Του Γιώργου Λεκάκη
Εκατοντάδες θραύσματα ανθρώπινων οστών, που βρέθηκαν στο σπήλαιο El Mirador στην Sierra de Atapuerca[1] της Ισπανίας, αποτελούν απόδειξη ενός φρικιαστικού γεγονότος, το οποίο συνέβη πριν από περίπου 5.500 χρόνια (5.709 – 5.573 χρόνια πριν από σήμερα, δηλ. κατά την ύστερη νεολιθική περίοδο):
Τα λείψανα 11 ατόμων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, εφήβων και ενηλίκων, εμφάνιζαν σημάδια σφαγής, απολέπισης, μαγειρέματος, ακόμη και σημάδια που άφησαν ανθρώπινα δόντια! Αυτά υποδηλώνουν ότι τα σώματα των νεκρών καταναλώθηκαν σε μια πράξη καννιβαλισμού, περίπου το 3500 π.Χ. Σημειώνεται ότι στο ίδιο σπήλαιο ευρέθησαν, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, 6 άτομα της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού (4.600 – 4.100 χρόνια πριν από σήμερα), που εμφάνιζαν επίσης σημάδια κανιβαλισμού.
Η ανάλυση ισοτόπων αποκάλυψε ότι οι νεκροί ήταν όλοι εντόπιοι (ανάλυση 87Sr/86Sr) και πιθανότατα μέλη μιας εκτεταμένης οικογένειας. Εκείνην την εποχή, οι ευρωπαϊκές κοινότητες βίωναν σημαντικούς μετασχηματισμούς, καθώς η γεωργία και μια πιο καθιστική ζωή αντικαθιστούσαν τον νομαδικό τρόπο ζωής των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών. Ήταν επίσης μια περίοδος που αμαυρώθηκε από βία.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα κρούσματα καννιβαλισμού δεν οφείλονταν στην πείνα ή την αναγκαιότητα, ούτε ήταν καν μέρος μιας περίπλοκης ταφικής τελετουργίας, αλλά στην πρόθεση μιας ομάδας να δηλώσει την κυριαρχία της επί ενός άλλου αντίπαλου πληθυσμού.
«Πιστεύουμε ότι πρόκειται για περίπτωση καννιβαλισμού εν καιρώ πολέμου, κατά τον οποίο μια ομάδα επιτέθηκε και κατανάλωσε μέλη μιας άλλης, πιθανώς ως τρόπο για να επιβάλει τον έλεγχο και να ενισχύσει την κοινωνική κυριαρχία», εδήλωσε ο αρχαιολόγος Fr. Marginedas του Καταλανικού Ινστιτούτου Ανθρώπινης Παλαιοοικολογίας και Κοινωνικής Εξέλιξης.
ΠΗΓΗ: P. Saladié κ.ά. «Evidence of neolithic cannibalism among farming communities at El Mirador cave, Sierra de Atapuerca, Spain», Scientific Reports, Nature, vol. 15, αρ: 26648 (2025), ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.8.2025. Και Popular Science.
[1] Tα Όρη Atapuerca κοντά στο χωριό Αταπουέρκα στην επαρχία Πύργου / Μπούργκος (στην αυτόνομη κοινότητα της Καστίλλης και Λεόν), ευρίσκονται στην βόρειο Ισπανία, στον 42ο παράλληλο [42°22′0″N 3°31′20″W]. Ήταν τόπος κατοίκησης κοινοτήτων ανθρωπων Homo erectus, Homo antecessor, Homo heidelbergensis και Homo neanderthalensis, ήδη πριν 1.200.000 χρόνια! Ωρισμένα από αυτά τα ευρήματα εκτίθενται στο Μουσείο Ανθρώπινης Εξέλιξης, στον Πύργο / Μπούργκος.
Burgos autonomous community of Castile and Leon ορη Atapuerca χωριο αταπουερκα επαρχια Πυργος / Μπουργκος αυτονομη κοινοτητα Καστιλλη Καστιλη και Λεον βορειος Ισπανια, 42ος παραλληλος κατοικηση κοινοτητα ανθρωπος χομο ερεκτους Homo erectus, Homo antecessor, Homo heidelbergensis Homo neanderthalensis, πριν 1.200.000 χρονια 1,2 εκατομμυρια ευρημα Μουσειο Ανθρωπινης Εξελιξης, σκοπιμος καννιβαλισμος ανθρωπων, πριν 5.500 χρονων θραυσμα ανθρωπινα οστα σπηλαιο ελ μιραντορ El Mirador σιερα σιερρα Sierra de Atapuerca φρικη 3500 πχ υστερη νεολιθικη περιοδος 5.709 – 5.573 3709 – 3573 λειψανα ατομα παιδι εφηβος ενηλικας σφαγη απολεπιση μαγειρεμα σημαδι ανθρωπινα δοντια σωματα νεκρος καταναλωση ανθρωπινου κρεατος πραξη κανιβαλισμος 4η χιλιετια αναλυση ισοτοπο νεκροι οικογενεια ευρωπη κοινωνικος μετασχηματισμος, γεωργια καθιστικη ζωη νομαδικος τροπος ζωης νομαδες κυνηγοι τροφοσυλλεκτες βια καννιβαλοι ομαδα κυριαρχια αντιπαλος πληθυσμος κανιβαλοι πολεμος επιθεση μελη ελεγχος κοινωνια αρχαιολογια Καταλανικο Ινστιτουτο Ανθρωπινης Παλαιοοικολογια εξελιξη
