Κοινοτική-ιατρική φροντίδα στην Θράκη πριν 6.200 χρόνια: Έφηβος δέχτηκε επίθεση από λιοντάρι, δαγκώθηκε πολύ άσχημα, αλλά έλαβε ιατρική περίθαλψη και επέζησε για 2-3 μήνες! – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο αρχαίος οικισμός στο ύψωμα Κοζάρεβα και η νεκρόπολίς του, ευρίσκονται στον κόλπο του Πύργου, περίπου 4 χλμ. από την σύγχρονη ακτογραμμή εντός της περιοχής της αρχαίας Θράκης αλλά και της περιοχής του Εύξεινου Πόντου, και αυτό αντικατοπτρίζεται στις ιδιαιτερότητες του πολιτισμού του πληθυσμού κατά τις διαφορετικές περιόδους.[1]

Μια διεπιστημονική ομάδα ερευνητών από την Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών, συμπεριλαμβανομένης της ζωοαρχαιολόγου N. Karastoyanova του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βουλγαρίας και της ανθρωπολόγου V. Russeva, εξέτασαν τα 6.200 χρόνων σκελετικά λείψανα ενός εφήβου και διαπίστωσαν ότι είχε δεχτεί επίθεση από λιοντάρι (Panthera leo). Η αρχαιότερη ανακάλυψη λειψάνων λέοντος στην Βουλγαρία, προέρχεται από τον αρχαιολογικό χώρο του Καράνοβο στην γνωστή ως Θρακική Κοιλάδα, που χρονολογείται στην μέση Νεολιθική (γύρω στο 6000 π.Χ.). Πολλά από τα εξεταζόμενα δείγματα λειψάνων λεόντων εκείνης της εποχής, από τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη, υποδηλώνουν ότι τα λιοντάρια κυνηγιούνταν όχι μόνον για την γούνα τους, αλλά και ως πηγή τροφής[2].

Τα λείψανά του ανακαλύφθηκαν στην αρχαία Θράκη – την νυν ανατολική Βουλγαρία – σε μια προϊστορική νεκρόπολη, της Ύστερης Ενεολιθικής Περιόδου, γνωστή ως Kozareva Mogila, από μια ομάδα αρχαιολόγων με επί κεφαλής τους V. Danov και P. Georgieva.

Τα στρώματα της Πρώιμης Ενεολιθικής στην περιοχή παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που σχετίζονται με τον πολιτισμό των Σαβαίων, των ακτών της Μαύρης Θάλασσας, καταδεικνύοντας επιρροές από την θρακική περιοχή του Έβρου.

Το αγόρι πιστεύεται ότι έπεσε στο έδαφος πριν τα πόδια, το αριστερό χέρι και το κεφάλι του δαγκωθούν επανειλημμένα από το άγριο ζώο. Η επίθεση είχε ως αποτέλεσμα σοβαρά τραύματα από το δάγκωμα, που πιθανότατα προκάλεσαν βλάβη στον κεφάλι του, εξήγησε η κ. Karastoyanova. Το τραύμα που είναι εμφανές στο κρανίο και στα οστά του οπισθίου κρανίου. Για να εντοπίσουν τον θηρευτή, οι ερευνητές διαμόρφωσαν τα δήγματα μεγάλων σαρκοφάγων στις συλλογές σκελετών του μουσείου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από τα κρανία λιονταριών και αρκούδων. Στην συνέχεια, συνέκριναν αυτά τα αποτυπώματα δοντιών με τα τραύματα στο κρανίο του αγοριού και εξέτασαν την κατανομή των μεγάλων σαρκοφάγων στην περιοχή.

Ωστόσο, στοιχεία επούλωσης δείχνουν ότι ο έφηβος πιθανότατα έλαβε ιατρική περίθαλψη και επέζησε για δύο ή τρεις μήνες μετά την επίθεση από το λεοντάρι. Αυτό υποδηλώνει έναν βαθμό κοινοτικής φροντίδας.

Κατά την βιοαρχαιολογία, η φροντίδα, δηλώνει ότι τα μέλη αυτής της αρχαίας θρακικής κοινωνίας, της Ύστερης Ενεολιθικής Περιόδου, παρείχαν υποστήριξη σε τραυματισμένα άτομα, αντανακλώντας μια ανεπτυγμένη κοινωνική δομή και κοινές ευθύνες.

ΠΗΓΗ: N. Karastoyanova, κ.ά. «Bones, bites, and burials: investigating a skeleton from eneolithic necropolis for evidence of probable lion attack in Bulgaria», Journal of Archaeological Science: Reports, vol. 69, Φεβρ, 2026, 105526. Live Science. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.12.2025.

Η νεκρόπολη Kozareva Mogila ευρίσκεται στο Καμπλέσκοβο, στον Δήμο Πομόριε, 20 χλμ. βορειοανατολικά του Πύργου (> Μπουργκάς), στον 42^ο παράλληλο [42°39′00″N 27°34′00″E]. Μέχρι το 1934, το χωριό ονομαζόταν Νταουτλιι.

Το 2005 βρέθηκαν τα αρχαιότερα ευρήματα και ο πρώτος οικισμός του τόπου, ένας τύμβος και ένας οικισμός στον λόφο Κοζαρέβα Μογκίλα. Χρονολογούνται από την Χαλκολιθική περίοδο και αποδίδονται στον πολιτισμό της Οδυσσού / Βάρνας.

Χαρακτηριστική η Ορθόδοξη Εκκλησία της, του Αγίου Δημητρίου (του 1869).

Χωριό γνωστό για την λαϊκή Αγορά της Πέμπτης, η οποία πραγματοποιείται κάθε Πέμπτη στον φαρδύτερο δρόμο της πόλης.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• Georgieva P., κ.ά. «Kozareva Mogila. The Eneolithic Necropolis (excavations 2005–2018)», Archaeologia Bulgarica Supplements, vol. 2, 2021.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] βλ. Georgieva, κ.ά., 2018. Και Georgieva and Danov, 2021.

[2] βλ. von den Driesch, 1994. Και Boessneck, von den Driesch, 1981. Και Becker, 1986.

Αρχαια κοινοτικη ιατρικη φροντιδα Θρακη πριν 6.200 χρονια εφηβος επιθεση λιονταρι, δαγκωμα περιθαλψη αρχαιος οικισμος υψωμα Κοζαρεβα νεκροπολις κολπος του Πυργου, ακτογραμμη Ευξεινος Ποντος ιδιαιτεροτητες πολιτισμος πληθυσμος Βουλγαρικη Ακαδημια Επιστημων, ζωοαρχαιολογια Βουλγαριας χρονων σκελετος λειψανα λεονταρι πανθηρ Panthera leo αρχαιοτερη λεοντος Βουλγαρια, αρχαιολογικος χωρος Καρανοβο Θρακικη Κοιλαδα, μεση Νεολιθικη εποχη 6000 πΧ 8.000 λεων Βαλκανια Κεντρικη Ευρωπη, κυνηγι γουνα τροφη διατροφη ανατολικη προιστορικη νεκροπολη, υστερη Ενεολιθικη Περιοδος Kozareva Mogila, αρχαιολογια πρωιμη χαρακτηριστικα σαβα Σαβαιοι ακτη Μαυρη Θαλασσα επιρροη αρχαιοι θρακες ποταμος εβρος αγορι ποδια, χερι κεφαλι αγριο ζωο τραυμα βλαβη κρανιο οστα θηρευτης δηγμα μεγαλο σαρκοφαγο συλλογη μουσειο αρκουδα αποτυπωμα δοντι τραυματα επουλωση φροντιδα βιοαρχαιολογια, κοινωνια υποστηριξη τραυματισμενο ατομο ανεπτυγμενη κοινωνικη δομη κοινες ευθυνες χωριο Καμπλεσκοβο, Δημος Πομοριε, Πυργος Μπουργκας 42^ος παραλληλος 1934, ονομα Νταουτλιι / Dautlii 2005 αρχαιοτερα ευρηματα πρωτος τυμβος λοφος Κοζαρεβα Μογκιλα Χαλκολιθικη οδυσσο οδησσος Βαρνα ορθοδοξη Εκκλησια ιν ιερος ναος Αγιου Δημητριου Αγιος Δημητριος 20ος 19ος αιωνας μχ 1869 λαικη Αγορα Πεμπτης, παζαρι ημερα πεμπτη πολη