Του Γιώργου Λεκάκη
Ένα σχεδόν άθικτο ναυάγιο ρωμαϊκών
χρόνων ανακαλύφθηκε στην Τυρρηνική Θάλασσα, κοντά στο λιμάνι της πόλης
Civitavecchia, 80 χλμ. βορειοδυτικά της Ρώμης. Το φορτηγό πλοίο, που
χρονολογείται στον 1ο ή 2ο αιώνα π.Χ., μετέφερε εκατοντάδες αμφορείς όταν
βυθίστηκε.
Το πλοίο, που εκτιμάται ότι
έχει μήκος πάνω από 20 μ., ανακαλύφθηκε σε αμμώδη βυθό 160 μ. κάτω από την
επιφάνεια της θάλασσας. – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙ ΝΑΥΑΓΙΩΝ ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκάκης “Αρχαία και σύγχρονα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών και η λαογραφία της θάλασσας”.
Η Διοίκηση Καραμπινιέρων της
Ιταλίας για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς δήλωσε ότι η τοποθεσία
εξερευνήθηκε με ένα τηλεχειριζόμενο ρομπότ.
ΠΗΓΗ: «Ancient 2,000-year-old
Roman shipwreck found off coast of Italy», BBC News, 29.7.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 30.7.2023.
Το λιμάνι της Civitavecchia, το 1669.
Η περιοχή της Civitavecchia ήταν σίγουρα κατοικημένη από την απώτατη αρχαιότητα. Αιχμές βελών
και ξύστρες από πυριτόλιθο της Νεολιθικής εποχής βρέθηκαν κοντά στον χείμαρρο
Fiumaretta. Στις δε τοποθεσίες Mattonara[1],
Malpasso και Torre Chiaruccia, η διάβρωση της ακτής έφερε στο φως πολυάριθμους
αποθέτες από την Εποχή του Χαλκού και την Εποχή του Σιδήρου. Πρόκειται για
πληθυσμούς που ασφαλώς αντλούσαν τα μέσα διαβίωσής τους από την θάλασσα.
Ολόκληρη η επικράτεια της
Civitavecchia είναι διάσπαρτη με ερείπια ετρουσκικών τάφων. Στον λόφο
Ficoncella μπορεί ακόμα να δει κάποιος τα πρώτα λουτρά (πριν από το 70 π.Χ.),
γνωστά από τους Ρωμαίους ως Aquae Tauri (Νερά Ταύρου).
Το Centum Cellae (όπως είναι
το λατινικό της όνομα, σημαίνει Εκατό Κελλιά), ήταν οικισμός-λιμάνι όπου πραγματοποιούνταν
μεγάλα κατασκευαστικά έργα, κοντά στην έπαυλη του αυτοκράτορος Τραϊανού (110
μ.Χ.).
Υπάρχουν πολλές υποθέσεις για
να εξηγήσουν την προέλευση του τοπωνυμίου:
– Ο αριθμός των φυσικών σπηλαίων,
που υπήρχαν στην ακτή
– ή τα πολυάριθμα δωμάτια, που
ήταν χτισμένα στην αποβάθρα για την συλλογή αγαθών
– ή τα εκατό δωμάτια της
αυτοκρατορικής βίλλας Τραϊανού!
Στην δεκαετία του 530 μ.Χ., η
Centumcellae ήταν βυζαντινό προπύργιο και μέχρι το 553 η πόλη υπέφερε από τους
πολέμους Γότθων και Βυζαντινών.
Το 828 μ.Χ., μετά την
καταστροφική εισβολή των Σαρακηνών, ο πληθυσμός εγκατέλειψε την πόλη, καταφεύγοντας
πρώτα στα βουνά και μετά σε μια νέα τοποθεσία που ονομάσθηκε «Cencelle», Επέστρεψε
το 889 στην πόλη καταγωγής του, αλλάζοντας το όνομά της σε Civitas Vetula (Παλαιά
Πόλη), για να την διακρίνουν από την Cencelle.
ΠΗΓΗ: Πλίνιος ο νεότερος (επιστολή
107 μ.Χ.). Προκόπιος «De Bello Gothico». Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης
Ελλάδος περιήγησις».
[1] Η ετρουσκική νεκρόπολη της Mattonara, ανακαλύφθηκε το
2002. Χρονολογείται στον 7ο – 6ο αιώνα π.Χ. Πιθανότατα συνδέθηκε με την κοντινή
νεκρόπολη της Scaglia.