Των Γεωργίου Λουράντου – Ρενάτας Πανταζίδου
Η άλλοτε εμβληματική πλατεία του Εσταυρωμένου της Χώρας Κυθήρων ήταν το εμπορικό και οικονομικό κέντρο και για πολλά χρόνια σημείο αναφοράς και τόπος συνάντησης για την μικρή πρωτεύουσα των Κυθήρων. Το εντυπωσιακό ανθρώπινο μωσαϊκό της μικρής πλατείας συνέθεταν επιφανείς Άρχοντες και ταπεινοί Ποπολάροι, Κληρικοί και Αξιωματούχοι, Κρήτες πρόσφυγες, Πελοποννήσιοι και Ζακυνθινοί έμποροι κ.α.
Ένα κυριακάτικο απομεσήμερο του Οκτωβρίου του έτους 1825 ο «Πανιερώτατος Αρχιερέας» των Κυθήρων, Προκόπιος Καλλονάς, συνοδευόμενος από τον σεβαστό πρωτοσύγκελλό του, Δανιήλ Σανιάνο, έκανε περίπατο στην πιάτσα (πλατεία) του Εσταυρωμένου.
Όλοι έσπευσαν να αποδώσουν τον οφειλόμενο σεβασμό στο «άνθος των Επισκόπων της Ανατολής», όπως αποκαλούσαν οι Άγγλοι τον Καλλονά, με εδαφιαίες μετάνοιες και ευγενικές προσρήσεις. Ο εκ Ζακύνθου έμπορος και βρετανικός αντιπρόξενος Καλαμάτας, Γεώργιος Ιατρού, έβγαλε το καπέλο του, χωρίς όμως να κάνει εδαφιαία μετάνοια.
Αυτό προκάλεσε την οργή του Πρωτοσυγκέλλου, ο οποίος με το ραβδί του κτύπησε τον Ιατρού στο καπέλο του και αφού τον «στόλισε» με διάφορα κοσμητικά επίθετα, με υπεροπτικό ύφος του λέει «εδώ δεν είναι Ανάπλι αλλά γοβέρνο ιγκλέζικο». Ο Επίσκοπος πήρε το μέρος του Πρωτοσυγκέλλου και με «ηγριωμένον ώμα» είπε: «άστον τον γάιδαρον, τον μασκαρά και εγώ τον διορθώνω…».
Στο Ιστορικό Αρχείο Κυθήρων εντοπίσαμε έγγραφο-αναφορά του Ιατρού προς το Διορθωτικό Κριτήριον που διαμαρτύρεται έντονα για την ανάρμοστη συμπεριφορά του Σανιάνου, υποστηρίζει ότι απέδωσε «τον προσήκοντα σεβασμόν» στον Πανιερώτατο και «δέαιται την διατήρισιν των δικαιωμάτων του καθώς οι νόμοι διατάζουν…». Κάλεσε δε πλήθος αυτοπτών μαρτύρων προκειμένου να καταθέσουν με όρκο «ενώπιον της εικόνος της υπεραγίας Θεοτόκου Μυρτιδιδιοτισης» και να βεβαιώσουν την αλήθεια των λεγομένων του. Μερικοί από τους μάρτυρες είναι: Γεώργιος Αντωνόπουλος, Γεώργιος Ροδίτης, Γιαννάκης Μαραγκός, Θεόδωρος Λαχανάς, Τζανέτος Παλαιολόγος, Δημήτριος Αλεξάκης, Αποστόλης Καλαγκάκης, Μάρκος Καρατέλης, κ.ά., προφανώς οι περισσότεροι μη Κυθήριοι που δραστηριοποιούνταν ή περνούσαν τυχαία από την πλατεία του Εσταυρωμένου!
Ακολούθησαν ανακρίσεις και ο Σανιάνος για να ελαφρύνει την θέση του ζήτησε την εξαίρεση ενός μάρτυρα, του Μάρκου Καρατέλη, προφανώς γιατί φοβόταν την μαρτυρία του.
Δεν γνωρίζουμε την κατάληξη που είχε η περίεργη αυτή ιστορία είναι ενδεικτική όμως για τα ήθη που επικρατούσαν τότε και αποτελεί ένα όμορφο στιγμιότυπο μιας ολόκληρης εποχής, πριν ακριβώς 200 χρόνια στο νησί μας.
ΠΗΓΗ: ΓΑΚ Κυθήρων, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.4.2025.
Ξυλοδαρμος ξυλο αντιπροξενος της Βρετανιας Βρετανια Κυθηρα, Πρωτοσυγκελλος Πρωτοσυγκελος εδαφιαια μετανοια Λουραντος Πανταζιδου εμβληματικη πλατεια του Εσταυρωμενου Εσταυρωμενος Χωρα εμπορικο οικονομικο κεντρο πρωτευουσα Κυθηρων αρχοντας ταπεινος Ποπολαρος, Κληρικος αξιωματουχος, Κρητες προσφυγες, Πελοποννησιοι Ζακυνθινοι εμποροι αρχοντες ταπεινοι Ποπολαροι, Κληρικοι αξιωματουχοι, Κρητη προσφυγας, Πελοποννησιος Ζακυνθινος εμπορος Κρητη Πελοποννησος Ζακυνθος κυριακη Οκτωβριος ετος 1825 Πανιερωτατος Αρχιερεας Καλλονας, σεβαστος Σανιανος, περιπατος πιατσα σεβασμος ανθος των Επισκοπων της Ανατολης αγγλοι ευγενικη προσρηση βρετανικος προξενος Καλαματας, Καλαματα μεσσηνιας Ιατρου καπελο οργη ραβδι καπελλο κοσμητικα επιθετα, υπεροπτικο υφος Αναπλι ναυπλιο αργολιδας γοβερνο ιγκλεζικο Επισκοπος ηγριωμενον ωμα γαιδαρος μασκαρας διορθωνω Ανατολη αγγλια ευγενεια μεσσηνια κοσμητικο επιθετο, υπεροψια αργολιδα γκουβερνο εγκλεζικο εγγλεζικο αγγλικο αγριο ματι διορθωνση Ιστορικο Αρχειο εγγραφο αναφορα Διορθωτικο Κριτηριον διαμαρτυρια αναρμοστη συμπεριφορα δεομαι διατηρηση δικαιωμα νομοι νομος διαταγη αυτοπτης μαρτυρας καταθεση ορκος ενορκη ενωπιον της εικονος της υπεραγιας Θεοτοκου Μυρτιδιδιοτισης εικονα υπεραγια Θεοτοκος Μυρτιδιδιοτισα Μυρτιδιδιοτισσα Μυρτιδιωτισσα βεβαιωση αληθεια μαρτυρες Αντωνοπουλος, Ροδιτης, Μαραγκος, Λαχανας, Τζανετος Παλαιολογος, Αλεξακης, Καλαγκακης Καρατελης, Κυθηριοι ανακριση εξαιρεση μαρτυρα, μαρτυρια ηθη
