Του καθηγητή-φιλολόγου Πέτρου Ιωαννίδη
Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΙΚΡΟΨΥΧΟΣ:
«Μου είπαν: Είσαι μικρός. Αν κάνεις ένα ακόμα βήμα θα σε αφανίσουν.
Είπα: Αν δεν το κάνω θα είμαι ακόμα πιο μικρός».
ΝΑ ΠΕΘΑΝΩ ΔΙΧΩΣ ΝΑ ΓΟΝΑΤΙΣΩ! ΟΙ ΑΛΥΓΙΣΤΟΙ – ΟΙ ΑΓΟΝΑΤΙΣΤΟΙ – ΟΙ ΑΠΡΟΣΚΥΝΗΤΟΙ:
«Και να θυμάσαι: Αν εθελούσια δεν γονατίσεις, ούτε νεκρό δεν μπορούν να σε γονατίσουν».
(Από την δίτομη ποιητική συλλογή, 591 ποιημάτων του Β. Λυσσαρίδη[2])
ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΕΝΟΥΣ!
Το ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΩΝ ΚΟΛΟΚΟΤΩΝΑΙΩΝ, ΕΔΩ.
«Η δουλεία αντιμετωπίζεται με αγώνα.
Η εθελοδουλεία αδιανόητη
Εχθρός ο ίδιος ο εαυτός μας
Το τσεκούρι του Κολοκοτρώνη γονάτισε μια πανίσχυρη αυτοκρατορία. Ποιος θ’ αντιμετωπίσει τους ομόγλωσσους ρεαλιστές της μοιρολατρίας και της «λογικής» συμβίωσης με κατακτητές και κατακτήσεις; Το τσεκούρι του Κολοκοτρώνη ακούεται σύγχρονο»
(Αδημοσίευτο ποίημα του δρ. Β. Λυσσαρίδη[2], 25.3.2015)
«Οὔτε γάρ σφίσι ἐν νόμῳ εἶναι ἄνθρωπον προσκυνέειν»
(= διότι ούτε νόμιμον ήταν σε αυτούς να προσκυνούν άνθρωπο).
(Ηρόδοτος, (484-425) «ΙΣΤΟΡΙΑ», βιβλίο «Πολύμνια», Ζ’, κεφ. 136)
ΣΧΟΛΙΟ: Το παραπάνω απόσπασμα αναφέρεται σε δύο Σπαρτιάτες τον Σπερθία του Ανηρίστου και τον Βούλιν του Νικολάου με προτερήματα φυσικά και πλουσιότατοι, οι οποίοι εκουσίως δέχθηκαν να τιμωρηθούν από τον Ξέρξη για τους κήρυκες του Δαρείου, οι οποίοι θανατώθηκαν στην Σπάρτη. Έτσι οι Σπαρτάτες έστειλαν αυτούς στους Μήδους για να θανατωθούν. – ΔΙΑΒΑΣΤΕ και Γ. Λεκακη “Λακωνων Γη”.
Για τους Αρχαίους Έλληνες ήταν ακατανόητο και ανεπίτρεπτο το έθιμο της προσκύνησης, το οποίο συνηθιζόταν στους ανατολικούς λαούς. Οι πρόγονοί μας, αν και θεοσεβείς, δεν γονάτιζαν ούτε ακόμα και όταν προσεύχονταν. Είναι γνωστό ότι όταν επικαλούνταν τους επουράνιους θεούς ύψωναν τα χέρια στον ουρανό με ανοικτές παλάμες, όταν προσεύχονταν στους θαλάσσιους θεούς άπλωναν τα χέρια τους προς την θάλασσα, ενώ όταν απευθύνονταν προς τους θεούς του Κάτω Κόσμου κτυπούσαν το έδαφος με τα πόδια τους.
Ένα κείμενο (40) μόλις σειρών από τις «ΙΣΤΟΡΙΕΣ» του μεγάλου Ρεαλιστή, Επιστημονολόγου, Πολιτειολόγου και Διεθνολόγου Θουκυδίδη (460-395), το κεφ. 92 από το Δ’ βιβλίο των Ιστοριών του θα έπρεπε να διδάσκεται σε όλες τις στρατιωτικές σχολές στο ΥΠΕΞ, στο ΥΕΘΑ, στις Πρεσβείες και στα Προξενεία, στο ΚΕΔΙΣΑ (= Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων), στην Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων, στο ΝΑΤΟ, στα όργανα της Ε.Ε., στα Πανεπιστήμια και στα Σχολεία, διότι είναι ένα μέγιστο μάθημα Εθνικής Αξιοπρέπειας για τη διαφύλαξη της Εθνικής Ασφάλειας, τον σεβασμό της Εθνικής Κυριαρχίας και την προστασία της Εδαφικής Ακεραιότητας της Πατρίδας μας. Αυτό επιτυγχάνεται με τη διατήρηση των αμυντικών δυνατοτήτων σε υψηλό επίπεδο και μέσω της ενδυνάμωσης της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων, έννοιες που θεωρούμε ως θεμέλια Διεθνούς Δικαίου που στηρίζει τη Διεθνή Τάξη.
ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΔΑΞΑΣ Ο ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
Στις Διεθνείς Σχέσεις και τους Συσχετισμούς δυνάμεων επικρατεί πάντα η επιβολή της ισχύος επί του Δικαίου.
Απαιτείται αποτρεπτική ισχύς για να διεκδικήσει κανείς τα δίκαιά του (Θουκ., Ε’ 89).
ΠΑΓΩΝΔΑΣ Ο ΑΙΟΛΑΔΟΥ ΒΟΙΩΤΟΣ
Ο Παγώνδας[1] ήταν στρατηγός της Βοιωτικής Συμμαχίας που εκλέχθηκε Βοιωτάρχης κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Είναι γνωστός από τη νίκη του στη μάχη εναντίον των Αθηναίων στο Δήλιο (σημερινό Δήλεσι) της Βοιωτίας που με το βάθος των 25 ανδρών της Θηβαϊκής Φάλαγγας κατέστρεψε τους Αθηναίους και σκότωσε τον αρχηγό τους, τον Ιπποκράτη. Είναι ο επινοητής της Θηβαϊκής Λοξής Φάλαγγας, πριν ακόμα από τον Πελοπίδα και τον Επαμεινώνδα, και ο εφευρέτης του φλογοβόλου. – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκακης: ¨Διασημοι Θηβαίοι και Θηβαίες”. Και Γ. Λεκακης “Οι 88 αρχαίες πόλεις της Βοιωτίας”.
Ο ιστορικός εμψυχωτικός λόγος του Παγώνδα προς τους στρατιώτες του πριν από τη μάχη της Τανάγρας «ἔπειθε τούς Βοιωτούς ἰέναι ἐπί τούς Ἀθηναίους καί τόν ἀγῶνα ποιεῖσθαι» (Δ, 91).
Προτού αναλύσω το δόγμα (Doktrin) του Παγώνδα και την, δυστυχώς, αμείλικτη οικουμενική ισχύ του, με χαρά αναπολώ τη σοφία που περιέχει η έκφραση «Il faut etre deux» (= για μια σχέση, πρέπει να είμαστε δύο…).
Σε μια σχέση, λοιπόν, για να υπάρξει ειρηνική σχέση, πρέπει κι ο άλλος, το συμβαλλόμενον μέρος, να τη θέλει αυτή τη σχέση. Και να την θέλει ειρηνική. Αλλιώς έχουμε το αδιέξοδο, με μια μόνο διέξοδο: ή την σύγκρουση ή την ήττα – υποχώρηση του ενός από τους δύο. «Il faut etre deux», λοιπόν, για μια σχέση καλής γειτονίας. Οι συμβαλλόμενοι, συγχρόνως και οι δύο και περί το αυτό πράγμα, πρέπει να θέλουμε – περίπου – το ίδιο πράγμα.
Το αβυσαλλέας τραγικότητας δόγμα του Παγώνδα:
«Πάτριόν τε ὑμῖν στρατόν ἀλλόφυλον ἐπελθόντα καί ἐν τῇ οἰκείᾳ καί ἐν τῇ τῶν πέλας ὁμοίως ἀμύνεσθαι. Ἀθηναίους δέ καί προσέτι ὀμόρους όντας πολλῷ μάλιστα δεῖ (ἀμύνεσθαι)» (Θουκυδίδης, Δ᾽,92,3).
Απέναντι σε στρατό αλλόφυλο που σου έχει επιτεθεί, εσύ πρέπει να αμύνεσαι και στην οικεία σου γη αλλά και σε οποιαδήποτε γειτονική. Εναντίον όμως των Αθηναίων που τους έχουμε και ομόρους, που έχουμε κοινά σύνορα με αυτούς, εναντίον τους λοιπόν χρειάζεται ακόμη πιο πολύ άμυνα. Το δόγμα αυτό διαμορφώνει τις παρακάτω σταθερές αμείλικτης επιστημολογικής ευκρίνειας: Ο ΑΛΛΟΦΥΛΟΣ ΟΜΟΡΟΣ = ΕΣ ΑΙΕΙ ΕΝ ΔΥΝΑΜΕΙ ΑΠΕΙΛΗ.
ΤΟ ΟΜΟΡΟΝ ΩΣ ΕΧΘΡΙΚΟΝ / ΑΠΕΙΛΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΤΑΘΕΡΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Α) Ο στρατός στη Θουκυδίδεια και Τραγική Επιστημολογία περί Πολιτικής, εκφράζει ως όνομα είδους την εν γένει και πάσης φύσεως Απειλή εν δυνάμει ή εν ενεργεία. Απειλή προερχόμενη από ένα απλό γεγονός: αν νομίσω πως ο γείτονας είναι πιο ισχυρός από μένα. Στη Θουκυδίδεια Επιστημολογία, ο ισχυρότερος γείτονας, αν δεν είναι ομόφυλος (ήτοι φίλος) είναι πάντοτε εχθρός, ακόμη κι αν είναι σύμμαχος. Δηλαδή ο αλλόφυλος, κι ακόμη περισσότερο ο όμορος, ο γείτονας αλλόφυλος αποτελεί πάντα μια εν δυνάμει απειλή, εκτός από την ακραία περίπτωση, που ο αλλόφυλος θα μετατραπεί σε ομόφυλο – φίλο.
Σύμμαχος μπορεί να γίνει προσωρινώς κάποιος αλλόφυλος, ναι. Δικός μας όμως δεν γίνεται ποτέ. Η ελευθερία, μάλιστα, ως ανώτατο στάδιο του κατ’ αλήθειαν ζην, η ελευθερία μας και το αυτεξούσιόν μας και το εύδαιμον στηρίζεται στην αμείλικτη πραγματικότητα του: «ἄρχειν μέν τῶν ἐκεῖ, ἵνα μή ὑπακούωμεν ἄλλους» (Θουκυδίδης, ΣΤ᾽, 87, 2)
(= Επιβάλλουμε την εξουσία μας στους εκεί, σε όσους μπορούμε, τέλος πάντων, για να μην υπακούομε στον επίφοβο, στον τερατώδη άλλον).
Τελεία και παύλα: Ο άλλος, ο αλλόφυλος άλλος, ο ισχυρότερος από εμάς και μάλιστα γείτονας, είναι διαρκώς αιώνια Απειλή.
Β) Ο αλλόφυλος ισχυρότερος γείτονας είναι συνεχής απειλή, αιώνια φοβέρα και χρειάζεται συνέχεια άμυνα εναντίον του. Η άμυνα μπορεί κάποτε να παίρνει τη μορφή της συμμαχίας, κάποτε να γίνεται λυκοφιλία, αλλά ο «άλλος» παραμένει άλλος. Απλώς, η έννοια της γειτονίας, ήτοι το όμορον, μπορεί να μετατοπίζεται ανάλογα με την εξέλιξη της Τεχνολογίας, ή της αλλοιώσεως μιας κοινωνίας, αλλά το όμορον ως εχθρικόν, αυτό παραμένει σταθερό στην ιστορία των κοινωνιών.
Αλλωστε το διαπιστώνουμε, «ως έχοντες εκ της εμπειρίας όμμα»: Με το γείτονα πάντοτε δεν γίνεται ο καβγάς, όταν υπάρχει καβγάς; Με τον αδελφό μου δεν καβγαδίζω για τη μεσοτοιχία που μας χωρίζει – ενώνει;
Τι γίνεται δηλαδή με τη γειτονία, με το όμορον ως απειλή; Η γειτονία μετατοπίζεται, ανάλογα με τον συσχετισμό δυνάμεων ισχύος των «γειτόνων». Απλά και ξάστερα.
Η ΗΠΑ, που είναι πανίσχυρη, έχει γειτονιά όλον τον πλανήτη περίπου, ακόμη κι εκεί, που, κατά την άποψή της, δεν «διακυβεύονται ύψιστα συμφέροντά της» όπως στο «Γιουγκοσλαβικό», τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Γι’ αυτό η ΗΠΑ έχει ανοικτούς καβγάδες με όλον περίπου τον κόσμο.
Ο Θουκυδίδης εγκαθιδρύει το πρώτον στο μάταιο τούτο κόσμο, την σκέψη της Πολεμολογίας, ήτοι τους λογικούς όρους της πολιτικής συνύπαρξης.
«Απόσπασμα: Ο Βοιωτάρχης Παγώνδας συνιστά να πολεμήσουν κατά των Αθηναίων “Αγαπητοί Βοιωτοί, έπρεπε μήτε να περάση από τον νουν κανενός από ημάς τους αρχηγούς του στρατού η ιδέα ότι δεν είναι ορθόν να επιτεθώμεν εναντίον των Αθηναίων, παρά εάν τους προφθάσωμεν ευρισκομένους ακόμη εις το έδαφος της Βοιωτίας. Διότι εκείνοι, ελθόντες από όμορον χώραν και οικοδομήσαντες οχύρωμα επάνω εις την Βοιωτίαν, σκοπόν έχουν να ερημώσουν το έδαφός μας, και είναι προφανώς εχθροί μας, οπουδήποτε και αν τους φθάσωμεν, και ιδίως εις το έδαφος, από το οποίον προήλασαν, δια να συμπεριφερθούν ως τοιούτοι επί του ιδικού μας. Αλλ’ εάν μόλα ταύτα ενόμισε κανείς ασφαλέστερον να μην επιτεθώμεν, πρέπει ν’ αλλάξη γνώμην. Διότι οι υπολογίσμοι της συνετής προνοητικότητος δεν αρμόζουν εξ ίσου εις εκείνους που είναι θύματα επιθέσεως άλλων και ζητούν να προστατεύσουν το έδαφός των, όπως αρμόζουν εις όσους, ενώ κατέχουν ανενοχλήτως ό,τι τους ανήκει, επιτίθενται εκουσίως και από πλεονεξίαν εναντίον άλλων. Άλλωστε, πατροπαράδοτος δια σας πολιτική είναι να καταπολεμήτε τον ξένον επιδρομέα, αδιάφορον αν εις το ιδικόν σας ή το ξένον έδαφος, και πολύ περισσότερον επιβάλλεται τούτο απέναντι των Αθηναίων, οι οποίοι επί πλέον συνορεύουν με σας. Διότι τότε μόνον εξασφαλίζει κανείς την ελευθερίαν του απέναντι των γειτόνων, όταν είναι ικανός και έτοιμος ν’ αντιμετωπίζη αυτούς. Και εναντίον προ πάντων των ανθρώπων αυτών, οι οποίοι όχι πλέον τους γείτονας, αλλά και εκείνους ακόμη που κατοικούν μακράν, επιζητούν να υποδουλώσουν, είναι ή δεν είναι ανάγκη ν’ αγωνισθώμεν μέχρις εσχάτων; Η κατάστασις της απέναντί μας Ευβοίας και των περισσοτέρων άλλων Ελλήνων ας μας χρησιμεύση ως παράδειγμα. Και πρέπει να γνωρίζετε ότι ενώ οι άλλοι πολεμούν εναντίον των γειτόνων των δι’ αμφισβητούμενα σύνορα, δι’ ημάς, εάν νικηθώμεν, εν και μόνον και αναμφισβήτητον του λοιπού σύνορον θα χαραχθή, περιλαμβάνον ολόκληρον το έδαφός μας, διότι, άμα εισέλθουν εις αυτό οι Αθηναίοι, θα γίνουν δια της βίας κύριοι των κτήσεών μας. Τόσον επικινδυνωτέρα από κάθε άλλην είναι δι’ ημάς η γειτνίασίς των.
Και να θυμάστε πάντα:
Οι πονηροί πολιτικάντηδες πριν τις εκλογές:
ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΤΟΥΣ ΕΜΠΙΣΤΕΥΘΕΙΣ!
Όταν κυβερνούν
ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΤΟΥΣ ΥΠΑΚΟΥΣ!
Όταν γίνουν αντιπολίτευση
ΘΑ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΕΙΣ!
ΑΛΛΑ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ!
ΠΗΓΗ: από την στήληλ του γράφοντος “ΕΤΥΜΟΛΟΓΩ ΑΡΑ ΥΠΑΡΧΩ – «ἄπιτε»!” άρθρο με τίτλο « Ἐκ πανθουκυδιδισμοῦ ἄρχεσθαι & ξενοκρατίας παύεσθαι» στην εφημ. «Εβδόμη», ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 10.7.2025.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Παγώνδας: ετυμολογικές αναλύσεις από το πάγος + ώνδας = αυτός που είναι ψυχρός. Από το «παγῶν Γῆ = η Γη των πηγών ή αυτός που γεννήθηκε από πηγή, ο πηγαίος, ο γνήσιος, ο αβίαστος, ο αυθόρμητος. Υπάρχει ο Παγώντας χωριό του Δήμου Διρφύων – Μεσσαπίων της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας και ένα χωριό Παγώνδας βρίσκται στο ΝΑ τμήμα της Σάμου, σε απόσταση 12 χλμ. από το Πυθαγόρειο.
[2] Ο Βάσος Λυσσαρίδης, (1920 – 2021), υπήρξε μεγάλη πολιτική και πνευματική προσωπικότητα του Ελληνισμού. Ποτέ δεν πρέπει να τον ξεχάσουμε. Ήταν και θα παραμείνει ένας φάρος της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας, της Φιλοπατρίας και των Αντι-ηγεμονικών αντιστάσεων. όπως πρέπει να’ναι κάθε πολίτης κάθε κράτους, όταν τρίτοι βλάπτουν την οικεία πατρίδα.
προγονοι θεοσεβεις, αρχαιοι Ελληνες κολοκοτρωνης γονατισμα προσευχη
