Του Γιώργου Λεκάκη
Το έργο της Γραμματικής του Λάσκαρη ήταν και πλήρως γραμμένο στα ελληνικά, αλλά ήταν ευανάγνωστο μόνον από τους «προχωρημένους» μαθητές και γνώστες της ελληνικής.Γι’ αυτό εκρίθη αναγκαία μια δίγλωσση έκδοσίς της, που ήταν ευκολα αναγνώσιμη και προσβάσιμη και στους αρχαρίους!
Ο Κωνσταντίνος Λάσκαρις ο Βυζαντιος (1434 – 1501) Έλλην λόγιος, παλαιάς βυζαντινής αριστοκρατικής οικογένειας συνέγραψε το έργο, που το ονόμαζε “Επιτομή των οκτώ του λόγου μερών και άλλων τινών αναγκαίων” το 1465. Σκοπός του ήταν να γνωρίσει την ελληνική γλώσσα η Ιππολύτη, κόρη του δούκα του Μιλάνου, Φρ. Σφόρτσα, της οποίας ο Λάσκαρις ήταν διδάσκαλος τότε. Το βιβλίο είναι το πρώτο έντυπο χρονολογημένο βιβλίο, γραμμένο αποκλειστικώς στην ελληνική γλώσσα και τυπώθηκε από Έλληνα, τον Δημήτριο Δαμιλά, ο οποίος είχε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των ελληνικών τυπογραφικών στοιχείων. Με υπόδειγμα τα χειρόγραφα του Λασκαρεως εσχεδίασε και στοιχειοθέτησε και τους τυπογραφικούς χαρακτήρες. Τυπώθηκε στο Μιλάνο, με την συνδρομή κάποιου ονόματι Paravicino (πιθανώς ιδιοκτήτης νόμιμου τυπογραφείου). Η εκτύπωση τέλειωσε στις 30 Ιανουαρίου 1476. Το βιβλίο αποτελείται από 76 φύλλα σε σχήμα 4ο (δηλαδή 23 εκατ.). Υπάρχει στην Εθνική βιβλιοθήκη.
- Επανεκδόθηκε το 1480 πάλι στο Μιλάνο από τον B. Accorsi.
- Το 1489 επανατυπώθηκε στην Βικεντία / Vincentia / Βιτσέντζα της Ιταλίας.
- Τον Φεβρουάριο του 1494 από τον Άλδο Μανούτιο στην Βενετία. Αυτή η έκδοση του Άλδου, είναι και η πρώτη χρονολογημένη έκδοση του διάσημου τυπογραφείου του.
- Τον Ιανουάριο του 1497 το έργο επανεξέδωσε ο URBANO DALLE FOSSE BOLZANIO. Η ελληνική Γραμματική είχε τίτλο «Institutiones graecae grammatices». Πάλι στην Βενετία, πάλι από τις εκδόσεις του Aldo Manuzio, σε σχήμα 4o (195 x 145 χλστ.), με κείμενο σε λατινικά και ελληνικά, 27-28 γραμμές / σελίδα. Εγνώρισε μεγάλη επιτυχία και έγινε σύντομα ένα βιβλίο που «ήταν αδύνατον να βρεθεί» (λόγω μικρού αριθμού αντιτύπων), όπως εδήλωσε ο Έρασμος σε μια διάσημη επιστολή του, το 1499. Το έργο ήταν αφιερωμένο στον Giovanni Pico della Mirandola, και ήταν μέρος του σχεδίου διδακτικής εκδόσεως του Aldus, που ξεκίνησε, όπως προείπα, με την Ελληνική Γραμματική του Λάσκαρη…
Το 1512 κυκλοφόρησε στην Βενετία, με τον τίτλο “LASCARE CONSTANTINO – DE OCTO PARDIBUS ORATIONIS”. Μαζί περιείχε και τα έργα:
- Κέβητος Θηβαίου πίναξ.
- Εγκώμιον εις την Υπεραγίαν Θεοτόκον.
- Πλουτάρχου περί των παρά Ομηρω διάλεκτον.
- Χρυσά Έπη του Πυθαγόρου.
- Στίχοι εις τον Φωκυλίδην.
Εκδότης ο Άλδος Μανούτιος (Venetiis apud Aldum). Ήταν σε σχήμα 8ο, χ.α.σ. Η γραμματική αυτή, στην έκδοση του 1512, τυπώθηκε σε δύο μορφές. Η πρώτη μορφή περιλάμβανε ελληνικό και λατινικό κείμενο, εναλλάξ σε παράλληλα φύλλα, ενώ η δεύτερη μορφή ήταν χωριστά. Τα άλλα πέντε έργα που περιλαμβάνονται πάντα μέσα στο έργο, είναι στην ελληνική γλώσσα. Οι σελίδες του “Κέβητος Θηβαίου Πίναξ” είναι σε σελίδες κάθε οκτώ φύλλα ή “τετράδια” όπως τα ονομάζει ο τυπογράφος στο τέλος κάθε σελίδας [Ζητεί το λοιπόν εν τω μέσω του εφεξής τετραδίου]. Τελευταίο τμήμα με εβραϊκά τυπογραφικά στοιχεία, για να αγοράζονται και να διαβάζονται και από εβραίους.
Όχι μόνον η ελληνική γλώσσα, αλλά και η ελληνική Γραμματική ήταν οι βάσεις των ευρωπαϊκών γλωσσών και γραμματικών…
Και αυτό αποδεικνύεται και από αυτές τις εκδοσεις…
Οι Έλληνες και η ελληνική έβγαλαν την Ευρώπη από τον Μεσαίωνα και έφεραν την Αναγέννηση…
Και αυτό αποδεικνύεται και από αυτές τις εκδοσεις…
Οι Έλληνες και η ελληνική έβγαλαν την Ευρώπη από τον Μεσαίωνα και έφεραν την Αναγέννηση…
Γραμματικη, Λασκαρης, ελληνικα, ελληνικη, διγλωσση εκδοση, Μπολζανιο, Βενετια, εκδοση, Αλδος Μανουτιος, Ιανουαριος, 1497, λατινικα, βιβλιο, αντιτυπα, Ερασμος 1499, Μιραντολα, λασκαρις, γλωσσα, μεσαιωνας, αναγεννηση 15ος αιωνας μχ 16ος 1512 LASCARE CONSTANTINO – DE OCTO PARDIBUS ORATIONIS εργα κεβητος Θηβαιου πιναξ εγκωμιον εις την Υπεραγιαν Θεοτοκον πλουταρχου περι των παρα Ομηρω διαλεκτον χρυσα επη του Πυθαγορου στιχοι εις τον Φωκυλιδην κεβης Θηβαιος πινακας θηβα βοιωτια εγκωμιο υπεραγια Θεοτοκος πλουταρχος Ομηρος διαλεκτος Πυθαγορας Φωκυλιδης εκδοτης ελληνικο λατινικο κειμενο, φυλλα, εργο ελληνικη γλωσσα τετραδιο τυπογραφος σελιδα εβραικα τυπογραφικα στοιχεια εβραιοι τυπογραφικο στοιχειο τυπογραφειο Λασκαρις ο Βυζαντιος 1434 – 1501 ελλην λογιος, παλαια βυζαντινη αριστοκρατικη οικογενεια Επιτομη των οκτω του λογου μερων και αλλων τινων αναγκαιων 8 μερη του λογου 1465 ελληνικη γλωσσα Ιππολυτη, δουκας του Μιλανου, μιλανο Σφορτσα, διδασκαλος δασκαλος πρωτο εντυπο χρονολογημενο βιβλιο, γραμμενο αποκλειστικως αποκλειστικα ελληνας, Δαμιλας προβλημα ελληνικα υποδειγμα χειρογραφο σχεδιο στοιχειοθεσια παραβιτσινιο Paravicino νομιμο τυπογραφειον εκτυπωση 30 Ιανουαριου 1476 Ιανουαριος φυλλο Εθνικη βιβλιοθηκη επανεκδοση 1480 ακορσι Accorsi 1489 Βικεντια / Vincentia / Βιτσεντζα Ιταλιας 1494 πρωτη χρονολογημενη 
