Μια φορά κι έναν καιρό, στα νερά όχι μακριά από τις ακτές της Σικελίας, υπήρχε ένα νησί που λεγόταν Φερδιναντέα (Ferdinandea). Βρισκόταν ακριβώς εκεί που στένευε η Μεσόγειος Θάλασσα μεταξύ Σικελίας – Παντελερίας (αρχαια ελληνικη Παντελεριάς) – Τυνησίας – μια στρατηγική θέση για κάθε ναυτική δύναμη που επιθυμούσε να ελέγξει την κυκλοφορία στην Μεσόγειο.
Μια διελκυστίνδα για την κυριαρχία, μεταξύ τεσσάρων ισχυρών εθνών, ξεκίνησε μόλις ανακαλύφθηκε το νησί, αλλά δεν κράτησε πολύ. Λιγότερο από έξι μήνες αργότερα, το νησί είχε ξαναβυθιστεί στη θάλασσα. Τώρα σχεδόν διακόσια χρόνια αργότερα, η ίδια εδαφική διαμάχη είναι έτοιμη να αρχίσει ξανά, καθώς το νησί Φερντινάντεα υψώνεται, σιγά-σιγά, προς την επιφάνεια.
Η ιστορία του νησιού Φερντινάντεα ξεκινά τον Ιούλιο του 1831. Ξεκίνησε με μια σειρά από δονήσεις και μια έντονη μυρωδιά θείου. Σαφώς, κάπου έκανε έκρηξη ένα ηφαίστειο. Τίποτα ασυνήθιστο σε αυτό. Η Σικελία είναι ηφαιστειακής προέλευσης και οι κάτοικοι ήταν συνηθισμένοι σε εκρήξεις, μεγάλες και μικρές. Αλλά δεν υπήρχαν σημάδια έκρηξης πουθενά στο νησί.
- ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για ΧΑΜΕΝΑ ΝΗΣΙΑ, ΕΔΩ.
Λίγες μέρες αργότερα, μια μεγάλη κολόνα καπνού φάνηκε να υψώνεται από τη θάλασσα. Στην αρχή, οι κάτοικοι νόμιζαν ότι ένα πλοίο φλεγόταν, αλλά όταν ένας διερχόμενος πλοίαρχος πλησίασε την περιοχή και είδε να φουσκώνουν νερό και νεκρά ψάρια να επιπλέουν, ο καπετάνιος ήταν σχεδόν σίγουρος ότι επρόκειτο για θαλάσσιο τέρας. Ήταν δύο εβδομάδες μετά τον πρώτο υπαινιγμό του θείου, που επιβεβαιώθηκε η εμφάνιση ενός νέου νησιού.
Καθ’ όλη τη διάρκεια εκείνου του Ιουλίου και τον επόμενο μήνα, το νησί συνέχισε να αναπτύσσεται, τώρα ένα εξέχον ορόσημο ορατό από τις ακτές της Σικελίας. Και ήταν ακόμα ενεργό, εκτοξεύοντας λάβα και καυτή στάχτη από τον κρατήρα του που έμοιαζε με το στόμα. Τελικώς έφθασε σε ύψος 63 μ. και περιφέρεια 4,8 χλμ. Υπήρχε μια κορυφή στην βορειοανατολική πλευρά με μια πεδιάδα στην μέση, όπου είχαν σχηματιστεί δύο μικρές λιμνούλες, η μεγαλύτερη από τις οποίες ήταν 20 μ. γύρω και 2 μ. βάθος.
Το μεγάλο κομμάτι βράχου είχε εμφανιστεί σε μια τακτική τοποθεσία κοντά στις κύριες ναυτιλιακές λωρίδες μέσω της Μεσογείου, και κάθε έθνος που είχε ναυτική παρουσία στην περιοχή συνειδητοποίησε ότι όποιος διεκδικούσε το νησί θα ήταν σε θέση να ελέγχει όλες τις εμπορικές και στρατιωτικές θαλάσσιες δραστηριότητες κυκλοφορίας στην περιοχή.
Οι πρώτοι που διεκδίκησαν το νησί ήταν οι Βρετανοί. Ένα σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού αποβιβάστηκε στο νησί, τοποθέτησε την βρετανική σημαία και το ανακοίνωσε ως βρετανικό έδαφος, ονομάζοντας το νησί Graham ως τον Πρώτο Άρχοντα του Ναυαρχείου. Ο βασιλιάς της Σικελίας, Φερδινάνδος Β’, θεωρώντας ότι αυτό αποτελεί παραβίαση των υδάτων της Σικελίας, έστειλε μια κορβέτα για να διεκδικήσει τη νέα γη. Το ονόμασε Ferdinandea, προς τιμήν του εαυτού του. Ενδιαφέρον έδειξαν και οι Ισπανοί. Οι τελευταίοι που έφτασαν στην σκηνή ήταν οι Γάλλοι, οι οποίοι συνέκριναν την έκρηξη με ένα μπουκάλι σαμπάνιας που ξεφύλλωσε και το ονόμασαν Ile Julia, μετά τον Ιούλιο, τον μήνα που πρωτοεμφανίστηκε.
Για πέντε μήνες η σύγκρουση μαίνονταν καθώς τα έθνη πολέμησαν στον Τύπο και μέσω της διπλωματικής οδού. Οι τουρίστες ταξείδεψαν για να δουν το νησί και τις δύο μικρές λίμνες του και οι Γάλλοι μάλιστα ανακοίνωσαν ένα σχέδιο για την… κατασκευή ενός τουριστικού θέρετρου κορυφαίας κατηγορίας στις παραλίες του. Κανείς δεν έδωσε σημασία ότι το νησί αποσύρονταν σιγά – σιγά στον ωκεανό.
Το ηφαιστειακό υλικό από το οποίο σχηματίστηκε το νησί ήταν τόσο κατακερματισμένο και μαλακό που δεν μπορούσε να αντέξει τις επιπτώσεις των κυμάτων της θάλασσας. Μόλις σταμάτησε η έκρηξη, η θάλασσα την διέβρωσε γρήγορα. Στις 17 Δεκεμβρίου 1831, το νησί είχε εξαφανιστεί κάτω από τα κύματα και η εδαφική διαμάχη έληξε ειρηνικά.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που το νησί εμφανιζόταν σε αυτό το κομμάτι του ωκεανού. Το νησί αναφέρθηκε για πρώτη φορά ότι διέρρηξε την επιφάνεια κατά τον Α΄ Καρχηδονιακό πόλεμο, τον 3ο αιώνα π.Χ., και έκτοτε εμφανίστηκε και εξαφανίστηκε τέσσερις ή πέντε φορές. Έκανε μια σύντομη εμφάνιση ξανά το 1863, που προκλήθηκε από νέα έκρηξη, πριν βυθιστεί ξανά στην θάλασσα.
Από τότε, το νησί Ferdinandea ή νησί Graham, βρίσκεται 8 μ. κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας – σε απόσταση αναπνοής από το κύτος του πλοίου. Τα πλοία ξέρουν να το αποφεύγουν, αλλά σε όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με τα νερά, το βυθισμένο νησί είναι κρυφή απειλή.
Το 2000, η ανανεωμένη σεισμική δραστηριότητα γύρω από το νησί οδήγησε τους ηφαιστειολόγους να υποθέσουν ότι το θαλάσσιο όρος θα μπορούσε και πάλι να γίνει νησί. Για να αποτρέψει την επανάληψη των διαφωνιών, αυτήν την φορά η Ιταλία ενήργησε γρήγορα στέλνοντας μια ομάδα δυτών να τοποθετήσουν την σημαία της Σικελίας στο ανερχόμενο θαλάσσιο βουνό πριν από την αναμενόμενη επανεμφάνισή της. Επί πλέον, μια μαρμάρινη πλάκα, που έφερε την επιγραφή «Αυτό το κομμάτι γης, κάποτε η Φερδινάντεα, ανήκε και θα ανήκει πάντα στον λαό της Σικελίας», κατέβηκε στα κύματα. Αυτή η πλάκα φέρεται να καταστράφηκε μέσα σε μήνες, πιθανώς από αλιευτικά εργαλεία, αλλά θα μπορούσε επίσης να ήταν βανδαλισμός.
Εάν το νησί εμφανιστεί ξανά στο εγγύς μέλλον, είναι απίθανο να υπάρξει μεγάλη εδαφική διαμάχη για αυτό, καθώς το νησί δεν θα είχε την ίδια στρατηγική σημασία σήμερα που είχε το 1831. Το νησί πιθανότατα και δικαίως θα ανήκε στην Ιταλία.
Η Φερντινάντεα επηρρέασε καθόλου την συγγραφή των μεγάλων έργων του J. Verne;
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 6.10.2025.
εξαφανισμενο νησι εξαφανισμενη νησος εξαφανισμενα νησια χαμενη νησος χαμενο νησι χαμενα νησια βυθισμενο νησι βυθισμενη νησος βυθισμενα νησια Ferdinandea, Σικελιας Τυνησια Σικελια βορεια αφρικη Νικολοπουλος ακτες Φερδιναντεα Φερδινανδεα Φερντιναντεα στενο Μεσογειος Θαλασσα στρατηγικη θεση ναυτικη δυναμη ελεγχος κυκλοφορια κυριαρχια, ανακαλυψη νησιου νησια Ιουλιος 1831 δονηση εντονη μυρωδια θειου θειο εκρηξη ηφαιστειο ηφαιστειακη προελευση κατοικοι κολονα καπνος νεκρα ψαρια καπετανιος θαλασσιο τερας νεο νησι εξεχον οροσημο ενεργο εκτοξευση λαβα καυτη σταχτη κρατηρας στομα κορυφη λιμνη βραχος ναυτιλια ναυτικο εμπορικη στρατιωτικη θαλασσια δραστηριοτητα εμποριο Βρετανοί Πολεμικο Ναυτικο ΠΝ αποβιβαση βρετανικη σημαια βρετανικο εδαφος, γκραχαμ Graham Πρωτος αρχοντας Ναυαρχειο βασιλιας της Σικελιας, Φερδινανδος Β, παραβιαση των υδατων της Σικελίας, κορβετα νεα γη Ισπανοι ισπανια Γαλλοι, γαλλια μπουκαλι σαμπανια Ile Julia, ιουλια συγκρουση πολεμος Τυπος διπλωματια τουριστες τουρισμος κατασκευη τουριστικο θερετρο παραλια ηφαιστειακο υλικο μαλακο κυμα διαβρωση 17 Δεκεμβριου 1831, Δεκεμβριος εξαφανιση εδαφικη διαμαχη πρωτη φορα α Καρχηδονιακος πολεμος, 3ος αιωνας πΧ 1863, πλοιο πλοια απειλη 2000, ηφαιστειολογια θαλασσιο ορος δυτης βουνο μαρμαρινη πλακα, επιγραφη αλιευτικα εργαλεια, βανδαλισμος βερν Verne
