ΑΒΡΑΝΑΞ, ο ξεχασμένος «Κύριος του Κόσμου», δημιουργός των 5 αρχέγονων δυνάμεων, και τα μαγικά φυλακτά του – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο Αβράναξ[*] > Αβράξας ή Αβράσαξ[1]) ήταν:

• η υπέρτατη θεότητα,
• ο «Κύριος του Κόσμου»,
• το σύνολο των παγκόσμιων πνευμάτων
• ο «ἄρχων των 365 ουρανών»
• η ανώτατη Kεφαλή των Ουρανών και των Αιώνων, προσωποποίηση της ενότητας του Παγκόσμιου Χώρου και Χρόνου > ΧωροΧρόνου.

κατά τον γνωστικό Βασιλείδη (2ος αι. μ.Χ.), στην κοσμολογική αντίληψη των γνωστικών Θρακών, στο θεολογικό σύστημα Βασιλειδιανισμός – δηλ. των Βασιλείδων / Βασιλειδιανων, οπαδών του Βασιλείδη, ο οποίος καταγόταν από την ελληνική Συρία. Με εμφανείς αριστοτελικές επιδράσεις, εδίδασκε στην Αλεξάνδρεια, ότι ο Θεός ευρίσκεται στα «επέκειντα» του ουρανού και είναι «άρρητος» – βλ. Ιππόλυτος[3].

IAW AKRACAΞ CAKAWΘ > Σαβαωθ.

Από τον 2^ο π.Χ. αιώνα και μετά ο Αβράνακτας απεικονιζόταν ως ζωόμορφη θεότητα (αιγυπτιακού τύπου):

• ως μυθικό υβριδικό πλάσμα με ανθρώπινο σώμα και χέρια, κεφάλι κόκκορα (πρόνοια / providentia, κήρυκας της ημέρας) και δύο φίδια (= Πνεύμα / Νους και Λόγος), αντί για πόδια. Κρατά ένα ρόπαλο ή μαστίγιο (= δύναμη) και μια ασπίδα (= σοφία). Ο κόκκορας χαιρετά πρώτος την ημέρα. Ο Αβραναξ καλείται και «το χαῖραι»[**]. Και
• φίδι με κεφάλι λιονταριού με ακτινες ηλίου. Το σώμα του φιδιού δημιουργεί οκτώσχημη ασπίδα.

ABRACAΞ IAW

• στα ελληνικά φυλακτά εικονίζεται η Αφροδίτη, η Εκάτη και ο Δίας.

Συνοδεύεται από ανερμήνευτες επιγραφές στα ελληνικά: ιαω, ιαωαι, αεω, ηωα, ωαη – ίσως παραλλαγή του ιω, αω, αιων, ων, ηως, κλπ.

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ

Η ετυμολογία του εμπεριέχει τις ελληνικές λέξεις:

• αὔω (= ανάβω) + άναξ[*] > αυραναξ, δηλ. ο άνακτας που ανάβει (το φως)… Αυτός ο «θεός με κεφάλι κόκορα» θεωρείται μορφή φωτός, σύμβολο αναπαραγωγής και σημάδι νίκης και ευτυχίας / χαράς[**].
• από τις ελληνικές λέξεις αβρος + σάος = ο όμορφος, ο ένδοξος Σωτήρ – (Ισαάκ ντε Μπωσόμπρ).
• από το ονομα Άβραξ του αλόγου του θεου Ηλίου, που αναφέρονται από τον Όμηρο! (Γ. Ι. Υγίνος, Φ. 183). – τα άλλα άλογα: Ασλος, Θερβίος, Πυρόεις, Ηώος, Αίθων και Φλέγων.
• από την σύνθεση των αρχικών γραμμάτων, 4 εβραϊκών και 3 ελληνικών λέξεων, όλες γραμμένες με ελληνικούς χαρακτήρες: ab, ben, rouach, hakados· soteria apo xylou / «Πατέρας, Υιός, Πνεύμα, άγιος· σωτηρία από ξύλου / σταυρού» – (Βεντελίν). Σύμφωνα με ένα σημείωμα του Ισαάκ ντε Μπωσόμπρ, ο Ζ. Αρντουέν αποδέχτηκε τα τρία πρώτα από αυτά, λαμβάνοντας τα τέσσερα άλλα ως αρχικά του ελληνικού “ανθρωπούς σωζων αγίους ξύλους / σωτηρία της ανθρωπότητας με τον ιερό σταυρό.

Ήταν σύμβολο του υπέρτατου αρχέγονου όντος, από το οποίο προέκυψαν οι 5 αρχέγονες δυνάμεις:

• πνεύμα,
• Λόγος,
• Πρόνοια,
• Σοφία και
• Δύναμη. – ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκακης “Ο κοσμος του 5”.

Αυτός ο υπέρτατος θεός, έστειλε και τον Ιησού στον κόσμο, ο οποίος ήταν μόνον καλοπροαίρετο πνεύμα.

Ο ισχυρός αυτός δαίμων, αναμφίβολα έπαιξε σημαντικό ρόλο σε πολλές μαγικές πρακτικές (> αβρακαντάμπρα). Η λατρεία του Άβραξα επέζησε μέχρι τον Μεσαίωνα και εξακολουθούσε να έχει πολλούς οπαδούς κατά την Αναγέννηση…

Αλλά, η μυστικιστική μορφή του σκοπίμως ξέπεσε, τροποποιήθηκε και παραλλάχθηκε με κάθε δυνατό τρόπο και αντικαταστάθηκε από διάφορες άλλες εικόνες, οι οποίες δεν είχαν πλέον τίποτα κοινό με τον γνωστικισμό, ο οποίος εκρίθη από τους χριστιανούς ως αίρεση που έπρεπε με κάθε τρόπο να… ξεχαστεί.

Το άθροισμα των αριθμητικών τιμών των 7 αλφαβητικών γραμμάτων της λέξεως είναι (1 + 2 + 100 + 1 + 200 + 1 + 60) 365, εξ ου και «ἄρχων των 365 ουρανών», αλλά και 365 όσες και οι ημέρες του Χρόνου / έτους! Αλλά και τα 365.000 χρόνια ή 365 αιώνες στους οποίους υποτίθεται ότι υπάρχει ο κόσμος, όπως πίστευαν – αν και σήμερα γνωρίζουμε ότι υπάρχει πολύ περισσότερο. Αυτό τον συνέδεσε περισσότερο με τον Χρόνο και τον Αιώνα. Τα δε 7 γράμματά του ταυτίζονται με τους 7 πλανήτες και τα 7 στάδια της ανθρώπινης φώτισης.

Ήταν, λοιπόν, η προσωποποίηση του αρχέγονου προολυμπιακου πρωτοθεού Χρόνου, των Ελλήνων (που δεν πρέπει να συγχέεται με τον Τιτάνα Κρόνο), που ηταν Πάνθεος / Πανθεός Αγαθοδαίμονας – βλ. E. A. Wallis Budge. Από αυτόν επήραν το όνομά τους διάφοροι πρωτοηγετες / γεναρχες, διαφόρων λαών, όπως λ.χ. ο Αβρραμ, κ.ά.

Για όλα αυτά, της αποδιδόταν μυστικιστικό νόημα. Η ανερμήνευτος λέξις γραφόταν σε πολύτιμους λίθους και φυλακτά.

Γνωστικοί και δυϊστές έλεγαν πως ήταν προσωποποίηση του Εωσφόρου, ο οποίος στα μεταχριστιανικά χρόνια επήρε κακή έννοια, την ακριβώς αντίθετη, όπως και πολλές άλλες…

«Ο θεός μας ονομάζεται Αβραξας, και είναι Θεός και Σατανάς. Έχει μέσα του τον φωτεινό και τον σκοτεινό κόσμο» – Χ. Έσσε «Ντέμιαν – Η ιστορία της νεότητας του Έμ. Σινκλέρ».

«… ένας θεός πάνω από τον Θεό. Θεός, για τον οποίο δεν γνωρίζατε τίποτε, γιατί οι άνθρωποι τον ξέχασαν. Τον ονομάζουμε ΑΒΡΑΞΑΣ. Ο Αβραξας είναι το αποτέλεσμα. Τίποτε δεν του αντιτίθεται, εκτός από το μη πραγματικό. Επομένως η ενεργός φύση του ξεδιπλώνεται ελεύθερα. Το μη πραγματικό δεν υπάρχει και δεν αντιστέκεται. Ο Αβραξας στέκεται επάνω από τον ήλιο και επάνω από τον διάβολο. Είναι το απίθανα πιθανό. Το μη πραγματικό ενεργό. Εάν το Πλήρωμα (του Χρονου) είχε μια οντότητα, ο Αβραξας θα ήταν η διευκρίνισή του. Είναι πράγματι το ίδιο το ενεργό, αλλά όχι ένα καθορισμένο αποτέλεσμα, αλλά το αποτέλεσμα γενικά. Ενεργεί ως μη πραγματικό επειδή δεν έχει καθορισμένο αποτέλεσμα. Είναι επίσης ένα πλάσμα, αφού είναι διακριτός από το Πλήρωμα. Ο ήλιος έχει ένα καθορισμένο αποτέλεσμα, όπως και ο διάβολος, επομένως μας φαίνονται πολύ πιο αποτελεσματικοί από τον απροσδιόριστο Αβράξα. Είναι δύναμη, διάρκεια, αλλαγή» – C. G. Jung «Septem sermones ad mortuos», βασισμένο στα ομότιτλα έργα του Βασιλείδη, 1916.

Πολύ συχνά αναφέρεται σε hocus-pocus[2] και άλλους μαγικούς τύπους.

ΙΑΝ CΑΒΔWΙΝΧ AHΓAΡΙΗΟPΙΑ ΧΕΡΑFCΙΝΗΟ ΙΑΗΙΟVWΗΙΗ SSS

ΤΩΡΑ, γιατί τα λέω όλα αυτά;

Διότι ξεπουλιέται σε δημοπρασία ένας Abraxas, γνωστικό μαγικό με βαθυτυπία σε χρυσό οβάλ μενταγιόν, του 1^ου – 2^ου αιώνα μ.Χ.! Πρόκειται για πολύ σπάνιο γνωστικό έγγραφο κείμενο, με κόκκινη βαθυτυπία. Χωρισμένο σε 6 σειρές, χαραγμένες με ελληνικά γράμματα. Το μέγεθός του είναι 3,6 εκατ. Υλικό: Χρυσός και κόκκινος γρανατης, συνολικό βάρος 9,8 γραμμ. Η Προέλευσή του, λένε οι ξεπουλητάδες, είναι από «ιδιωτική συλλογή Ηνωμένου Βασιλείου, που αποκτήθηκε πριν από το 2000»… (αοριστίας το ανάγνωσμα)… Το ανεκτίμητον, εκτιμάται 3.500 λίρες Αγγλίας! Η δημοπρασία θα γίνει στις 8.8.2025. από την… Artemission στο Λονδίνο…

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Λεξικο των παραδοσεων”. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 28.7.2025.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• Hippol. l.c., cf. Thdt. 4.280, Epiph. Const. Haer. 24.8.3, POxy.l.c., cf. PMag. 13.156, και 7.520, cf. 3.150.
• Ραγκαβής Αλ. Ρ. «Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας», εκδ. Αν. Κωνσταντινίδης, Αθήναι, 1888.
• Barzilai «Gli Adraxas», Τεργέστη, 1873.
• Barba de Piña Chán B. «Spells» στο Lindsay Jones (επιμ.) – Encyclopedia of religion (β΄ έκδοση), Ν. Υόρκη, Macmillan, 2005.
• Bellermann «Ueber die Gemmen der Alten mit dem Abraxasbilde», Βερολίνο, 1817-1819.
• Dieterich Albr. «Abraxas. Studien zur Religionsgeschichte des spätern Altertums», εκδ. Teubner, Leipzig Λειψία, 1891. Επανέκδ. Scientia-Verlag, Aalen 1973.
• Doniger W. (επιμ.) στην εγκυκλ. Britannica, Chicago, IL, 2006.
• Herzog J. J. κ.ά. “The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge: Embracing Biblical, Historical, Doctrinal, and Practical Theology and Biblical, Theological, and Ecclesiastical Biography from the Earliest Times to the Present Day”, εκδ. Funk and Wagnalls Company, 1908.
• Le Glay M. στο Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae (LIMC), Zürich / München 1981.
• de Montfaucon B. “L’antiquité expliquée et représentée en figures”.
• Michel S. «Die Magischen Gemmen. Zu Bildern und Zauberformeln auf geschnittenen Steinen der Antike und Neuzeit», Studien aus dem Warburg-Haus, εκδ. Akademie Verlag, Berlin 2004.
• Zazoff P. «Die antiken Gemmen, Handbuch der Archäologie, εκδ. C. H. Beck, Μόναχο, 1983.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Η ορθογραφία Αβρασαξ ευρίσκεται συχνότερα στις πηγές, από τον πιο δημοφιλή όρο Αβραξάς. – βλ. SEG 35.227.6 (Αττική 3ος αι), Hippol. Haer. 7.26.6. Υπάρχει και η γραφή Ἀβρασάκξ (POxy.1566.4 (2^ος αι.).

• Λαρεινο φλακιληηαηου Ιαζαβιοαληθ Μαρμαραωθ Φρανουνορη Αβραναξ ἐγώ εἰμι ημος σεσηορωσεγω̣- επγραφη SEG 48:1297 από την Μεγαλη Ελλαδα / Κατω Ιταλια.
• ΙΑΖΑΒΙΟΑΛΗΘ ΜΑΡΜΑΡΑΩΘ ΦΡΑΝΟΥΝΟΡΑ ΑΒΡΑΝΑΞ · ἐγώ εἰμι ΗΜΟϹϹΕϹΗΟΡΩϹ· ἐγώ εἰμι Ϲ̣ΙΟΕΡΜΟΥΟΚΝΟΥΩΡΑ ΑΒΡΑϹΑΞ ϹΕΧΕΒ̣· – SEG 52:988 επίσης από την Μεγαλη Ελλαδα / Κατω Ιταλια.
• Η λέξη Αβρασαξ έχει βρεθεί σε 53 αρχαίες ελληνικές επιγραφές σε: Αττική (IG I-III), Πελοπόννησο (IG IV-[VI]), Βορεια Ελλαδα (IG X), Θρακη και Κατω Δουναβη (IG X), Μαυρη Θαλασσα, Μικρα Ασια, Συρια και λοιπή Ανατολη, Αιγυπτο, Νουβια, Κυρηναικη, βοόρεια Αφρικη, Σικελια και Ιταλία. Σε μεταλλική πλάκα στο Μουσείο της Καρλσρούης διαβάζουμε ΑΒΡΑΣΑΞ ΑΒΛΑΝΑΘ ΑΝΑΛΒΑ.

[2] στερεότυπη μαγική φράση άνευ ερμηνείας – βλ. ανώνυμου «Hocus Pocus Junior: The Anatomie of Legerdemain», 1635.

[3] «ουδέν ην, ουκ ύλην, ουκ ουσία, ουκ ανούσιον, ουκ απλούν, ουκ σύνθετον, ουκ ανόητον, ουκ ονομαζομένον ή διαισθήσεως λαμβανομένων ή νοητών πραγμάτων αλλ ούτω και έτι λεπτομερέστερον πάντων απλώς περιγεγραμμένων, ο ουκ ων Θεός» – Ιππ. Έλεγχος 7, 14, 7,21.

αρχαιο μαγικο φυλακτο ΑΒΡΑΞΑΣ, Κυριος του Κοσμου δημιουργος 5 πεντε αρχεγονες δυναμεια πνευματος Λεκακης ουδεν ην, ουκ υλην, ουκ ουσια, ουκ ανουσιον, ουκ απλουν, ουκ συνθετον, ουκ ανοητον, ουκ ονομαζομενον η διαισθησεως λαμβανομενων η νοητων πραγματων αλλα ουτω και ετι λεπτομερεστερον παντων απλως περιγεγραμμενων, ο ουκ ων Θεος Ιππολυτου Ελεγχος αρχαια μαγικα φυλακτα ξεχασμενο θεος αρχεγονη δυναμ πνευμα αβραναξ αβραξας αβρασαξ υπερτατη θεοτητα, γνωστικος Βασιλειδης γνωστικη κοσμολογικη θεοτητα συνολο παγκοσμιων πνευματων ανωτατη κεφαλη των Ουρανων και των Αιωνων, προσωποποιηση ενοτητα Παγκοσμιος Χρονος Χωρος θεολογικο συστημα Βασιλειδες, οπαδοι Βασιλειδιανοι πνευματα κεφαλι Ουρανοι αιωνες χωροχρονος γνωστικοι 2ος αιωνας μΧ κοσμολογια αντιληψη Θρακες θεολογια βασιλειδιανισμος Βασιλειδες ελληνικη Συρια αριστοτελης αριστοτελικες επιδρασεις, Αλεξανδρεια αιγυπτου, Θεος επεκειντα ουρανος αρρητος Ιππολυτος αβρανακτας εικονα ζωομορφη αιγυπτιακος τυπος μυθικο υβριδικο πλασμα ζωο ον ανθρωπινο σωμα χερια, κοκορας κοκκορας αλεκτωρ προνοια / providentia, κηρυκας κηρυξ ημερα φιδι οφις νους λογος ποδια ροπαλο μαστιγιο δυναμη ασπιδα σοφια χαιρετισμος πρωτος μερα χαιραι λιονταρι ακτινα ηλιου ανερμηνευτη ανεξηγητη επιγραφη αρχαια ελληνικα ιαωαι, αεω, ηωα, ωαη ιω, αω, αιων, ων ετυμολογια αρχαιες ελληνικες λεξεις αυω αναβω αναξ ανακτας αναμα φως μορφη φωτος, συμβολο αναπαραγωγη σημαδι νικη ευτυχια χαρα οκτωσχημη 8σχημη οκτω οχτω ασπις υπερτατο αρχεγονο οντος, προνοια, δυναμη Ιησους χριστος κοσμος, καλοπροαιρετο ισχυρος δαιμων, δαιμονας μαγικη πρακτικη αβρακανταμπρα λατρεια Μεσαιωνας Αναγεννηση μυστικιστικη μυστικιστμος σκοπιμη τροποποιηση παραλλαγη αντικατασταση γνωστικισμος αιρεσης χριστιανισμος αθροισμα αριθμητικη τιμη 7 γραμματα λεξις αρχων των 365 ουρανων ημερες του Χρονου / ετους χρονια αιωνες Χρονος Αιων γραμμα πλανητες σταδια ανθρωπινη φωτιση μυστικιστικο νοημα ανερμηνευτος πολυτιμος λιθος φυλακτο δυιστες εωσφορος μεταχριστιανικα χρονια Σατανας φωτεινος σκοτεινος εσσε Ντεμιαν Σινκλερ Σινκλαιρ ανθρωποι ληθη αποτελεσμα μη πραγματικο ενεργος φυση ελευθερια πραγματικοτητα αντισταση ηλιος διαβολος απιθανα πιθανο πληρωμα του Χρονου οντοτητα, διευκρινιση καθορισμενο πλασμα, διακριτος αποτελεσματικος απροσδιοριστος διαρκεια, αλλαγη γιουνγκ Jung Septem sermones ad mortuos, εργα εργο βιβλιο βιβλα Βασιλειδη χοκους ποκους hocus pocus μαγικος μαγεια δημοπρασια Abraxas, βαθυτυπια χρυσο οβαλ μενταγιον, 1^ος πολυ σπανιο γνωστικων εγγραφο κειμενο, κοκκινη ελληνικα αλφαβητικα χρυσος κοκκινος γρανατης, ιδιωτικη συλλογη Ηνωμενο Βασιλειο Αγγλια Λονδινο Ραγκαβης Λεξικον της Ελληνικης Αρχαιολογιας εκδοση Κωνσταντινιδης, Τεργεστη, θρησκεια Βερολινο, Λειψια, London, United Kingdom ορθογραφια Αττικη αβρασακξ παπυρος οξυρρυγχος παπυροι οξυρρυγχου στερεοτυπη φραση ανωνυμου 17ος αιωνας μχ 1635 ανωνυμος μεταλλικη πλακα Μουσειο Καρλσρουης μεταλλο Καρλσρουη γερμανιας γερμανια Ήταν, λοιπόν, η προσωποποίηση του αρχεγονος πρωτοθεος Χρονος αρχαιοι Ελληνες Τιτανας Κρονος Πανθεος Αγαθοδαιμονας Αγαθοδαιμων αμπρακανταμπρα αμπρακαταμπρα αβρακαταμπρα αμπρα καταμπρα φυλαχτο θεα Αφροδιτη, Εκατη Διας ζευς αβρος σαος ομορφος, ενδοξος Σωτηρ Μπωσομπρ αβροτητα αλογο Ηλιος ομηρος Υγινος, αλογα ηλιου ασλος, Θερβιος, Πυροεις, Ηωος, Αιθων Φλεγων συνθεση αρχιγραμμα εβραϊκη εβραιοι ελληνικοι χαρακτηρες αμπ ab, μπεν ben, ρουα rouach, hakados· soteria apo xylou Πατερας, Υιος, αγιος σωτηρια ξυλο σταυρος Βεντελιν Αρντουεν αρχικο ελληνικο αλφαβητο ανθρωπος σωζων αγιο σωτηρας ανθρωποτητας ιερος ανθρωποτητα αυρα αυρανακτας προολυμπιοι θεοι προ ολυμπιοι προκατακλυσμιαιος πολιτισμος προκατακλυσμιαια εποχη σαρδονυξ σαρδονυχας