Το 31ο από τα 142 σωζόμενα αποσπάσματά του:
Ηράκλειτος Βλύσωνος ο Εφέσιος τάδε έφη:
31.«Πυρός τροπαί πρώτον θάλασσα, θαλάσσης δε το μεν ήμισυ γη, το δε ήμισυ πρηστήρ[1]… θάλασσα διαχέεται και μετρέεται[2] εις τον αυτόν λόγον, οκοίος πρόσθεν ην γενέσθαι γη».
Οι τροπές / μετατροπές του πυρός είναι πρώτον η θάλασσα· της δε θαλάσσης το μισό μέρος είναι γη, το άλλο μισό εμπρηστικός αήρ… Η δε θάλασσα διαχέεται και κρατεί το μέτρο (μετριέται) στον ίδιον λόγο (αναλογία), ο οποίος υπήρχε πριν γίνει γη.
Λόγος περί της μετατροπής του πυρός σε θάλασσα και τ’ αντίστροφο.
Όπως έχει παραδοθεί το τελευταίο μέρος του αποσπάσματος, δεν παρέχει ικανοποιητικό νόημα. Γι’ αυτό, ο εκδότης των προσωκρατικών αποσπασμάτων Κραντς, προτείνει να προστεθεί η λέξις «γη» στην αρχή: «Γη θάλασσα διαχέεται…». Οπότε «Η γη διαχέεται / αναλύεται στην θάλασσα και κρατεί το μέτρο της, συμφώνως προς τον αυτόν λόγον, ο οποίος ίσχυε πριν μετατραπεί σε γη». Πρόκειται περί αντιστρόφου μετατροπής: Αντιμετατροπή: Η γη επιστρέφει στην κατάσταση της θάλασσας και η θάλασσα στην κατάσταση του πυρός, που οδηγεί στην εκπύρωση. Και όλα αυτά με μια μηχανική.
- ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΗΡΑΚΛΕΙΤΟ, ΕΔΩ.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «ΦΩΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΒΙΟ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ – ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΤΟΥ», έκδ. «Τάλως Φ», 2024, από το κεφάλαιο “Διασωθέντα αποσπάσματα Ηρακλείτου και απόπειρα αποδόσεως και ερμηνείας τους”.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Πρηστήρ (< ρ. πρήθω, πίμπρημι) = θύελλα μετά κεραυνών, τυφώνας, ανεμοστρόβιλος – «πρηστήρες άνεμοι» – βλ. Ησ. Θ. 846, Ηρόδ. Αλλά και «ῥεῦμα ἀέρος ἰσχυρὸν ἐξ ὑπογείων σπηλαίων (= ηφαίστεια)» / «πρηστὴρ χθόνιος» (Διογ. Λ. 7. 154. 2). Η κατάληξις –ηρ / – ήρ υποδηλώνει μηχανή / μηχανισμό.
[2] μετρέω (< μέτρον) = μετρῶ κατά τινα τρόπον οἱονδήποτε: Ι. ἐπὶ τόπου ἢ διαστήματος, μετρῶ, δηλ. διαβαίνω, διέρχομαι “πέλαγος μέγα μετρήσαντες”. ΙΙ. ἐπὶ ἀριθμοῦ, μεγέθους, ἀξίας, κλπ. – ΠΗΓΗ: Εὐστ. Ομ. Ὀδ. γ.179.
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ, Λεκακης ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ, εφεσιος εφεσος αποσπασμα νεος δραση Ηρακλειτος Ηρακλειτου διασωθεντα σωζομενο fragmenta fragment αποδοση ερμηνεια λεκακης σωζομενα αποσπασματα Héraclite Heraklit Heraclitus Heráclito Eraclito Διασωθεντα αποσπασμα λεκακης Βλυσωνος Εφεσιος ταδε λεγει αρχαια βιβλια ελληνικη γραμματεια πυρ μετατροπη θαλασσα αντιστροφο Λεκακης πυρος τροπαι πρωτον θαλασσα, θαλαττα ημισυ γη, πρηστηρ λογον, οκοιος προσθεν γενεσθαι γαια τροπη μετατροπη πυρ πρωτο μισο μερος εμπρηστικος αηρ αερας μετρο ιδιος λογος / ιδια αναλογια, εκδοτης προσωκρατικα κειμενα Κραντς, λεξις αναλυση αντιστροφος αντιμετατροπη επιστροφη κατασταση εκπυρωση μηχανικη πρηστηρας πρηθω, πιμπρημι θυελλα κεραυνος τυφωνας, τυφων ανεμοστροβιλος πρηστηρες ανεμος Ησιοδος Ηροδοτος ρευμα αερος ισχυρο υπογειο σπηλαιο χθονιος Διογενης Λαερτιος καταληξις καταληξη –ηρ μηχανη μηχανισμος μετρεω μετρον μετρω διαβαινω, διερχομαι, πελαγος μεγα αριθμος μεγεθος, αξια επομενως Ευσταθιος σχολια Ομηρου οδυσσεια ομηρος φωτια ηφαιστειο
