Του Γιώργου Λεκάκη
Από την
πρωτοποριακή μονογραφία του Δαρβίνου για τα σαρκοφάγα φυτά, οι επιστήμονες έκτοτε
έχουν αναγνωρίσει μόνο 11 ανεξάρτητες προελεύσεις σαρκοφάγων φυτών.
Το Triantha
occidentalis, ο δυτικός ψευδο-ασφόδελος, είναι ένα είδος ανθοφόρου φυτού της
οικογένειας Tofieldiaceae. Περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Sereno Watson το
1879 ως Tofieldia occidentalis και κατατάχθηκε εκ νέου στην Triantha από τον R.
R. Gates το 1918.
Αλλά μόλις τώρα,
το 2021, ανακαλύφθηκε η… σαρκοφάγα συμπεριφορά του! Από μια ομάδα επιστημόνων
από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας και το Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν
– Μάντισον.
Το τρίανθο, λοιπόν, έγινε το νεώτερο
γνωστό σαρκοφάγο φυτό! Ένα φυτό, που αναπτύσσεται σε βάλτους κατά μήκος της
δυτικής ακτής της Βόρειας Αμερικής. Εντοπίστηκε να χρησιμοποιεί τα λουλούδια
του για να… τρώει έντομα! Μέχρι τώρα, οι ειδικοί επιστήμονες δεν είχαν ιδέα ότι
ήταν σαρκοφάγο!!! Ως γνωστόν, τα σαρκοφάγα φυτά απορροφούν θρεπτικά συστατικά
από ζώα, όπως έντομα και μερικές φορές σπονδυλωτά. Μέχρι τώρα, υπήρχαν 11
γνωστές ομάδες τέτοιων φυτών! Η τελευταία να περιγράφηκε το 2012. Τώρα απεδείχθη
ότι και αυτό το μικρό φυτό, που επιστημονικώς ονομάζεται Triantha occidentalis,
είναι επίσης σαρκοφάγο / κρεατοφάγο / carnivorous. Δεν είναι απλώς ένα άλλο
είδος γνωστών σαρκοφάγων φυτών. Είναι μια εντελώς νέα ομάδα σαρκοφάγων φυτών! –
βλ. Qianshi Lin, Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας Καναδά.
Η εγγενής
περιοχή του είναι από την Νοτιοανατολική Αλάσκα έως την Κεντρική Καλιφόρνια. Ευρίσκεται
στις πολιτείες των ΗΠΑ Αλάσκα, Καλιφόρνια, Αϊντάχο, Μοντάνα, Όρεγκον,
Ουάσιγκτον και Ουαϊόμινγκ και τις καναδικές επαρχίες Αλμπέρτα και Βρετανική
Κολομβία και στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό Ωκεανό.
Οι μίσχοι των
λουλουδιών του καλύπτονται από μια κολλώδη ουσία και έχουν μικροσκοπικές τρίχες
που παράγουν ένα πεπτικό ένζυμο, μια φωσφατάση / phosphatase.
Η κολλώδης ουσία παγιδεύει μικρά έντομα, τα οποία αφομοιώνονται από το ένζυμο
από τις τρίχες, επιτρέποντας στο φυτό να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά τους!
Οι κολλώδεις μίσχοι λουλουδιών του T. occidentalis δεν παγιδεύουν γονιμοποιητικά
έντομα, όπως μέλισσες και πεταλούδες, αλλά μόνον μικρότερα έντομα, όπως τις «μύγες
των φρούτων»…
Έτσι, μεταξύ των
μονοκοτυλήδονων, το Triantha αντιπροσωπεύει την μοναδική περίπτωση ενός
μηχανισμού «κολλώδους παγίδας»!
ΠΗΓΗ: Qianshi Lin, Cécile Ané, Thomas J.
Givnish και Sean W. Graham «A new carnivorous plant lineage (Triantha) with a unique sticky-inflorescence trap», PMCID: PMC8379919, PMID:
34373325, 9.8.2021. Proc Natl Acad Sci USA, 17.8.2021, 118(33): e2022724118. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.8.2021.
