Το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοινώνει την εγγραφή στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, επτά νέων στοιχείων, εφαρμόζοντας, ήδη από το 2006, την σύμβαση για την Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς[1].
Η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή κατά την συνεδρίαση της, στις 18.12.2024, έκρινε θετικά την εισήγηση για την εγγραφή επτά στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την οποία και έκανε δεκτή η Υπουργός Πολιτισμού. Ανάμεσα στα στοιχεία που εγγράφονται στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας είναι και ο
Λειδινός της Αίγινας
Έθιμο επαναλαμβανόμενο κάθε 14 Σεπτέμβρη στην Κυψέλη[3] Αίγινας. Ονόμαζαν «ΛΕΙΔΙΝΟ»[2] ένα πρόχειρο ελαφρύ γεύμα που έπαιρναν οι αγρότες το σούρουπο, επιστρέφοντας από μια κοπιαστική ημέρα στα χωράφια. Η συνήθεια αυτή επαναλαμβανόταν κάθε μέρα από μέσα Μαρτίου έως μέσα Σεπτεμβρίου – περίοδος δηλαδή που η ημέρα είναι μεγάλη και οι εργάτες δούλευαν «όσο έβλεπαν». Τους επόμενους έξι μήνες, η ημέρα μικραίνει, οπότε ο χρόνος εργασίας στην ύπαιθρο αναγκαστικά περιορίζεται, σουρουπώνει ενωρίς και δεν υπάρχει ανάγκη για «λειδινό» γεύμα.
Παρομοιάζεται αυτή η διακοπή του γεύματος ως θάνατος του «Λειδινού» και σηματοδοτείται με μια παρωδία κηδείας με ομοιωμα νεκρού, με μοιρολόι, ταφή, κόλλυβα που καταλήγει σε γλέντι. Η παρωδία κηδείας είναι συνηθέστατη στα ελληνικα εθιμικα δρωμενα – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις» και Γ. Λεκακης “Ταματα και αναθηματα”.
Στο πλαίσιο της εφαρμογής της Σύμβασης της UNESCO, η χώρα μας δημιούργησε και εμπλουτίζει συστηματικά το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στο οποίο κοινότητες φορέων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς έχουν την δυνατότητα να αναδείξουν τα στοιχεία που οι ίδιες θεωρούν σημαντικά, για την ταυτότητά τους.
Η Υπουργος Πολιτισμού Λ. Μενδώνη, με την αποδοχή της εισήγησης της Επιτροπής, για την εγγραφή των επτά νέων στοιχείων στο Εθνικό Ευρετήριο, δήλωσε: «Η εγγραφή επτά νέων στοιχείων στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς αποτελεί μια σημαντική προσθήκη στο πολιτιστικό αποτύπωμα της χώρας μας. Κάθε στοιχείο που καταγράφεται δεν είναι απλώς ένα κομμάτι της παράδοσής μας, αλλά μια ζωντανή έκφραση της ταυτότητας, της δημιουργικότητας και της συλλογικής μνήμης των κοινοτήτων μας. Η άυλη πολιτιστική κληρονομιά είναι η ψυχή του πολιτισμού μας. Είναι τα τραγούδια, οι χοροί, τα έθιμα, οι τεχνικές και οι γνώσεις που περνούν από γενιά σε γενιά, χτίζοντας γέφυρες ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Γι’ αυτό και η διαφύλαξη και ανάδειξή τους αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Πολιτισμού. Η καταγραφή των επτά νέων στοιχείων είναι το αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας επιστημονικών φορέων, τοπικών κοινοτήτων και πολιτιστικών συλλόγων, που εργάζονται, με αγάπη και γνώση, για τη διατήρηση της άυλης κληρονομιάς μας. Ωστόσο, η εγγραφή αυτή δεν είναι το τέλος της πορείας αλλά η αρχή μιας νέας πορείας για την προστασία, ανάδειξη και μετάδοση της ζωντανής κληρονομιάς μας, στις επόμενες γενιές».
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.2.2025.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Τα Δελτία για τα επτά στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, που υποβλήθηκαν το 2022, έτυχαν συστηματικής επεξεργασίας από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Εφαρμογή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) με την συνεργασία των κοινοτήτων των φορέων, αποσκοπώντας στη διαφύλαξη των παραδόσεων και την μετάδοσή τους στις νεότερες γενεές.
Η ετήσια διαδικασία εμπλουτισμού του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας ξεκινάει κάθε Ιανουάριο, με την δημόσια πρόσκληση που απευθύνει η ΔΙΝΕΠΟΚ.
[2] Πρόκειται για σαφή λαϊκό αναγραμματισμό της λέξεως ΔΕΙΛΙΝΟ.
[3] Η Κυψέλη Αιγίνης είναι ο 2ος μεγαλύτερος οικισμός του νησιού. Ευρίσκεται 3,5 χλμ. Α. της πόλης της Αιγίνης, στον 37ο παράλληλο [37°45′36.76″N 23°27′16.13″E]. Έως το 1950 ελέγετο Χαλασμένη, επειδή μία εκκλησία άρχισε να κατασκευάζεται, άλλα οι εργασίες σταμάτησαν το 1845… Στην εύφορη πεδιάδα της καλλιεργούνται φιστικιές (από το 1920), αμυγδαλιές κ.ά. Οι κάτοικοι της Κυψέλης ασχολούνταν με την αλιεία και την σπογγαλιεία. Στην πλατεία του χωριού, ευρίσκεται ο ΙΝ Ευαγγελιστρίας, του 1887, χαρακτηρισμένος διατηρητέο μνημείο, διότι διατηρεί παραδοσιακή μορφή του, μαζί με το τμήμα αυτό του οικισμού. Διατηρητέο επίσης το κτήριο του Δημοτικού Σχολείου (του 1887). Κοντά στο χωριό και παλαιά εκκλησία του Αγίου Νικολάου του Μούλου. – ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Ταματα και αναθηματα” και “Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις”.
λειδινος Αιγινας, λειδινο γευμα παρωδια κηδειας, αυλη Πολιτιστικη Κληρονομια Ελλαδος ελλαδας αιγινα κηδεια λαικος αναγραμματισμος λεξη ΔΕΙΛΙΝΟ εθιμο εθιμα 14η 14 Σεπτεμβριου Σεπτεμβριος Κυψελη Αιγινας προχειρο ελαφρυ γευμα αγροτες σουρουπο, χωραφια συνηθεια Μαρτιος ημερα μεγαλη εργατης μηνας, μερα χρονος εργασιας υπαιθρος αναγκη διακοπη θανατος παρωδια κηδειας κηδεια ομοιωμα νεκρου νεκρος μοιρολοι, ταφη, κολλυβα γλεντι πανηγυρι πανηγυρια μεγαλυτερος οικισμος νησι πολης 37ος παραλληλος 1950 Χαλασμενη εκκλησια κατασκευη 19ος αιωνας μχ 1845 ευφορη πεδιαδα καλλιεργεια φιστικια φιστικι φυστικια φυστικι 1920 αμυγδαλια αμυγδαλο κατοικοι Κυψελης ασχολια αλιεια σπογγαλιεια πλατεια χωριο ιερος ναος ΙΝ Ευαγγελιστριας, Ευαγγελιστρια 1887, διατηρητεο μνημειο, παραδοσιακη μορφη διατηρητεα μνημεια κτηριο Δημοτικο Σχολειο παλαια Αγιου Νικολαου του Μουλου Αγιος Νικολαος μουλος Δημοτικα Σχολεια
