Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Théodose Achille Louis,
Viscount of Moncel (Παρίσιοι, 1821 -1884), ήταν Γάλλος επιστήμονας (ειδικευμένος
στον ηλεκτρισμό και τα μαθηματικά) και σχεδιαστής, εκ Νορμανδών ευγενών.
Παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής
στο μουσείο Cherbourg.[1] Το 1841
ήταν ο συντάκτης της Γαλλικής Εταιρείας για την Συντήρηση των Ιστορικών
Μνημείων[2]. Την
ίδια χρονιά, εισήλθε στην Βασιλική Ακαδημαϊκή Εταιρεία του Χερβούργου.[3]
Το 1843 ξεκίνησε ένα ταξείδι
στην νότια Ευρώπη μέσω Ελβετίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Ελλάδας και Τουρκίας
επισκεπτόμενος αρχαιολογικούς χώρους. Άφησε ακριβή σχέδια αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και πόλεων. Εξεκίνησε
το ταξείδι του από την Βενετία, τον Νοέμβριο του 1843. Από την Ελλάδα επήγε
στην Κωνσταντινούπολη και κατά την επιστροφή του επισκέφθηκε την Μάλτα, την
Μεσσήνη Σικελίας, Πίζα και την Νάπολι.
Καρπός αυτού το ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ
ΣΠΑΝΙΟ έργο του «De Venise à Constantinople à
travers la Grèce et retours par Malte, Messine, Pizzo
et Naples»,
που εξεδόθη εις Παρισίους, από τον V. Delarue, Gide, L. Hocdé, περί το
1846. Ένα πολυτελές άλμπουμ μεγάλου σχήματος! Η α΄ ΕΚΔΟΣΗ ήταν πλάγιο folio
(436 x 602 χλστ.), 21 + 9 σελ., κείμενο σε 3 στήλες, λιθόγραφο τίτλο με 2
τίντες (με βινιέτα: «Lépante»), ενδιάμεσο τίτλο μεταξύ κειμένου και πινάκων («De Venise à Constantinople à travers la Grèce, Album», με βινιέτα:
«Épisode de la guerre de l’indépendance»), δίχρωμο
λιθόγραφο χάρτη, αριθμημένο 1 και 47 λιθόγραφους πίνακες με 2 τίντες αριθμημένοι
2-4, 6-17, 19-22, 25-36, 36 – 51 χαραγμένοι από τον Du Moncel σε σχέδια του ιδίου
(και των H. de Rossi, A. Bayot και Férogio για τις ανθρώπινες μορφές), 5
πίνακες με 2 λιθογραφίες ο καθένας (οι 7, 14, 29, 30 & 32), ο 43 με 3 πανοράματα
(αναδιπλούμενος), και ξυλογραφίες ἐντός κειμένου!..
Οι λιθογραφίες είναι εξαιρετικής
ποιότητας, και καλύπτουν το σύνολο του ταξειδιού του. Οι σαφείς γραμμές των
σχεδίων του αναδεικνύουν τα μνημεία, που βρίσκονται πάντα σε απόλυτη αρμονία με
το φυσικό τους περιβάλλον.
Μια άλλη έκδοση του έργου περιελάμβανε
18 ξυλόγραφίες, από την εκδρομή Αθηνών και Ναυπλίου / «Excursion par terre d’
Athènes à Nauplie».
Υπάρχει και άλλη έκδοση με 14 λιθογραφίες από την Αθήνα.
Οι
πλάκες, όλες σχεδιασμένες και χαραγμένες από τον ίδιο τον Du Moncel,
συνοδεύονται από επεξηγηματικά κείμενα και περιγραφές των εικόνων.
Οι εικόνες:
– Πανόραμα της Αθήνας από τον
Λόφο των Νυμφών (1843).
– Ο Παρθενώνας.
– Τα Προπύλαια και ο Ναός της
Αθηνάς Νίκης.
– Το Ερέχθειο.
– Ναός του Ολυμπίου Διός ή
Ολυμπιείον στην Αθήνα.
– Αψίδα του Αδριανού.
– Η Πύλη της Αθηνάς Αρχηγέτιδος στην Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήνας.
– Το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.
– Βιβλιοθήκη του Αδριανού.
– Εκκλησία Παναγιάς Καπνικαρέας.
– Ναός Αγίου Ελευθερίου ή
Γοργοεπηκόου. Εκκλησίες Προφήτη Ηλία και Ταξιαρχών στην περιοχή της Ρωμαϊκής
Αγοράς της Αθήνας.
– Ναός Αγίου Ελευθερίου ή
Παναγίας Γοργοεπηκόου.
– Άποψη της Αθήνας.
– Ωρολόγιον Ανδρόνικου Κυρρήστου
(Πύργος των Ανέμων). Μεντρεσές (οθωμανικό θρησκευτικό σχολείο).
– Χορηγικό Μνημείο Λυσικράτη.
– Μνημείο Φιλοπάππου.
– Θησείο – Ναός του Ηφαίστου.
– Ναός του Ποσειδώνα στο
Σούνιο.
– Μονή Δαφνίου.
– Ελευσίνα.
– Μεγαρα.
– Ο Ισθμός της Κορίνθου από τον
Ακροκόρινθο.
– Άποψη της Κορίνθου.
– Μεσαιωνικά κατάλοιπα στην
Κόρινθο. Τμήμα του Κάστρου του Κιαμίλ Μπέη.
– Τζαμί στην Κόρινθο.
– Ναός του Απόλλωνα στην Αρχαία
Κόρινθο.
– Ρωμαϊκά ερείπια στην Κόρινθο.
– Ακροκόρινθος.
– Το χωριό Καλαμάκι στον Ισθμό της Κορίνθου.
– Πύλη Λιονταριών στις Μυκήνες.
– Σχέδιο σύγκρισης μιας μικρής
πύλης στην Τίρυνθα και μιας πύλης στον Θορικό.
– Ακρόπολη Μυκηνών.
– Σχέδιο κατασκευής αρχαίου
τοίχου και αναλημματικού τοίχου γέφυρας στις Μυκήνες.
– Κάτοψη των ερειπίων των
Μυκηνών.
– Μικρή πύλη στην Ακρόπολη των
Μυκηνών.
– Ο θολωτός τάφος γνωστός ως
Θησαυρός του Ατρέα στις Μυκήνες.
– Κάθετο τμήμα του θολωτού
τάφου γνωστός ως Θησαυρός του Ατρέα στις Μυκήνες.
– Πύλη Λιονταριών στις Μυκήνες.
– Ο κάμπος του Άργους όπως φαίνεται
από το χωριό Χαρβάτι.
– Ο κάμπος του Άργους.
– Ναύπλιο.
– Τα ερείπια της Τίρυνθας.
– Κάτοψη των αρχαίων τειχών της
Τίρυνθας.
– Ναός της Αφαίας στην Αίγινα.
– Άποψη των ρωμαϊκών λουτρών
και άλλων αρχαίων υπολειμμάτων στο Άργος. Η ακρόπολη της Λάρισας.
– Ναός του Διός στην Νεμέα.
Ταυτόχρονα, σχολιάζει την
σύγχρονη ζωή με την μορφή γραφικών λεπτομερειών και συνήθως με αρνητικά σχόλια.
Αποτυπώνεται και η ανάμνηση των πρόσφατων ιστορικών γεγονότων. Τεκμηριώνει
επίσης τις παρατηρήσεις του για τις αρχαιότητες με αναφορές αρχαίων συγγραφέων
ή από αξιόπιστες ταξειδιωτικές μαρτυρίες.[4] Ωστόσο,
είναι προσηλωμένος στο ευρωπαϊκό μοντέλο, αντίθετος σε κάθε φιλελευθερισμό και
βλέπει την σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα αρνητικά. Οι αντιξοότητες των ταξειδιών,
το άγνωστο τοπίο και ο διαφορετικός τρόπος ζωής γίνονται αντικείμενο δυσμενών
και καυστικών παρατηρήσεων.
Ο ντου Μονσέλ εξέθεσε τους
πίνακές του από αυτό το ταξείδι του στο ετήσιο Σαλόνι / Salons των Παρισίων από
το 1846 έως το 1851, και τους πούλησε για να συντηρηθεί…
Επέστρεψε στο Παρίσι, και άρχισε
να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα τον ηλεκτρισμό…[5]
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Ελληνική
βιβλιογραφία». Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος Περιήγησις». Βέργος, 7.4.2020. ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 6.4.2020.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
– I.Vingopoulou, Ίδρ. Λασκαρίδη.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] με τον φίλο του Joachim Menant, υπό την διεύθυνση της Robineau
και του Langlois.
[2] πρόεδρος της ήταν ο συγγενής του Arcisse de Caumont, που
του έδωσε τα πρώτα μαθήματα αρχαιολογίας,
[3] ο πατέρας του ήταν ήδη μέλος για δέκα χρόνια.
[4] Λ.χ. των R. Chandler, J.
Stuart, N. Revett, F.C.H.L. Pouqueville, C. Wordsworth and the Expédition
Scientifique de Morée.
[5] Ίδρυσε μαζί με τον Emmanuel Liais και τον Auguste Le
Jolis, την Εθνική Εταιρεία Φυσικών Επιστημών και Μαθηματικών του Χερβούργου / Société
Nationale des Sciences Naturelles et Mathématiques de Cherbourg (30.12.1851).
Το 1855, κέρδισε ένα μετάλλιο α΄ τάξεως στην Παγκόσμια Έκθεση για τις διάφορες
εφευρέσεις του. Το 1860, διορίσθηκε στην θέση του ηλεκτρολόγου μηχανικού της
Διοίκησης Γαλλικών Τηλεγραφικών Γραμμών.
Ακολουθώντας τον πατέρα του,
εξελέγη γενικός σύμβουλος της La Manche (Καντόνι της Octeville) το 1861 – 1870.
Ετιμήθη με το παράσημο του Αγίου Βλαδίμηρου, το Τάγμα του
Ρόδου της Βραζιλίας και, στις 5.12.1866 έγινε αξιωματικός της Λεγεώνας της
Τιμής. Εκλέχτηκε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών στις 21.12.1874.