Το αλφάβητο έφθασε στην Κύμη Ιταλίας, πριν από 2.700 χρόνια, από την Εύβοια Ελλάδος, όταν η γραφή άρχισε να είναι το βασικό εργαλείο για την μετάδοση της μνήμης – Στην έκθεση «Η ζωγραφική της φωνής» – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Φλεγραίου
Πεδίου – νυν Campi Flegrei – στο Castello di Baia στην Καμπανία της Μεγάλης
Ελλάδος – νυν Ιταλίας – επιχειρεί μια εξερεύνηση στον κόσμο του αλφαβήτου…

…και
τον αντίκτυπό του στις πολιτιστικές διαδικασίες στον αρχαίο κόσμο.

Η έκθεση “La pittura della
voce – L’alfabeto prima e dopo Cuma”
/ «Η ζωγραφική της φωνής. Το αλφάβητο πριν και μετά την Κύμη», προσκαλεί
το κοινό να βυθιστεί στην εποχή, που το αλφάβητο έφθασε στις ακτές της Κύμης,
πριν από περίπου 2.700 χρόνια.

Το έφεραν ως προίκα οι άνθρωποι που προέρχονταν
από την Ελλάδα.

ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ του 6ου αι. π.Χ. σε στήλη (πλάκα carparo)

με ελληνική επιγραφή, σε δωρική διάλεκτο,

με πολυάριθμους όρους για πρακτικές θυσίας,

μαγειρέματος και κατανάλωση του κρέατος

κατά την ιερή λειτουργία.

Ευρέθη στην Torricella του Τάραντα. Αρχ. Μουσείο Τάραντα.

 

Αλλά από πού προήλθε αυτό το αλφάβητο και ποιες συνέπειες είχε
αυτή η άφιξη στις τοπικές κοινωνίες;

Σε κράνος του 5ου αι. π.Χ. από Λοκρίδα Κάτω Ιταλίας,

υπάρχει ελληνική επιγραφή, που λέει ότι

αφιερώθηκε στην Περσεφόνη από τον Ξεναινέτο

– Εθνικό Αρχ. Μ Ναπολι.

Σε ποιους δρόμους και μορφές κατευθύνθηκαν
οι χαρακτήρες, που έφεραν από την Εύβοια;

 

 

Αρχαίο ελληνικό αλφάβητο του 5ου αι. π.Χ. σε βάρος από τερακότα

με επιγραφή, πιθανότατα, στα μεσσαπικά κρητικά.

Έχει αφιέρωση στην τοπική θεά Αρζερία,

γνωστή μόνο από επιγραφές!

 

Αυτά τα ερωτήματα, συναρπαστικά και
κρίσιμα για την κατανόηση της εξέλιξης του πολιτισμού και της κοινωνίας της
αρχαίας Ιταλίας, απαντώνται σε μια σειρά αντικειμένων που εκτίθενται,
προερχόμενα από τα σημαντικότερα ιταλικά αρχαιολογικά μουσεία, που φέρουν
επιγραφές διαφόρων ειδών, γραμμένες με διαφορετικά, αλλά στενά αλληλένδετα
αλφάβητα.

Αυτή η γραφή του 5ου αι. π.Χ. είναι στην γλώσσα των Οσκανών

– λένε στην έκθεση – με γράμματα του ετρουσκικού

– δηλ. του ελληνικού – αλφαβήτου.

Ευρέθη σε μαύρο ζωγραφισμένο κύλικα στην Νόλα Καμπανίας, πολύ την… άφιξη εκεί των Ρωμαίων, όπως λένε στην έκθεση…

Η έκθεση γεννήθηκε από ένα
κοινό έργο με  τους C. Rescigno  και
M. Civitillo  (του
Πανεπιστημίου Luigi Vanvitelli της Καμπανίας). 

Μεγάλη στήλη από το Bellante (Teramo), σημερινό Abruzzo,

τέλη 6ου αι. π.Χ. όταν κατοικείτο από τους αρχαίους Pretuzi.

Γύρω από την ανθρωπόμορφη μορφή, ίσως παράσταση νεκρού,

υπάρχει μια μεγάλη (και σπάνια) επιγραφή

στην διάλεκτο της ελληνικής που επισήμως λέγεται παλαιοσαβελική.

Από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νεάπολης στην εν λόγω έκθεση.

 

Στόχος είναι να επαναληφθεί ο
κεντρικός ρόλος του Φλεγραίου Πεδίου ως η κινητήρια δύναμη πίσω από σημαντικές
πολιτιστικές καινοτομίες, όπως στον αρχαίο κόσμο, να προβληματιστούν σχετικά με
τις αλλαγές που προκλήθηκαν, όταν η γραφή άρχισε να είναι το βασικό εργαλείο
για την μετάδοση της μνήμης.

 

Σε θραύσμα γεωμετρικού κρατήρα, που χρονολογείται στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ., ο οποίος βρέθηκε στις Πιθηκούσες / Ίσκια

(στην βιοτεχνική συνοικία Mazzola),

μπορούμε να διαβάσουμε (από δεξιά προς τα αριστερά):

…ινος μ ̓ ἐποίεσε! 

Είναι η υπογραφή του καλλιτέχνη του αγγείου Ένας άγνωστος τεχνίτης, που το όνομά του κατέληγε σε …ινος!

 

 

…Αλλά και να τεθούν ερωτήσεις σχετικά με τον ρόλο
της γραφής στον κόσμο του σήμερα και του αύριο.

ΑΡΧΑΙΟ ΑΧΑΪΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ του 6ου αι. π.Χ.

σε πυραμιδωτό ορθογώνιο αντικείμενο

από το Μεταπόντιο Μεγ. Ελλάδας. Γράφει:

«Γεια σου, Κύριε Ηρακλή. / Ο Νικόμαχος με έκανε. / Δώσε ό,τι αυτός [έδωσε] στους ανθρώπους / μπορεί να έχεις καλή τύχη. / Ο κεραμεύς με αφιέρωσε». Από το Αρχ. Μουσείο Νάπολης.

 

Η έκθεση, έχει την υποστήριξη
της  Περιφέρειας της Καμπανίας.

Θα είναι ανοικτή στο κοινό
έως τις 30 Ιουνίου 2024 στο Castello di Baia.

ΠΗΓΗ: Campi Flegrei, ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.6.2024.

αρχαιο ελληνικο αλφαβητο Κυμη Ιταλιας, πριν 2.700 χρονια, Ευβοια Ελλαδος, αρχαια γραφη εργαλειο μεταδοση μνημης εκθεση ζωγραφικη της φωνης Λεκακης Αρχαιολογικο Μουσειο Φλεγραιο Πεδιο πεδιον καμπι καμπος φλεγκρει Campi Flegrei καστελο καστελλο ντι μπαια Castello di Baia Καμπανια Μεγαλη Ελλαδα Ιταλιας κατω ιταλια αλφαβητος πολιτισμος αρχαιος κοσμος εκθεση La pittura della voce – L’alfabeto prima e dopo Cuma ζωγραφικη της φωνης φωνη εποχη Κυμης, 800 πχ ανθρωποι Ελλας κοινωνια χαρακτηρας, γραμμα εξελιξη αρχαια ιταλικα αρχαιολογικα μουσεια, επιγραφες ειδος, γραφη αλφαβητα εργο Φλεγραιον πολιτιστικη καινοτομια αλλαγη Καμπανιας γραφη 5ος αιωνας πΧ γλωσσα οσκας οσκα γραμματα ετρουσκικο ελληνικο μαυρος ζωγραφισμενοε κυλικας κυλιξ Νολα Καμπανιας, Ρωμαιοι Μεγαλη στηλη μπελλαντε μπελαντε Bellante τεραμο Teramo αμπρουζο αμπρουτσο Abruzzo, 6ος αρχαιοι πρετουζι πρετουτζι πρετουζοι πρετουτζοι Pretuzi ανθρωπομορφη μορφη, παρασταση νεκρου νεκρος νεκρικη σπανια επιγραφη διελεκτο παλαιοσαβελικη Εθνικο Αρχαιολογικο Μουσειο ναπολι Νεαπολη Οσκανοι βραχοστηλη Βερητον Βερετο / Vereto / Beretum / Beretus μεσσαπικη επιγραφες Μεσσαπεις Κρητες κρητικο κρητη Βερητο Δημος πατου Patù, επαρχια Λυκειο / Λετσε Απουλιας εμποριο Ελλαδα Μεγαλη 9ος μΧ Σαρακηνοι εκκλησια μανοντα Madonna di Vereto ακροπολη, Μεσσαπικο πετρινο cippus ναρδο Ναρδω / Nardò Nardo Σαλεντο bao lihino libataos ονομα γενος νεκρικη στηλη Διας Βατας / Βατιας / Καταιβατης Καταιβατας Κατεβατης Κατεβατας Καταιβατες Κατεβατες μεσσαπικα Ζευς ζις ζης Zis Batas / Batias Διος τοιχος σπηλαιο πορκιναρα Porcinara κολπος Λευκη λεουκα Leuca θυσια ταρας ταραντας Ταραντινοι εξιλεωση θηριωδια πολεμος Μεσσαπια Κεραυνος κυριος ατμοσφαιρικο φαινομενο καρποφορια βροχη προστατης ναυτικος ναυτικο θεοι ταραντικα Δις dis βατιος βωμος 8ος κεραυνοι βροχες χαλκινο αγαλμα Ugento / Ουτζεντο παρασταση Μεσσαπικος 530 Ταραντα 5ος βαρος τερακοτα αφιερωση τοπικη θεα Αρζερια κρανος λοκροι Λοκριδα Κατω Ιταλιας, αφιερωμα θεα Περσεφονη Ξεναινετος Ξενενετος ΑΧΑΙΚΟ αχαια πυραμιδωτο ορθογωνιο αντικειμενο Μεταποντιο Γεια σου, Κυριε Ηρακλη ηρακλης κυριος Νικομαχος καλη τυχη αγγειοπλαστης κεραμευς πλακα καπραρο carparo δωρικη διαλεκτος οροι πρακτικη θυσια μαγειρεμα καταναλωση κρεατος κρεας ιερα ιερη λειτουργια τελετουργια τοριτσελα τοριτσελλα Torricella Ταραντα Ληκυθος 8ος νεκροπολη Κυμης, παραγωγη Πιθηκουσες Κυμη πρωτοκορινθιακος τυπος κορινθιακος κορινθος αγγειο ευβοικο καταρα, παραβιαση ταφου τυμβορυχος τυμβορυχια τυμβορυχεια ακολουθια γραμματων, ημιτελες συναρπαστικη ασκηση εκμαθηση θραυσμα γεωμετρικος κρατηρας, ισκια ισκα βιοτεχνικη συνοικια ματσολα Mazzola απο δεξια προς τα αριστερα εποιεσε εποιησε υπογραφη καλλιτεχνης αγγεια αγνωστος τεχνιτης, ονομα Ischia