Του Γιώργου Λιόλιου
Η Πολύαιγος απειλείται.
Το μεγαλύτερο ακατοίκητο νησί της Ελλάδας, η Πολύαιγος, δεν είναι ένα οποιοδήποτε νησί. Είναι:
- ενταγμένο στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000,
- έχει χαρακτηριστεί ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας για τον μαυροπετρίτη (Falco eleonorae),
- αποτελεί καταφύγιο για την μεσογειακή φώκια Μονάχους-Μονάχους, και
- έχει χαρακτηριστεί ως τοπίο ιδιαίτερου κάλλους.
Μέχρι σήμερα παρέμενε ανενόχλητη από την «επεκτατική» ανθρώπινη παρουσία, αποτελώντας έναν από τους τελευταίους ανέγγιχτους βιότοπους της Μεσογείου.
Ωστόσο, τα έγγραφα που είδαν το φως αποδεικνύουν ότι:
- Έχουν ήδη επικυρωθεί τα όρια αιγιαλού και παραλίας στην θέση Μερσήνη(*) της Πολυαίγου (ΦΕΚ 160/Δ’/3.4.2025).
- Υπάρχουν καταχωρημένα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και μεταβιβάσεις εκτάσεων σε ανώνυμη εταιρεία με σκοπό την «τουριστική – ξενοδοχειακή εκμετάλλευση».
- Έχει εκδοθεί εντολή μετακίνησης αρχαιολόγου για αυτοψία στην Πολύαιγο «στο πλαίσιο οικοδομικού αιτήματος».
Τα στοιχεία αυτά οδηγούν στο αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα ότι ετοιμάζονται σχέδια οικοδόμησης στο νησί.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.9.2025.
Η Πολύαιγος / Υπόληβος / Πολύυβος / Νιπολυβος / Πόληβος είναι νησί των Δυτικών Κυκλάδων, στον 36ο παράλληλο [36°45′5″N 24°38′11″E] μόλις 1,1 ν.μ. ΝΑ. της Κιμώλου[1], 3,8 νμ Α. της Μήλου, 8,8 νμ ΝΔ. της Σίφνου και 11,5 νμ ΒΔ. της Φολεγάνδρου. Έχει έκταση 18,146 τ.χλμ.
«Ερημονήσι» από την εποχή του γεωγράφου Cl. Tolomeo (2ος αιώνας μ.Χ).
Κατά τις απογραφές:
- Παλαιότερα αναφέρεται ότι κατοικούσαν εκεί 170 άτομα.
- Το 1951, είχε 14 κατοίκους.
- Στην απογραφή του 2001 εμφανιζόταν ακατοίκητο.
- Στην απογραφή του 2011, κατοικείτο από 2 άτομα (ένα ζεύγος κτηνοτρόφων).
Χρησιμοποιείται κυρίως ως βοσκότοπος αιγών (< Πολύαιγος = πολλές αίγες).
Ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης του νησιού (90% των εκτάσεων) είναι το «Κληροδότημα Ιωάννου Σταύρου Λογοθέτη Ιερού Ναού Οδηγήτριας Κιμώλου». Στα ΒΔ. υπάρχουν ερείπια της ΙΜ Κοιμήσεως Θεοτόκου (Παναγία η Πολυβιάτισσα), βασιλικής με τρούλλο, που είχε ιδρυθεί το 1622. Υπάρχουν και δυο λατομεία, στο ίδιο τμήμα, όπου γινόταν εξόρυξη τραχείτη, για μυλόπετρες.
Από το 1898 υπάρχει στο νησί φάρος, στο ακρωτήρι Μάσκουλα, σε ύψος 138 μ., στην Α. πλευρά του νησιού.
Το υπεροχο θαλασσοσπηλαιο στα ΒΑ. της Πολυαίγου…
Έχει έκταση 18,15 τ.χλμ. Μήκος ακτών 27 χλμ. Αποτελείται κυρίως από ηφαιστειακά πετρώματα (όπως και οι γειτονικές Κίμωλος και Μήλος). Παραλίες: της Παναγιάς τ’ Αυλάκι, το Κάτω και το Πάνω Μερσίνι / Μυρσίνι / (η) Μερσήνη / Μυρσινη(*), το Βορινό, τα Γαλάζια Νερά, και η παραλία Άμμουρα (ή του Φάρου). Το Πάνω Μερσίνι ήταν γνωστό ασφαλές αγκυροβόλιο από τα αρχαία χρόνια. Βρέθηκε μεγάλη συγκέντρωση οψιδιανού και κεραμικών, που χρονολογούνται από την προϊστορία και την βυζαντινή εποχή.
Από τον Νοέμβριο του 2009, διεξάγεται υποβρύχια έρευνα σε βάθος 25-49 μ. Το 2010 οι αρχαιολόγοι να ανακαλύψουν ένα βυθισμένο αρχαίο πλοίο και να ανέσυραν στην επιφάνεια 4 μεγάλους αρχαίους αμφορείς και 2 κύλικες, 2.500 χρόνων. Το πλοίο βυθίσθηκε τον 5ο – 4ο αιώνα π.Χ. Μετέφερε κεραμικά αγγεία κατασκευασμένα από τεχνίτες από τα γύρω νησιά του αρχιπελάγους των Κυκλάδων – ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Αρχαια και συγχρονα ιστορικα ναυαγια των ελληνικων θαλασσων”.
Γύρω από το νησί, υπάρχουν τα μικρονήσια, Μανωλονήσι ή το Νησί του Μανώλη (στα Δ.)[1] και οι νησίδες Καλόγεροι (στα Ν.).
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις”.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Μεταξύ Κιμώλου και Πολυαίγου (Στενό Κιμώλου – Φολεγάνδρου) υπάρχουν επίσης οι μικρονησιδες: Αγιος Ευστάθιος (αη Φταθης), Αγιος Γεώργιος, Κασέλες (σύμπλεγμα τριων μικρονησιων), κ.ά. και προς την Κίμωλο τα Ρευματονήσια (σύμπλεγμα δυο μικρονησιδιων).
ακατοικητη νησος Πολυαιγος Κυκλαδων κατοικηση ακατοικητα νησια αιγαιου ελλαδας ελλαδος Κυλαδες Λιολιος απειλη μεγαλυτερο ακατοικητο νησι Ελλαδος, μικρονησι ευρωπαικο δικτυο Natura 2000, Ζωνη Ειδικης Προστασιας Ειδικη Προστασια μαυροπετριτης Falco eleonorae καταφυγιο μεσογειακη φωκια Μοναχους Μοναχους, τοπιο ιδιαιτερου καλλους ιδιαιτερο καλλος ανθρωπινη παρουσια, τελευταιος ανεγγιχτος βιοτοπος Μεσογειου Μεσογειος ορια αιγιαλου αιγιαλος παραλιας Μερσηνη Πολυαιγου ΦΕΚ ιδιοκτησιακα δικαιωματα μεταβιβαση εκτασεων εκτασεως εκτασης ανωνυμη εταιρεια ΑΕ τουριστικη ξενοδοχειακη εκμεταλλευση εντολη αρχαιολογος αυτοψια οικοδομικο αιτημα τουρισμος ξενοδοχεια τουριστες ξενοδοχειο οικοδομηση Υποληβος / Ποληβος Δυτικες 36ος παραλληλος Κιμωλου, κιμωλος Μηλος Σιφνος Φολεγανδρος εκταση απογραφη κατοικοι ατομα κτηνοτροφια βοσκοτοπος αιγα αιγες κατσικα μεγαλυτερος ιδιοκτητης Κληροδοτημα Ιωαννου Σταυρου Λογοθετη Ιερου Ναου Οδηγητριας Κιμωλου ερειπια ΙΜ ιερα μονη Κοιμησεως Θεοτοκου Παναγια η Πολυβιατισσα βασιλικη τρουλλος, ιδρυση 17ος αιωνας μχ 1622 λατομειο εξορυξη τραχειτης, μυλοπετρα 1898 φαρος, ακρωτηρι Μασκουλα, νησακι Λογοθετης Ιερος Ναος ΙΝ Οδηγητρια Κοιμησης Θεοτοκος κοιμηση Παναγιας τρουλος, τραχιτης, μυλοπετρες ακρωτηριο θαλασσοσπηλια ακτες ηφαιστειακα πετρωματα παραλιες Παναγιας τ’ Αυλακι, επανω Πανω Μερσινι Μυρσινι, κατω Βορινο Γαλαζια Νερα αμμουρα 2009, υποβρυχια αρχαιολογικη ερευνα αρχαιολογια βυθισμενο αρχαιο πλοιο ναυαγιο αρχαιος αμφορεας κυλικα κυλιξ 2.500 χρονια πριν 5ος – 4ος πΧ κεραμικο αγγειο κατασκευη τεχνιτες νησια αρχιπελαγος θαλασσα μικρονησια, Μανωλονησι Μανωλη νησιδες Καλογεροι μικρονησιδες βραχονησιδα βραχονησιδες νησιδιο Στενο Κιμωλου – Φολεγανδρου μικρονησιδες αγιος Ευσταθιος αη Φταθης σταθης αγιος γεωγιος, νησαιο νησιωτικο συμπλεγμα Κασελες, κασελλες Ρευματονησια Ρευματονησι πολυυβος / Νιπολυβος ερημονησι γεωγραφος τολομεο Tolomeo 2ος αιωνας μΧ ερημονησια ασφαλες αγκυροβολιο οψιδιανος οψιανος κεραμικη προιστορια βυζαντινη εποχη βυζαντιο
