Ένα πρωτοχρονιάτικο έθιμο
με την
ελιά
ελιά
στα Βρασνά Θεσσαλονίκης
Γειά χαρά καραβασίλα…
ΚΕΙΜΕΝΟ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ του Γιώργου Αναγνωστούδη
 |
| Στην Αυστραλία, Έλληνες εκ Βρασνών συνεχίζουν το έθιμο της ελιάς… |
Ένα πρωτοχρονιάτικο έθιμο που το συναντάμε στα Βρασνά και Νέα Βρασνά, όπου
ο πατέρας ή ο παππούς είναι υπεύθυνος να βρει και να
κόψει ένα κλαδί ελιάς για κάθε ένα παιδί της οικογενείας του.
ο πατέρας ή ο παππούς είναι υπεύθυνος να βρει και να
κόψει ένα κλαδί ελιάς για κάθε ένα παιδί της οικογενείας του.
Το κλαδί αυτό έχει μήκος περίπου από 45 έως 120 εκατ. (το μήκος εξαρτάται
από την ηλικία και την σωματική διάπλαση του κάθε παιδιού) το κλαδί αυτό μένει ως
έχει με όλα τα φύλλα και τα παρακλάδια του.
από την ηλικία και την σωματική διάπλαση του κάθε παιδιού) το κλαδί αυτό μένει ως
έχει με όλα τα φύλλα και τα παρακλάδια του.
Μόλις δύση ο ήλιος λοιπόν και κρατώντας από ένα κλαδί ελιάς, όλα τα παιδία
επισκέπτονται σπίτι-σπίτι τις νοικοκυρές για να δώσουν εγκάρδιες ευχές για το
ερχόμενο νέο έτος. Μόλις φτάσουν τα παιδιά στα σπίτια που επισκέπτονται, (μερικά
βήματα πριν την είσοδο) χτυπούν κάτω στο έδαφος το κλαδί λέγοντας ταυτόχρονα τα
εξής λόγια:
επισκέπτονται σπίτι-σπίτι τις νοικοκυρές για να δώσουν εγκάρδιες ευχές για το
ερχόμενο νέο έτος. Μόλις φτάσουν τα παιδιά στα σπίτια που επισκέπτονται, (μερικά
βήματα πριν την είσοδο) χτυπούν κάτω στο έδαφος το κλαδί λέγοντας ταυτόχρονα τα
εξής λόγια:
Γειά[1]
χαρά,
χαρά,
γειά χαρά καραβασίλα[2].
Πουλλά κατσικούδια[5],
…και πουλλά μπερεκιέτ, κιέτ, κιέτ, κιέτια
(η τελευταία σειρά πλέον στις
μέρες μας δεν λέγεται).
μέρες μας δεν λέγεται).
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι τα μέσα δεκαετίας του 1970 οι κάτοικοι είχαν
ως κύρια πηγή εισοδήματος την κτηνοτροφία, εξ ου και ευχές οι οποίες δεν έχουν
αλλάξει μέχρι και τις μέρες μας.
ως κύρια πηγή εισοδήματος την κτηνοτροφία, εξ ου και ευχές οι οποίες δεν έχουν
αλλάξει μέχρι και τις μέρες μας.
Οι σπιτονοικοκυρές με χαρά υποδέχονται τους μικρούς φίλους και τους
προσφέρουν φρούτο η κάποιο γλύκισμα. (Παλαιότερα έδιναν συνήθως κάστανα ή καρύδια).
προσφέρουν φρούτο η κάποιο γλύκισμα. (Παλαιότερα έδιναν συνήθως κάστανα ή καρύδια).
Το βράδυ τα παιδιά μετά από το πολύωρο περπάτημα και την έκθεση στο ψύχος
του Δεκέμβρη, επιστρέφουν στα σπίτια τους όπου και μαζεύονται γύρω από το τζάκι
και από το κλαδί της ελιάς κόβουν από ένα φύλλο το οποίο θα αντιστοιχεί σε κάθε
μέλος της οικογενείας.Με την σειρά ο καθ’ ένας ρίχνει το φύλλο του στην πυρά. Εάν
το φύλλο καεί ήρεμα λέγεται ότι θα έχεις ένα ήρεμο έτος. Εάν το φύλλο του ήταν «ζωηρό»
και καεί χοροπηδώντας λέγεται ότι θα έχει ένα ζωηρό έτος…
του Δεκέμβρη, επιστρέφουν στα σπίτια τους όπου και μαζεύονται γύρω από το τζάκι
και από το κλαδί της ελιάς κόβουν από ένα φύλλο το οποίο θα αντιστοιχεί σε κάθε
μέλος της οικογενείας.Με την σειρά ο καθ’ ένας ρίχνει το φύλλο του στην πυρά. Εάν
το φύλλο καεί ήρεμα λέγεται ότι θα έχεις ένα ήρεμο έτος. Εάν το φύλλο του ήταν «ζωηρό»
και καεί χοροπηδώντας λέγεται ότι θα έχει ένα ζωηρό έτος…
Άλλωστε σε όλην την Ελλάδα κυριαρχεί η ευχή “Χρόνια πολλά, σαν την ελιά”!
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τα ΚΑΛΑΝΤΑ, ΕΔΩ.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΘΙΜΑ: Γ. Λεκάκης “Τάματα και αναθήματα”.
πρωτοχρονιατικο εθιμο, ελια, Βρασνα, Θεσσαλονικη, Γεια χαρα καραβασιλα, καραβασιλης καραβασιλας Αναγνωστουδης, πρωτοχρονια, εθιμο, πατερας, παππους, κλαδι, ελια, παιδι, οικογενεια, φυλλα, παρακλαδια, δυση, ηλιος, νοικοκυρα, ευχη, ετος, εδαφος, αρνουδι, κατσικουδι, μπερεκετι, μπερεκετ, κτηνοτροφια, σπιτονοικοκυρα, φρουτο, γλυκισμα, καστανο, καρυδι, Δεκεμβριος, τζακι, υγεια, αγιος αη Βασιλης, αρνι, κατσικα, καλαντα
