Άνθρωποι πήγαν στην Σικελία με βάρκες, για πρώτη φορά, πριν 16.500 χρόνια! Στα Γλυκά Νερά Απολλωνίας – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τις αρχαιότερες γνωστές ενδείξεις ανθρώπινης κατοίκησης στο νησί της Σικελίας, στο σπήλαιο Αγίου Θεοδώρου[1] στην αρχαία ελληνική Απολλωνία, στο «Σπίτι των Νυμφών» («κοντά σε μια σπηλιά, όπου ρέουν «γλυκά νερά» και όπου ο Αινείας απεβιβασθη κατά την περιπλάνησή του στην Μεσόγειο – βλ. «Αινειάδα») πράγματι κοντά στην πόλη που έκτοτε λέγεται Γλυκά Νερά(*) – στον 38^ο παράλληλο [38°3′N 14°35′E] – αποδεικνύοντας τελικώς μια θεωρία, η οποία διατυπώθηκε για πρώτη φορά πριν από 75 χρόνια, αλλά δεν ήταν δυνατόν να επιβεβαιωθεί στην συνέχεια…

Οι σύγχρονες μέθοδοι χρονολόγησης στρωμάτων ιζήματος, όπου βρέθηκαν πέτρινα εργαλεία, οστά ζώων και απανθρακωμένο ξύλο υπολόγισαν ότι ήταν 16.500 χρόνων (Τελευταίο Μέγιστο των Παγετώνων), αποκαλύπτοντας ότι οι άνθρωποι κατοικούσαν στην Σικελία πολύ ενωρίτερα από ό,τι έλεγαν προηγουμένως οι επιστήμονες.

Ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, πιθανότατα, διέσχισαν την θάλασσα με βάρκες από την ηπειρωτική Καλαβρία, στην Μεσσήνη, καθώς η τελευταία Εποχή των Παγετώνων πλησίαζε στο τέλος της. Εκείνην την εποχή, η Σικελία θα ήταν ένα καταφύγιο για τους παγετώνες, όπου αυτές οι ομάδες θα κυνηγούσαν μεγάλα ζώα, ειδικά ελάφια, που τους προμήθευαν με κρέας, δέρματα και κόκκαλα για να φτιάξουν εργαλεία.

Μέσα στο σπήλαιο βρέθηκαν επίσης λίθινα εργαλεία, όπως ξύστρες και αιχμές, που κατασκευάζονταν από τοπικό πυριτόλιθο και χαλαζίτη.

Η νέα επιστημονική μελέτη έδειξε επίσης απροσδόκητα ότι το νησί ήταν καλυμμένο με σφενδάμια, βελανιδιές και οξιές, σε μια εποχή που μεγάλο μέρος της Ευρώπης ήταν ακόμα θαμμένο στον πάγο.

ΠΗΓΗ: V. Forgia, κ.ά. «The human entry in Sicily: new archaeological and paleoenvironmental evidence from San Teodoro cave (Acquedolci, Messina)», Volume 17, αρ. 109, (2025), Archaeological and Anthropological Sciences, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 24.4.2025.

(*) Το όνομα Aquae Dulces / Acquidulchi / Acquaduci > Acquedolci προφανώς προκύπτει από τις πηγές γλυκού πόσιμου νερού της πόλεως. Το κατοικημένο κέντρο ιδρύθηκε το 1922, μετά από κατολίσθηση που κατέστρεψε την πόλη San Fratello, αναγκάζοντας ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού να εγκατασταθεί εκεί. Έγινε κοινότητα το 1969.

Η πόλις San Fratello είναι κτισμένη επί της αρχαίας ελληνικής Απολλωνίας (βλ. Κικέρων, Im Verrem, βιβλίο VII).

Στην κορυφή του βουνού που οι εντόπιοι αποκαλούν «U Munti» (δηλ. απλώς «το Βουνό», ύψους 815 μ.) – σήμερα λέγεται και Σαν Φρατέλο – υπάρχουν αρχαίοι ελληνικοί και ρωμαϊκοί οικισμοί. Και ένα νορμανδικό ιερό, αφιερωμένο στους ιερούς μάρτυρες Άλφιο, Φιλάδελφο και Κιρίνο. Υπήρχε και η διάσημη εκκλησία του San Giacomo, προορισμός-προσκύνημα των Ιακωβίνων, αλλά κατεστράφη από επιδρομές των Σαρακηνών.

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι, κατά την διάρκεια του Α΄ Πουνικού Πολέμου (264 – 241 π.Χ.), εντόπισαν μια υποβρύχια πηγή στα ανοικτά των ακτών, που τους επέτρεπε να τροφοδοτούνται με νερό. Ήταν ένας τόπος ανάπαυσης, μια αγορά και ζωοπανήγυρη για ανταλλαγή μουλαριών, και ανταλλαγή αλληλογραφίας (ταχυδρομείου). Η τοποθεσία έγινε μέρος του “Tavola Peutingeriana”.

Ιδιαίτεροι οι εορτασμοί της Μεγάλης Εβδομάδος εδώ: Ο επιτάφιος στήνεται στην εκκλησία, στολισμένος με τα παραδοσιακά «λαυρίνια», δηλ. πιάτα με κοτσάνια σιταριού, φυτρωμένα σε βαμβάκι απουσία φωτός, και στολισμένα με λουλούδια και υφασμάτινες κορδέλλες. Τα ξόανα ενός παλαιού Σταυρού και της Παναγίας των Θλίψεων μεταφέρονται σε πομπή στην Οδό του Σταυρού την Μεγάλη Παρασκευή. – ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις”.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

[1] Κοντά στο Πίτσο Καστελάρο. Ανήκει στο Αρχαιολογικό Πάρκο Tindari, στην προστατευόμενη περιοχή του Φυσικού Πάρκου Nebrodi (< αρχ. ελληνικά νεβρός = ελαφάκι). Έως τώρα γνωρίζαμε ότι εδώ ευρέθη προϊστορική πανίδα και παλαιοανθρωπολογικά κατάλοιπα, ηλικίας 14.000 – 10.000 χρόνων δηλ. της τελευταίας περιόδου της Ιταλικής Άνω Παλαιολιθικής, η οποία κοινώς ονομάζεται τελική Επιγραβετιανή.

Ευρέθη και «η αρχαιότερη γυναίκα στην Σικελία» στην οποία εδόθη το όνομα Θεα. Τα οστά της είναι 11.000 χρόνων. Ευρέθησαν και οστά ιπποπόταμων, ελεφάντων και περιττωμάτων ύαινας, 200.000 χρόνων.

Περί το 1000, Βασιλειανοί μοναχοί που έφευγαν από το Βυζάντιο λόγω Εικονομαχίας κατέφυγαν στο σπήλαιο και του έδωσαν το όνομα του αγίου Θεόδωρου, μάρτυρα της Εικονομαχίας.

San Teodoro αρχαιοι ανθρωποι αρχαια Σικελια αρχαιο πλοιο πρωτη φορα, αρχαιοτερη κατοικηση σικελιας πριν 16.500 χρονια Γλυκα Νερα Απολλωνια Μεσσηνη ανθρωπος πλοια, πρωτος 16.000 χρονια πριν Μεσσινα Μεσινα messina sicily sikelia αρχαιολογια αρχαιοτερος ανθρωπινη κατοικηση νησι σπηλαιο Αγιου Θεοδωρου ελληνικη Απολλωνας θεος απολλων Σπιτι των Νυμφων νυμφες σπηλια Αινειας περιπλανηση Μεσογειος θαλασσα Αινειαδα αινειας πολη Aquae Dulces / Acquidulchi / Acquaduci > Acquedolci Μεσσηνια 38^ος παραλληλος θεωρια, επιβεβαιωση χρονολογηση στρωμα ιζημα πετρινα εργαλεια, οστα ζωων απανθρακωμενο ξυλο 15.000 Τελευταιο Μεγιστο των Παγετωνων κυνηγοι τροφοσυλλεκτες βαρκες βαρκα ηπειρωτικη χωρα Καλαβρια, Παγετωνες εποχη παλαιολιθικη καταφυγιο παγετωνας, κυνηγι ζωα, ελαφι προμηθεια κρεας, δερμα κοκκαλο εργαλειο λιθινα ξυστρα αιχμη, κατασκευη πυριτολιθος χαλαζιτης δασος σφενδαμι, βελανιδια βαλανιδια οξια Ευρωπη παγος πηγες ποσιμο νερο ιδρυση 1922, κατολισθηση καταστροφη πολις σαν φρατελλο φρατελο San Fratello, κοινοτητα 1969 20ος αιωνας μχ Κικερων, Κικερωνας κορυφη βουνο U Munti ου μουντι αρχαιος ελληνικος ρωμαικος οικισμος νορμανδικο ιερο νορμανδοι ιεροι αγιοι μαρτυρες αλφιο, Φιλαδελφος Κιρινος εκκλησια ιν ιερος ναος San Giacomo, προορισμος προσκυνημα Ιακωβινοι, επιδρομη Σαρακηνοι αρχαιοι ελληνες Ρωμαιοι, Α Πουνικος Πολεμος 3ος 264 – 241 πΧ υποβρυχια πηγη ακτη τροφοδοσια αναπαυση αγορα ζωοπανηγυρη ζωοπανηγυρις πανηγυρι πανηγυρια ανταλλαγη μουλαρι αλληλογραφια ταχυδρομειο Tavola Peutingeriana εορτασμοι εορτασμος εορτη γιορτη εορτες γιορτες Μεγαλη Εβδομαδα επιταφιος στολισμα παραδοσιακο παραδοση λαυρινι πιατο κοτσανι σιταρι σταρι βαμβακι απουσια φωτος, σκοτος σκοτεινια στολιδι λουλουδια υφασματινη κορδελλα κορδελα ξοανο Σταυρος Παναγια των Θλιψεων  πομπη Οδος του Σταυρου σταυρος Μεγαλη Παρασκευη San Teodoro Πιτσο Καστελαρο Αρχαιολογικο Παρκο τινταρι Tindari, προστατευομενη περιοχη Φυσικο νεμπροντι Nebrodi προιστορια προιστορικη πανιδα παλαιοανθρωπολογια 14.000 – 10.000 Ιταλικη ανω Επιγραβετιανη γυναικα ονομα Θεα οστο 11.000 οστουν ιπποποταμος ελεφαντας περιττωματα υαινα, 200.000 11ος 10ος 1000 μΧ, Βασιλειανοι μοναχοι Βυζαντιο Εικονομαχια αγιος Θεοδωρος μαρτυρας νεβρος ελαφακι