Του Γιώργου Λεκάκη
Ένα χάλκινο μετάλλιο, 1.800 χρόνων, με κεφαλή Μέδουσας, ανακαλύφθηκε
στην αρχαία ελληνική πόλη Πέρρη (*), μια μεγάλη πόλη του αρχαίου ελληνικού[1]
βασιλείου της Κομμαγηνής, νυν στην επαρχία Adiyaman, στην νοτιοανατολική
Ανατολία.
Οι αρχαιολόγοι βρήκαν αυτό το χάλκινο στρατιωτικό μετάλλιο κατά την
διάρκεια των ανασκαφών, οι οποίες ξανα-ξεκίνησαν στην Πέρρη το 2001.
Η Μέδουσα, ήταν ένα τέρας της ελληνικής μυθολογίας, με την μορφή
γυναίκας με φίδια για μαλλιά, που όποιος το κοιτούσε, γινόταν πέτρα… Μόνον ο
Περσεύς το νίκησε κι αυτό με την βοήθεια της θεάς Αθηνάς… Άριστο, λοιπόν,
προφυλακτικό σύμβολο για στρατιώτες…
Ο κ. Mehmet Alkan του Μουσείου Adiyaman είπε ότι το μετάλλιο πιθανότατα
απονεμήθηκε σε έναν στρατιώτη, κατά την διάρκεια μιας στρατιωτικής τελετής.
«Το μετάλλιο με το κεφάλι της Μέδουσας εμφανίζεται ως βραβείο, που
δίνεται σε έναν στρατιώτη για την επιτυχία του», εξήγησε. «Είναι ένα μετάλλιο
που φορά ένας στρατιώτης επάνω του ή εφαρμόζει επάνω στην ασπίδα του, κατά την διάρκεια
μιας στρατιωτικής τελετής. Άρα βρήκαμε ένα στρατιωτικό δίπλωμα 1.800 χρόνων, ή
ένα μετάλλιο για την στρατιωτική θητεία κάποιου» ή ένα στρατιωτικό βραβείο,
κάτι σαν παράσημο.
Οι ανασκαφές συνεχίζονται στην περιοχή στα ψηφιδωτά και στο τμήμα που
ονομάζεται «Σκάλα του Απείρου»…
(*) Η Πέρρη ή Αντιόχεια του Ταύρου, της Κομμαγηνής εξακολουθεί να
λέγεται έτσι στα τουρκικά, παραφρασμένη σε… Pirin ή Pirun / αγγλ. Perrhe / Perre
… Σύμφωνα με τις ανασκαφές του 1925 του
Ελβετού ανθρωπολόγου Eugène Pittard, η θέση κατοικείτο ήδη από την παλαιολιθική
εποχή! Ήταν μία από τις 5 μεγάλες πόλεις του Βασιλείου της Κομμαγηνής. Στο
κέντρο του χωριού ευρίσκεται μια αρχαία βρύση, με έναν πέτρινο θόλο, πλάτους 5
μ., που καλύπτει ένα κανάλι νερού. Σώζονται επίσης υπολείμματα των τειχών της
πόλεως. Στα 4 χλμ. από την πόλη, βρέθηκε μια απέραντη νεκρόπολις, με
σαρκοφάγους και απλές θολωτές ταφικές κόγχες, καθώς και υπόγειες κατακόμβες, με πολλά
δωμάτια, με θολωτές κόγχες σκαμμένες στην πρόσοψη του γκρεμού και χωρισμένες
ακανόνιστα με παραστάδες. Οι περισσότεροι από τους τάφους είναι ομαδοποιημένοι.
Η πρόσβασις γίνεται με σκάλες λαξευμένες στην πρόσοψη του γκρεμού, σε διάφορα
σημεία! Μερικοί από τους τάφους έχουν υπολείμματα αναγλύφων, που σώζονται ακόμη
μπροστά από τις εισόδους, αλλά δεν υπάρχει άλλη διακόσμηση.
Στην νεκρόπολι της πόλεως ευρέθη ένα
αναθηματικό ανάγλυφο του Δία Δολιχένου / Δολιχηνού / Δολιχέως, το 2001. Ίσως γι’ αυτό και
να αναφέρεται η πόλις και ως «ιερή πόλη». Το 198 / 200 μ.Χ., η πόλη πιθανότατα
συνέβαλε οικονομικά στην κατασκευή της γέφυρας Severan / Σεβεράν. Η ανοικοδόμηση της πόλεως
συνεχίστηκε τουλάχιστον ως το 325 μ.Χ. Ένα μωσαϊκό δαπέδου που ευρέθη στην πόλη,
υποδηλώνει την σημασία του τόπου και κατά τους χριστιανικούς χρόνους. Επί
Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Πέρρη ήταν επισκοπή. Το 1975 εντοπίσθηκε (από τους
Hasan Candemir και Jörg Wagner) βασιλική, με σηκό πλάτους, 10 μ. και δύο
πλευρικά κλίτη, πλάτους 3 μ. Χρονολόγησαν το μωσαϊκό στον 5ο αιώνα
μ.Χ. με βάση τα μοτίβα του. Πρώτοι στα νεώτερα χρόνια επισκέφτηκαν την πόλη οι Otto
Puchstein και Karl Sester, το 1882. Ο Puchstein την περιέγραψε στον τόμο «Reisen
in Kleinasien und Nordsyrien» («Ταξείδια στην Μικρά Ασία και την Βόρειο Συρία»),
τον οποίο συνέγραψε με τον Carl Humann. – βλ. Γ. Λεκάκης «Η άγνωστη Μικρά Ασία».
ΠΗΓΗ: «Archaeologists unearth 1,800-year-old military medal in southeastern
Türkiye – Bronze military medal with Medusa head found in ancient city of Perre
in Adiyaman province», Yeni Şafak,
6.10.2022. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.10.2022.
– Fehmi Erarslan «Die antike
Stadt Perrhe und ihre Nekropole» στο Jörg Wagner
(Hrsg.), Gottkönig- uphrat «Neue Ausgrabungen und Forschungen in Kommagene»,
Von Zabern, Μάιντς, 2012.
– Λεκάκης Γ. «Η άγνωστη Μικρά Ασία».
– Tekin Gün, ντοκιμαντέρ, 2009.
– Perre’de Kazı Çalışmaları ADYÜ 3 Kasım 2020.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Ενίοτε ελληνο-περσικού.
