Του Γιώργου Λεκάκη
Κατά την Άνω Παλαιολιθική, τα λιοντάρια γίνονται ένα σημαντικό θέμα στην τέχνη και εμφανίζονται συχνότερα σε ανθρωπογενή σύνολα πανίδος.
Ωστόσο, η σχέση μεταξύ ανθρώπων και λιονταριών, σε παλαιότερες περιόδους είναι ελάχιστα γνωστή και ερμηνεύεται κυρίως ως ανταγωνισμός μεταξύ των ειδών.
ΤΩΡΑ, νέα μελέτη παρουσιάζει νέα στοιχεία για τις αλληλεπιδράσεις Νεάντερταλ-«λιονταριού των σπηλαίων» κατά την Μέση Παλαιολιθική εποχή:
Βρέθηκαν κυνηγετικές αλλοιώσεις σε σκελετό «λιονταριού των σπηλαίων», πριν 48.000 χρόνια, που βρέθηκε στο Siegsdorf[1] Γερμανίας, οι οποίες μαρτυρούν την αρχαιότερη μέχρι τώρα άμεση περίπτωση θανάτωσης μεγάλου θηρευτή στην ανθρώπινη ιστορία.
Μια συγκριτική ανάλυση μερικής διάτρησης σε ένα πλευρό υποδηλώνει ότι το θανατηφόρο μαχαίρωμα έγινε με ξύλινο δόρυ.
Παρουσιάζεται επίσης η ανακάλυψη περιφερικών φαλαγγών λιονταριού, 190.000 χρόνων, από το Einhornhöhle[2] επίσης Γερμανίας, που αντιπροσωπεύουν το αρχαιότερο παράδειγμα χρήσης δέρματος «λιονταριού των σπηλαίων», μέχρι τώρα, από τους Νεάντερταλ τουλάχιστον στην Κεντρική Ευρώπη.
Η μελέτη παρέχει νέα στοιχεία για μια νέα διάσταση της πολυπλοκότητας της συμπεριφοράς των Νεάντερταλ.
ΠΗΓΗ: G. Russo, κ.ά. «First direct evidence of lion hunting and the early use of a lion pelt by Neanderthals», Scientific Reports, vol. 13, αρ.: 16405 (2023), ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 12.10.2023.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Στο Siagsdorf / Ζίγκσντορφ του Τράουνσταϊν στην Άνω Βαυαρία, στον 47ο παράλληλο [47°49′N 12°39′E], ο B. Raymond von Bredow, ένας 16χρονος μαθητής, στις 11.10.1975, ανακάλυψε και ανέκτησε έναν από τους μεγαλύτερους σκελετούς μαμούθ στον κόσμο! Σε μια κοίτη ρυακιού στην περιοχή Höpfling. Το Siegsdorf έγινε πρωτοσέλιδο το 1985, όταν ο Bredow εδημοσίευσε την ανακάλυψη, που έκανε με τον σκηνοθέτη U. Weißbach. Η ανακάλυψη ώθησε την ίδρυση του μουσείου Mammutheum στο Siegsdorf το 1991 και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και Μαμούθ της Νοτιοανατολικής Βαυαρίας το 1995.
[2] Το Einhornhöhle (= Σπήλαιο Μονόκερου) είναι ένα καρστικό σπήλαιο στον δολομίτη Zechstein, κοντά στο Scharzfeld στην περιοχή Harz του Göttingen της Κάτω Σαξονίας στον 51ο παράλληλο [51°38′06″N 10°24′15″E]. Έχει μήκος σχεδόν 700 μ. Ένα γεωλογικό και παλαιοντολογικό αρχείο. Με οστικά υπολείμματα ζώων, από την Εποχή των Παγετώνων ή παρασύρθηκαν από θηρευτές ή ανθρώπους. Μέχρι σήμερα, περισσότερα από 70 είδη ζώων έχουν ταυτοποιηθεί. Είναι 60 ειδη θηλαστικών, όπως αρκούδα των σπηλαίων, λιοντάρι των σπηλαίων και λύκος. Το πλούσιο σε ασβεστόλιθο έδαφος, εμποδίζει την απομετάλλωση των οστών.
Σύμφωνα με τον θρύλο, η ανακάλυψη του σπηλαίου συνδέεται με αρχαίο πέτρινο ναό στο Scharzfeld. Μια σοφή ηλικιωμένη γυναίκα ζούσε στον ναό, που έμοιαζε με σπηλιά, βοηθώντας όσους ζητούσαν συμβουλές. Μια μέρα, ένας μοναχός, με μαύρη στολή, συνοδευόμενος από Φράγκους πολεμιστές, την έδιωξε. Τότε ένας μονόκερως την προστάτευσε από τους διώκτες της. Η γυναίκα εντάχθηκε στην κοινότητα των μαγισσών, στο χοροστασι των μαγισσών στο Brocken. Τότε ο μαύρος μοναχός εξαφανίστηκε σε μια τρύπα στο έδαφος… Αυτό το γεγονός που οδήγησε στην ανακάλυψη του Σπηλαίου του Μονόκερου…
Το σπήλαιο καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1541. Αρχικώς, ήταν επίσης γνωστό ως «Τρύπα του Νάνου», « Τρύπα του Σταυρού» ή «Σπηλιά Scharzfeld». Το σπήλαιο επήρε το όνομά του από την ανακάλυψη οστών και δοντιών που αποδίδονται στο θρυλικό πλάσμα μονόκερω. Το 1583, ένας χρονικογράφος ανέφερε ότι το σπήλαιο σκάβονταν για οστά μονόκερου, τα οποία θεωρούνταν φαρμακευτικά και έπιαναν εξαιρετικά υψηλές τιμές…
Από το 1984, ο παλαιοντολόγος R. Nielbock του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Clausthal, και από το 1986 με τον St. Veil του Κρατικού Μουσείου του Ανόβερου, διεξάγουν έρευνα στο Einhornhöhle. Βρέθηκαν πολλά λίθινα εργαλεία από την περίοδο του Νεάντερταλ, ποικίλη πανίδα μικρών θηλαστικών της Εποχής Παγετώνων καθώς και μια μεγάλη πύλη του σπηλαίου, η οποία τώρα είναι πλήρως γεμισμένη. Άλλα ευρήματα περιελάμβαναν ένα μεγάλο οστό αρκούδας σπηλαίου και την κάτω γνάθο της με δόντια, δύο οστά δακτύλων από ένα λιοντάρι των σπηλαίων (200.000 χρόνων) με ένα σημάδι κοπής – άρα εκδορά για την απόκτηση γούνας – το πόδι, με τα νύχια του, είχε μείνει μέσα στην γούνα του! Όπως ακριβώς παρουσιάζεται η λεοντή του Ηρακλή, από αρχαίους ζωγράφους! Με βάση ένα τραύμα από δόρυ στα οστά ενός λιονταριού των σπηλαίων που βρέθηκε στο Ζίγκσντορφ το 1985, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ κυνηγούσαν λιοντάρια. Η προφανώς σκόπιμη διατήρηση του ποδιού υποδηλώνει τη σημασία του δέρματος του λιονταριού ως αντικείμενο κύρους για τους Νεάντερταλ.
Επίσης ένα τεχνούργημα, που κατασκευάστηκε από Νεάντερταλ πριν από περίπου 51.000 χρόνια, ένα διακοσμημένο γιγάντιο οστό ελαφιού. Είναι το αρχαιότερο διακοσμημένο αντικείμενο που έχει ανακαλυφθεί στην Κάτω Σαξονία μέχρι σήμερα. Άρα οι Νεάντερταλ είχαν αισθητική και επικοινωνούσαν μέσω συμβόλων.
παλαιολιθικος αρχαιος ανθρωπος πρωτη χρηση δερμα λιονταριου λεοντη πριν 190.000 χρονια Λεκακης
