Του Γιώργου Λεκάκη
Οστά (πιθανώς σφαγμένα), ενός γλυπτόδοντα[1], που θα
ήταν βάρους 600 κιλών, που χρονολογήθηκαν, με ραδιοάνθρακα, πριν από περίπου
20.000 (21.090 – 20.811) χρόνια έχουν ανακαλυφθεί στην Αργεντινή. – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης: “Σφαγή ελέφαντα, από ανθρώπους, πριν από 600,000 χρόνια και ιπποπόταμου, πριν από 500,000 χρόνια στην Μεγαλόπολη Αρκαδίας”.
Ο μη ολόκληρος σκελετός του
γιγάντιου, εξαφανισμένου συγγενή του αρμαντίλλου, επισήμως λέγεται
Νεοσκληροκάλυπτος Neosclerocalyptus (Xenarthra, Glyptodontidae), βρέθηκε στις
όχθες του ποταμού Reconquista, στην περιοχή των Παμπίων της Αργεντινής,
κοντά στο Μπουένος Άιρες.
Τάφηκε με μια γρήγορη ταφή σε
ένα ημίξηρο κλίμα κατά την διάρκεια μιας υγρής περιόδου.
Ο παλαιοανθρωπολόγος κ. M.
Delgado (του Εθνικού Πανεπιστημίου της Λα Πλάτα) και οι συνεργάτες του
φωτογράφισαν και δημιούργησαν τρισδιάστατες σαρώσεις των οστών, προκειμένου να
εξετάσουν τα 32 σημάδια, μερικά από τα οποία είχαν διατομή σε σχήμα V, που
μερικές φορές σχετίζεται με την χρήση εργαλείου.
Η στατιστική ανάλυση δείχνει
ότι δεν θα μπορούσαν να είναι τυχαίες, είπε ο κ. Ντελγκάντο.
Η μελέτη απέκλεισε επίσης τα
σαρκοφάγα, ως δημιουργούς των σημαδιών, και την φυσική φθορά των οστών, που
εκτίθενται στα στοιχεία της φύσεως, πρόσθεσε.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο
συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι έσφαξαν το ζώο και πιθανότατα έφαγαν μεγάλη ποσότητα
κρέατος από την λεκάνη και την ουρά του.
«Αν και δεν έχουμε βρει ακόμη
εργαλεία, αξίζει να σημειωθεί ότι έχουμε ανασκάψει μόνο ένα μικρό τμήμα της
τοποθεσίας και μπορεί να υπάρχουν περισσότερα στοιχεία, όπως λίθινα εργαλεία»,
είπε ο κ. Ντελγκάδο.
Η ανακάλυψη ίσως ανατρέψει
τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ ανθρώπων και μεγαπανίδας στην περιοχή, κατά περίπου
6,000 χρόνια! Καθώς για τους αρχαιότερους πληθυσμούς της Νότιας Αμερικής και τον
πιθανό ρόλο των ανθρώπων, μαζί με την κλιματική αλλαγή, στην εξαφάνιση αρκετών
γενών μεγαθηλαστικών στο τέλος του Πλειστόκαινου.
ΠΗΓΗ: M. Del Papa, κ.ά. «Anthropic cut
marks in extinct megafauna bones from the Pampean region (Argentina) at the last
glacial maximum», https://doi.org/10.1371/journal.pone.0304956,
PLOS ONE, 17.7.2024. Και Live Science.
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 18.7.2024.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Τα πρώτα αναγνωρισμένα απολιθώματα γλυπτόδοντων στην
Νότια Αμερική είναι γνωστά από το ύστερο Ηώκαινο, περίπου 38.000.000 χρόνια
πριν. Από εκεί εξαπλώθηκαν στην νότια Βόρεια Αμερική, μετά την σύνδεση των
ηπείρων, η οποία συνέβη πριν από περίπου 2.700.000 χρόνια. – ΠΗΓΗ: Delsuc, F. «The
phylogenetic affinities of the extinct glyptodonts», Current Biology, 26 (4):
R155–R156, doi:10.1016/j.cub.2016.01.039, 22.2.2016.
Τα
μεγαλύτερα γλυπτόδοντα / glyptodont (όπως ο Doedicurus) έφθασαν σε ύψος το 1,5
μ., μήκος 4 μ. και βάρος πάνω από δύο τόνους.
Στο
τέλος του Ύστερου Πλειστόκαινου, όλα τα ζώντα τότε είδη γλυπτόδοντος, τα οποία
ανήκαν στα γένη Glyptodon, Hoplophorus, Glyptotherium, Panochthus, Doedicurus
και Neosclerocalyptus, εξαφανίσθηκαν απότομα πριν από 12.000 χρόνια περίπου. Και
στις τοποθεσίες Muaco και Taima-Taima στην πολιτεία Falcón στην βορειοδυτική
Βενεζουέλα, βρέθηκαν πολλά κρανία Glyptotherium με διακριτικά σημάδια
κατάγματος στο πάνω μέρος του κρανίου, τα οποία συνέβησαν την ώρα του θανάτου
τους, κάτι που υποδηλώνει ότι προκλήθηκαν από ένα σκόπιμο κρουστικό κτύπημα, από
ρόπαλο ή πέτρινο εργαλείο. ΠΗΓΗ: Carlini Alf. A. «Damaged glyptodontid skulls from
Late Pleistocene sites of northwestern Venezuela: evidence of hunting by
humans?», Swiss Journal of Palaeontology, 141 (1): 11, doi:10.1186/s13358-022-00253-3,
Δεκ. 2022.
Χάρτης με την γεωγραφική θέση
των αρχαιολογικών χώρων, στο ύστερο Πλειστόκαινο και το πρώιμο Ολόκαινο, με
στοιχεία ανθρώπων και εξαφανισμένης πανίδας, σε όλην την Νότια Αμερική, που
αναφέρονται στην εν λόγω επιστημονική ανακοίνωση:
1) Taima Taima / Ταιμα (14,200 ±
300–12,980 ± 85 14C YBP [18,105–16,405–15,742–15,226 cal YBP]);
2) Tibitó
(11,740 ± 420 14C YBP [14,909–12,784 cal YBP]);
3) Toca da Janela da Barra do
Antonião (9670 ± 140 14C YBP [11,225–10,564 cal YBP]);
4) Santa Elina / Ελινα (23,120 ±
260–10,120 ± 60 14C YBP [27814–26,617–11,870–11,137 cal YBP]);
5) Abismo Ponta
da Flecha / Φλετσα (11,380 ± 40–11,090 ± 40 14C YBP [13,310–13,168 cal YBP]);
6) Río
Reconquista I (17,397 ± 52 14C YBP [21,090–20,811 cal YBP]);
7) Arroyo Seco 2
(12,240 ± 110–11,190 ± 110 14C YBP [14,822–13,799–13,252–12,793 cal YBP]);
8)
Paso Otero 5 (10,440 ± 100–10,210 ± 50 14C YBP [12,617–11,889–11,973–11,525 cal
YBP]);
9) Cerro La China (10,804 ± 75–10,525 ± 74 14C YBP
[12,892–12,520–12,689–12,091 cal YBP]);
10) Τιξι / Tixi cave (10,375 ± 90–10,045 ± 95
14C YBP [12,587–11,845–11,836–11,241 cal YBP]);
11) Los Pinos 10,465 ± 65–8750
± 160 14C YBP [12,610–12,018–10,197–9469 cal YBP]);
12) Αμαλια / Amalia site 2 (10,425 ±
75 14C YBP [12,597–11,955 cal YBP]);
13) Burucuyá cave (10,000 ± 120 14C YBP
[11,869–11,190 cal YBP]);
14) Paso Otero / Οτερο 4 (9283 ± 83–7314 ± 73 14C YBP
[10,651–10,237–8309–7941 cal YBP]);
15) Campo Laborde (8090 ± 190–7750 ± 250
14C YBP [9438–8465–9254–8013 cal YBP]);
16) Λοβερια / Lobería 1 Sitio 1 (9878 ± 81 14C
YBP [11,628–10,896 cal YBP]);
17) Los Helechos / Χελετσος (9640 ± 40 14C YBP
[11,166–10,763 cal YBP]);
18) La Moderna 8356 ± 65–7448 ± 109 14C YBP
[9482–9036–8407–8013 cal YBP]);
19) Huenul cave (13,840 ± 56–11,841 ± 56 14C
YBP [16,984–16,535–13,788–13,512 cal YBP]);
20) Μιλοδον / Milodón cave (13,630 ±
50–12,000 ± 50 14C YBP [16,605–16,241–14,034–13,614 cal YBP)];
21) Lago Sofía / Σοφια 4
cave (13,400 ± 90–11,590 ± 100 14C YBP [16,343–15,789–13,600–13,190 cal YBP]);
22) Las Guanacas rockshelter (13,275 ± 50 14C YBP [16,077–15,713 cal YBP]);
23)
Lago Sofía 1 cave (12,290 ± 490 14C YBP [15,788–13,195 cal YBP]);
24) Monte
Verde (12,980 ± 40–11,959 ± 33 14C YBP [15,639–15,295–14,010–13,608 cal YBP]);
25) Los Toldos cave 3 layer 11 (12,600 ± 650 14C YBP [16,656–13,243 cal YBP]);
26) Piedra Museo-AEP-1 layer 6 (12,890 ± 60–11,000 ± 50 14C YBP
[15,580–15,162–13,065–12,764 cal YBP]);
27) Tres Arroyos rockshelter (11,880 ±
250–11,280 ± 110 14C YBP [14,793–13,175–13,352–12,916 cal YBP]);
28) Casa del
Minero / Μινερο 1 cave (11,000 ± 55–10,970 ± 55 14C YBP [13,067–12,763–13,000–12,746 cal
YBP]);
29) Fell cave (11,000 ± 160–10,720 ± 300 14C YBP
[13,178–12,637–13,230–11,521 cal YBP]);
30) Cerro Casa de Piedra 7 (10,530 ±
620 14C YBP [13,505–10,511 cal YBP]);
31) El Trébol / Τρεμπολ rockshelter (10,600 ±
100–10,570 ± 130 14C YBP [12,741–12,091–12,736–12,000 cal YBP]);
32) La María
Túnel cave (10,400 ± 100 14C YBP [12,608–11,847 cal YBP]);
33) Marifilo
Rockshelter 1 (10,410 ± 70–8420 ± 40 14C YBP [12,582–11,942–9524–9284 cal
YBP]);
34) Επουλαν / Epullán Grande cave (9970 ± 100–7550 ± 70 14C YBP
[11,760–11,193–8445–8175 cal YBP]);
35) Χοριλο Μαλο / Chorrillo Malo 2 (9740 ± 50–9690 ± 80
14C YBP [11,235–10,798–11,211–10,744 cal YBP]);
36) Marazzi / Μαραζι rockshelter (9590 ±
210 14C YBP [11,246–10,239 cal YBP]).
