλή (αποσπάσματα από την τραγωδία του Σοφοκλή
«Επίγονοι»), Ευριπίδη, Αρχιλόχου, κ.ά.) έγινε γνωστό στις 19.5.2010.
ΑΠΑΝΤΑ:
– “Hesiodi Carmina” («Άπαντα»),
κριτική έκδ, επιμ. Fr. Jacobs, Gotha, 1843.
– «Άπαντα, εξ ερμηνείας Καρόλου Σιττλ», έκδ.
Ζωγραφείου Ελληνικής Βιβλιοθήκης, τη επιστασία του εν Κωνσταντινουπόλει
Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου, τυπ. Αφών Πέρρη, 1889.
[1] Από κάποιους θεωρείται ψευδο-Ησιοδιακό.
[2] Αποδίδεται και στον Κέρκοπο της Μιλήτου.
[3] Αποδίδεται και στον Όμηρο – βλ. Γ. Λεκάκης “Ο Ομηρος, οι σχολιαστές κ.ά. πηγές για τα ομηρικά”.
[5] Ο εκδότης της, Otmar Nachtgall (περ. 1478-1537) εγεννήθη
στο Στρασβούργο και σπούδασε στην Χαϊδελβέργη. Για να ολοκληρώσει τις σπουδές
του στην θεολογία και την μουσική, όπως και στην ελληνική και λατινική
φιλολογία, εταξείδεψε στη Λουβαίν, το Παρίσι, την Πάντοβα και την Βιέννη.
Επισκέφθηκε επίσης την Ελλάδα και τη Μικρά Ασία, χωρίς να αφήσει περιγραφή του
ταξιδιού του. Το 1514 συνάντησε τον Έρασμο, ο οποίος θαύμασε την ελληνομάθειά του.
Θεωρείται ο εισηγητής των ελληνικών σπουδών στο Στρασβούργο.