ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Β΄ ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΣ ο ΜΑΚΕΔΩΝ, ο σημαντικότερος αυτοκράτωρ της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Του συγγραφέα Κωνσταντίνου Σπίνου

Ο Βασίλειος Β΄ ο επονομαζόμενος Βουλγαροκτόνος είναι ίσως ο σημαντικότερος αυτοκράτωρ της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και η πλέον φωτεινή μορφή της εποχής του. Αν και αγράμματος υπήρξε ικανότατος στρατιωτικός και άριστος κυβερνήτης. Ανήκε στην Μακεδονικη Δυναστεια. Ανήλθε στον θρόνο το 976 μ.Χ. σε ηλικία 18 ετών. Επί την βασιλείας του έφτασε το κράτος στο απόγειο της ισχύος του και πεθαίνοντας άφησε μια τεράστια ελληνική Αυτοκρατορία σε πλήρη ακμή, η οποία εκτεινόταν από το Γιβραλτάρ μέχρι τον Ευφράτη, δηλαδή περιελάμβανε τις περιοχές της ευρύτερης Μικράς Ασίας, Ιορδανία, Συρία, Παλαιστίνη, τμήμα της Σαουδικής Αραβίας, την Αίγυπτο, τμήματα της Νότιας Ιταλίας, τμήματα της Βόρειας Ιταλίας. (κάποια εποχή είχε κτήσεις και στην Ισπανία).

Οι βιογράφοι του τον παρουσιάζουν ως άτομο προσηλωμένο στο καθήκον, επίμονο στο στόχο του, σταθερό στις απόψεις του, ενίοτε αυταρχικό, αλλά οργανωτικό μεθοδικό και διορατικό, με άριστη αντίληψη όχι μόνο της στρατηγικής, αλλά και των πολιτικών συσχετισμών. Μεγάλωσε ως διάδοχος με τιμές και διασκεδάσεις τις οποίες εγκατέλειψε μεμιάς, για να αφοσιωθεί αποκλειστικά στην άσκηση της εξουσίας, όταν ήρθε η σειρά του να κυβερνήσει. Όταν ανήλθε στον θρόνο εκδηλώθηκαν οι στρατιωτικές του αρετές.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Β΄

• Δημιούργησε έναν ανίκητο στρατό και έναν καταπληκτικό στόλο.
• Έφερε πλήρη εσωτερική ομόνοια στο κράτος. Ξεκαθάρισε πρώτα την επικράτειά του από τις εμφύλιες διαμάχες με τις εξεγέρσεις των Στρατηγών του Βάρδα Σκληρού και του Βάρδα Φωκά, οι οποίοι εποφθαλμιούσαν τον θρόνο.
• Συνέτριψε όλους τους εχθρούς του κράτους στα Βαλκάνια.
• Επεκτάθηκε στην Δύση και νίκησε όλους τους Δυτικούς που φέρονταν εχθρικά στην Αυτοκρατορία.
• Ανακατάλαβε όλες τις περιοχές που είχαν καταλάβει οι Άραβες.
• Οχύρωσε πλήρως τα Ανατολικά σύνορα της Αυτοκρατορίας.
• Διαχειρίστηκε με σύνεση τα οικονομικά. Με ιδιαίτερες φορολογίες των πλουσίων γέμισε τα κρατικά ταμεία με χρήματα. Καθιέρωσε (πρώτος στην παγκόσμια ιστορία) τον λεγόμενο αλληλέγγυο φόρο. Δηλαδή όποιος αποδεδειγμένα δεν μπορούσε να πληρώσει φόρο τον πλήρωνε κάποιος από την τάξη των πλουσίων.
• Στον διπλωματικό τομέα ανέπτυξε ιδιαίτερες σχέσεις με τους Ρώσους. Πάντρεψε την πορφυρογέννητη αδελφή του Άννα με τον πρίγκιπα του Κιέβου Βλαδίμηρο, που βαφτίστηκε χριστιανός. Η ενέργεια αυτή είχε ως συνέπεια τον μαζικό εκχριστιανισμό του ρωσικού λαού.
• Ήταν ο πρώτος Αυτοκράτωρ που διείδε τον τουρκικό κίνδυνο. Και επιβεβαιώθηκε μετά από 400 χρόνια περίπου. Έβλεπε τα άγρια βάρβαρα στίφη τους Μογγόλους Τούρκους να έρχονται προς το Βυζάντιο να κλέβουν να καίνε να λεηλατούν να βιάζουν να σκοτώνουν. Έτσι εμπλούτιζαν οι Τούρκοι το ποινικό τους μητρώο. Και για να τους σταματήσει έκτισε μια απόρθητη γραμμή στην Αρμενία. Εκεί η παράδοση τοποθέτησε την Κόκκινη Μηλιά. Εκεί θέλαμε να διώξουμε τους τούρκους το 1920.

ΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ-ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ

Η μεγάλη προσφορά του Βασιλείου στο Βυζάντιο, όπως μαρτυρά το προσωνύμιό του, υπήρξε η κατάλυση του βουλγαρικού κράτους. Οι Βούλγαροι που ήταν υποτελείς της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, είχαν δυναμώσει και εκμεταλλευόμενοι τις εσωτερικές διαμάχες που ταλαιπωρούσαν την Βασιλεύουσα αλλά και τις εχθροπραξίες με τους Ρώσους, εισέβαλαν από την Αχρίδα στον ελλαδικό χώρο υπό την ηγεσία του Σαμουήλ και λεηλατούσαν την Μακεδονία, την Θράκη, την Ήπειρο και είχαν φτάσει μέχρι την νότια Ελλάδα. Οι καταστροφές, οι δηώσεις, οι λεηλασίες οι εξανδραποδισμοί, οι σκοτωμοί, τα βασανιστήρια ήταν το καθημερινό μέλημα των άγριων σλαβικών στιφών απ’ όπου κι αν περνούσαν. Και δεν έφτανε μόνο αυτό. Ένας ισχυρός σεισμός επέφερε μεγάλες καταστροφές στην Κωνσταντινούπολη.

Ο Βασίλειος Β΄ αφού κατέστειλε τις εξεγέρσεις των στρατηγών του και έθεσε τέλος στις εσωτερικές διαμάχες που ταλαιπωρούσαν την Βασιλεύουσα εστράφη εναντίον της βουλγαρικής λαίλαπας.

Το 987 οι δύο στρατοί συγκρούστηκαν στην Λάρισα, όπου τα στρατεύματα του Βυζαντίου υπέστησαν μεγάλη ήττα. Οι Βούλγαροι ξεθάρρεψαν και επιδόθηκαν σε λεηλασίες και σφαγές σε μεγάλη έκταση της Ελληνικής χερσονήσου. Ο Βασίλειος δεν τα έβαλε κάτω. Το τέλος του Βουλγαρικού κινδύνου, ήρθε με την μάχη στη θέση Κλειδί.

Η ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΣΕΡΡΩΝ

Η μάχη του Κλειδίου (πλησίον των Σερρών) είναι ένα από τα από τα κορυφαία στρατιωτικά γεγονότα της ιστορίας της Ελληνικής Αυτοκρατορίας της Χριστιανικής Ανατολής. Ένα γεγονός που είχε τεράστιες πολιτικές προεκτάσεις σ’ όλο τον χώρο της Βαλκανικής, που ο απόηχός του φτάνει ως τις μέρες μας, μιας και οι Σκοπιανοί ιστορικοί (;;;) του πιο μαϊμουδίσιου κράτους που είναι τα Σκόπια, θεωρούν τον Σαμουήλ σαν ηγέτη Μακεδόνα που ένωσε (άκουσον – άκουσον), όπως οι πρόγονοί του Φίλιππος και Αλέξανδρος υπό την εξουσία του όλα τα μέρη της Μακεδονίας και της Ελλάδος μέχρι του Ισθμού.

Η αποφασιστική μάχη δόθηκε το μεσημέρι της 29^ης Ιουλίου 1014. Οι Βούλγαροι έπεσαν στην παγίδα που εντέχνως είχε στήσει ο στρατηγός Νικηφόρος Ξιφίας και όταν αντίκρισαν τον Βυζαντινό στρατό να τους επιτίθεται από όλες τις κατευθύνσεις προσπάθησαν να τραπούν σε φυγή, αλλά μάταια.

Η Π. Δέλτα στο βιβλίο της «Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου» περιγράφει τη μάχη ως εξής: «Ξημέρωσε η 29 Ιουλίου και το σύνθημα δόθηκε. Μ’ όλο του το στρατό έπεσε πάλι με λύσσα ο Βασίλειος στα εχθρικά οχυρώματα. Οι Βούλγαροι αντιστάθηκαν γενναία, πολλοί Έλληνες έπεσαν. Με όλη όμως τη θραύση που έκαμαν τα εχθρικά όπλα, με τις πέτρες και τους βράχους που κυλούσαν από πάνω, με ακαταμάχητη ορμή εξακολουθούσαν τα παλληκάρια του Βασιλείου να ρίχνονται στα χαρακώματα. Έξαφνα ανέβηκε προς τον ουρανό μια σπαραχτική φωνή τρόμου και φρίκης, και την ίδια στιγμή, σα μέλισσες που τρομαγμένες αφήνουν σωροί – σωροί το μελίσσι τους, χύθηκαν οι Βούλγαροι έξω από τα χαρακώματα και το έβαλαν στα πόδια. Το τολμηρό επιχείρημα του Ξιφία είχε πετύχει».

Πολλές χιλιάδες έπεσαν στο πεδίο της μάχης και 15.000 περίπου αιχμαλωτίστηκαν. Ο Σαμουήλ με τον γιο του Ρωμανό και ένα μικρό μέρος της φρουράς του κατάφερε να διαφύγει την τελευταία στιγμή. Ο στρατός του όμως είχε εξουδετερωθεί. Η σημαντικότητα της νίκης των Βυζαντινών ήταν τεράστια καθώς οι ορεινές διαβάσεις που προστάτευαν την Βουλγαρία είχαν καταληφθεί και ο στρατός της εξαφανίστηκε. Ήταν η αρχή του τέλους για το πρώτο Βουλγαρικό κράτος.

Η 29η Ιουλίου 1014 πρόκειται για μια μέρα θριάμβου στην ελληνική ιστορία καθώς σήμανε την απαλλαγή από μια μακροχρόνια απειλή αλλά και την ειρήνευση της περιοχής. Μετά από περίπου 400 χρόνια τα Βαλκάνια ευρέθησαν ξανά υπό ελληνική διοίκηση και για τα επόμενα 150 έτη γνώρισαν ιδιαίτερη ανάπτυξη.

ΤΙΜΩΡΙΑ ΣΤΑΣΙΑΣΤΩΝ

Οι Βούλγαροι ήταν υποτελείς στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Οι εξεγερμένοι υποτελούς κράτους σύμφωνα με την Βυζαντινή νομοθεσία, τιμωρούνταν με τύφλωση. Ο Βασίλειος διέταξε την τύφλωση των 15.000 αιχμαλώτων κατά τον εξής τρόπο: Χωρίστηκαν σε ομάδες 100 ανδρών. Οι 99 τυφλώθηκαν και ο ένας έμεινε μονόφθαλμος, ώστε να οδηγήσει τους τυφλούς στην Βουλγαρία. Ο Βασίλειος δικαιολογήθηκε για την πράξη του αυτή ότι ήταν απολύτως νόμιμη και προβλεπόμενη από τους νόμους του Βυζαντίου. Οι Βούλγαροι του Σαμουήλ θεωρήθηκαν στασιαστές, επειδή ανήκαν στην αυτοκρατορία και γι’ αυτό τους επιβλήθηκε η ανάλογη ποινή.

Ο Σαμουήλ όταν αντίκρυσε τους στρατιώτες του να επιστρέφουν, τυφλοί και αξιολύπητοι, σωστά ερείπια, έπαθε συμφόρηση και μετά από δύο ημέρες (6 Οκτωβρίου του 1014), πέθανε από καρδιακή ανακοπή.

Οι Βυζαντινοί κατέλαβαν ολόκληρη τη Βουλγαρία τέσσερα χρόνια μετά, το 1018. Για το μεγάλο κατόρθωμά του ο λαός της Κωνσταντινουπόλεως προσέδωσε στον Βασίλειο το προσωνύμιο «Βουλγαροκτόνος». Ο λαός το έδωσε και η Ιστορία το αποδέχθηκε και το σεβάστηκε για πάνω από 1.000 χρόνια. Ως που το 2005 το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Λιοσίων, έλαβε την πιο αισχρή απόφαση κατά του Στρατηλάτη Βασιλέα. Αυτό που σεβάστηκε και επικύρωσε επί αιώνες η παγκόσμια Ιστορία οι δημοτικοί σύμβουλοι το ακύρωσαν. Αφαίρεσαν (δεν ξέρω με ποιο δικαίωμα) το προσωνύμιο Βουλγαροκτόνος!!!!!

ΘΑΝΑΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Β΄ ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΥ

Στις 15 Δεκεμβρίου του 1025 σε ηλικία 69 ετών πέθανε ο Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος, άγαμος και άτεκνος, αφήνοντας πίσω του μια Αυτοκρατορία πανίσχυρη. Λίγο προτού πεθάνει ζήτησε από τον αδελφό του τον Κωνσταντίνο Η΄ τον Πορφυρογέννητο, να μην ταφεί με πομπές και επίσημες τελετές, αλλά να ταφεί στον ταπεινό ναό, του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην περιοχή Έβδομον έξω από τα τείχη της Κωνσταντινουπόλεως . Όπως σε όλη του την ζωή έζησε με απλότητα, έτσι οδηγήθηκε στην τελευταία του κατοικία χωρίς τιμές ως απλός στρατιώτης σύμφωνα με την επιθυμία του. Το 1204 όταν η Κωνσταντινούπολη έπεσε στο δυτικό αληταριό του Πάπα Ιννοκέντιου του Γ΄, ο τάφος λεηλατήθηκε από τους κατ’ ευφημισμό Σταυροφόρους.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.7.2025.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• Π. Δέλτα «Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου»
• Κ. Δ. Κυριαζής «Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος»
• Κ. Παπαρηγόπουλος «Ιστορία Ελληνικού Έθνους»
• Β. Ρώτας «Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος»
• Ι. Σκυλίτζης «Βυζαντινή Ιστορία»
• Γκ.-Λ. Σλυμπερζέ «Βυζαντινή Εποποιία»
• Εγκυκλοπαίδειες ΗΛΙΟΥ και ΔΟΜΗ.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Β΄ ο ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΣ, ΒΥΖΑΝΤΙΟ σημαντικοτερος αυτοκρατωρ αυτοκρατορας του Βυζαντιου της Βυζαντινης της Ανατολικης Ρωμαικης Αυτοκρατοριας ΜΑΚΕΔΩΝ Σπινος Βασιλειος Β Βουλγαροκτονος σημαντικος Βυζαντινη Αυτοκρατορια φωτεινη μορφη εποχη αγραμματος στρατιωτικος αριστος κυβερνητης 10ος αιωνας μχ 976 18χρονος βασιλεια κρατος τεραστια Γιβραλταρ ποταμος Ευφρατης, Μικρα Ασια Ιορδανια, Συρια, Παλαιστινη, Σαουδικη Αραβια Αιγυπτος, νοτια Ιταλια Βορεια μεγαλη ελλαδα κτησεις Ισπανια καθηκον, στοχος σταθερος αυταρχικος οργανωτικος μεθοδικος διορατικος αντιληψη στρατηγικη πολιτικη διαδοχος τιμες διασκεδασηασκηση εξουσια κυβερνηση θρονος στρατιωτικες αρετες ανικητος στρατος στολος ομονοια επικρατεια εμφυλια διαμαχη εμφυλιος εξεγερση στρατηγος Βαρδας Σκληρος Φωκας εχθροι Βαλκανια Δυση νικη Δυτικοι εχθροι ανακαταληψη αραβες οχυρο ανατολικα συνορα οικονομια φορολογια πλουσιων κρατικα ταμεια χρηματα παγκοσμια ιστορια αλληλεγγυος φορος αλληλεγγυη αλληλεγγυα εισφορα ταξη πλουσιοι διπλωματια Ρωσοι πορφυρογεννητη πριγηιπας Κιεβο Βλαδιμηρος, βαπτιση χριστιανος μαζικος εκχριστιανισμος ρωσικος λαος ρωσια πρωτος τουρκικος κινδυνος αγριοι βαρβαροι στιφη Μογγολοι Τουρκοι Βυζαντιο κλοπη πυρκαια λεηλασια βιασμος Τουρκια ποινικο μητρωο απορθητη γραμμη Αρμενια παραδοση Κοκκινη Μηλια 1920 ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ προσφορα προσωνυμιο καταλυση βουλγαρικο κρατος Βουλγαροι υποτελεις Βασιλευουσα εχθροπραξιες εισβολη Αχριδα ηγεσια Σαμουηλ Μακεδονια, Θρακη, ηπειρος καταστροφη δηωση εξανδραποδισμος σκοτωμος βασανιστηρια σλαβοι σεισμος καταστροφες Κωνσταντινουπολη εξεγερσεις στρατηγοι βουλγαρικη 987 συγκρουση Λαρισα, στρατευμα ηττα σφαγη ελληνικη χερσονησος βουλγαρικος μαχη Κλειδι ΚΛΕΙΔΙΟΝ ΣΕΡΡΩΝ μαχη Κλειδιου Σερρες κορυφαια στρατιωτικα γεγονοτα Ελληνικη Χριστιανικη Ανατολη πολιτικες προεκτασεις βαλκανικη Σκοπια Μακεδονας Φιλιππος μεγας Αλεξανδρος Μακεδονια Ισθμος κορινθου 29^η Ιουλιου 1014 11ος 29 Ιουλιος παγιδα Ξιφιας βυζαντινος επιθεση φυγη Δελτα βιβλιο συνθημα πετρες βραχος ορμη ουρανος σπαρακτικη φωνη τρομου και φρικης τρομος και φρικη πεδιο αιχμαλωτος Ρωμανος φρουρα θριαμβος απαλλαγη μακροχρονια απειλη ειρηνη διοικηση ΤΙΜΩΡΙΑ ΣΤΑΣΙΑΣΤΕΣ υποτελεια εξεγερμενοι υποτελες νομοθεσια, τιμωρια τυφλωση τυφλος αιχμαλωτοι μονοφθαλμος, τυφλοι νομιμη νομοι στασιαστης, ποινη συμφορηση 6 Οκτωβριου οκτωβριος καρδιακη ανακοπη βυζαντινοι 1018 κατορθωμα ελληνικος λαος Κωνσταντινουπολις Βασιλεας 2005 δημοτικο συμβουλιο δημος Λιοσιων, λιοσια Στρατηλατης Βασιλευς 15 Δεκεμβριου 1025 Δεκεμβριος 69χρονος αγαμος ατεκνος, Κωνσταντινος Η΄ Πορφυρογεννητος, ταφη πομπη επισημη τελετη ταφος ταπεινος ναος, ιν ιερος ναος Αγιου Ιωαννη του Θεολογου εβδομον Αγιος Ιωαννης Θεολογος εβδομο τειχη Κωνσταντινουπολεως απλοτητα, στρατιωτης τελευταια επιθυμια 13ος 1204 δυτικο αληταριο αλητες Παπας Ιννοκεντιος Γ Σταυροφορος ΣταυροφοροιΣταυροφορια Κυριαζης Παπαρηγοπουλος Ρωτας Σκυλιτζης Σλυμπερζε