Τι κοινό έχουν τα όρη ΠΑΡΝΑΣΟΣ – ΠΑΡΝΗΘΑ – ΠΑΡΝΩΝ; – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Η αρχαιοτάτη ελληνική λέξη για την πέτρα είναι πάγος, πύδνα / πύτνα[1] > πέλλα / πέλλη / πελλάνα > πέλνα > πάλνα, πάρνα, κλπ.[2]

Ο λίθος είναι από την λέξη λᾶας / λας / λᾶϝας / δωρ. λεύς > λεύω (= πετροβολώ), λεύσιμος > λᾶϊγξ (= λιθάρι), λάινος (= πέτρινος), λατόμος, λαίνθη, λάρναξ, λέπας, κλπ. Λίθος (= τεμάχιο πέτρας) < μυκ. raeja > lah-eja > κυπρ. laos, κλπ. Λάρισα = κατασκευή πέτρινη, τόπος πέτρινος, κλπ.

• Πελλάνιος, επίθετο του θεού Ποσειδώνος.[3]
• Πελλάς / πελλὸς, ο πρεσβύτης, γέρων[4], ο φαιός, ο έχων την ηλικία των πετρών. – Ἀρκάδ. 22, Ἡσύχ. Πελλαίο / πελλαιχνόν / πελλαιχρόν, το πυρρόν – βλ. Ησύχ. Αλλά και Πύρρα, η σχετιζόμενη με τον Παρνασσό.

Έτσι:

Το κοινό που έχουν Παρνασός – Πάρνης και Πάρνων είναι ότι:

• είναι αρχαιότατα πελασγικά πρωτοελληνικά τοπωνύμια,
• κρύβουν στα τοπωνύμια προκατακλυσμιαία γνώση
• έχουν κοινά γεωμοφολογικά χαρακτηριστικά, και
• είναι ιερά όρη, κατά την τοπική μυθολογία με δράση προδωδεκαθέου θεοτήτων των Ελλήνων.

Το όρος Παρνασός (ιων. Παρνησός) ανήκει στην Φωκίδα, όπως αναφέρεται από τον Όμηρο[5] ακόμη. Αρχικώς το αρχαιότερο όνομα του βουνού ήταν Λαρνασσός.

Μεταγενέστεροι «συγγραφεῖς ἀγνοοῦντες ὅτι ἡ παραλήγουσα εἶναι μακρὰ ἔγραφον Παρνασσός, τὸν δὲ τύπον τοῦ· τὸν εἰσήγαγον οἱ ἀντιγραφεῖς εἰς τὸ κείμενον τῶν δοκιμωτάτων συγγραφέων, ἀλλὰ περὶ τῆς λέξεως ταύτης ὁ Κόντος σημειοῦται τὰ ἑξῆς: «περὶ τοῦ ὀνόματος Παρνασσὸς παρατηροῦμεν ὅτι τῆς διὰ δύο ΣΣ ἐκφορᾶς αὐτοῦ μαρτύρια ὑπάρχουσι τὸ τοῦ Ἀρκαδίου (76, 24) «καὶ τὸ Παρνασσὸς δύο σσ ἔχον» καὶ τὸ τοῦ Χοιροβοσκοῦ «πρόκειται ἀπὸ κλίσεως διὰ τὸ μαζὸς μαζοῦ καὶ Παρνασσὸς Παρνασσοῦ· ἐνταῦθα γὰρ ἀπὸ τῆς εὐθείας ἐστὶ τὸ Ζ καὶ τὰ δύο ΣΣ». Ο Εύστάθιος λέγει «ἡ δὲ διὰ τῶν δύο ΣΣ γραφὴ τοῦ Παρνασσοῦ κατήργηται παρὰ τοῖς ὕστερον».

Το επίθετο εκ του υψιμέδοντος[6], νιφόεντος[7] και νιφοβόλου[8] Παρνασού, είναι παρνάσιος / παρνήσσιος[9] / παρνασσικός (παρνάσια, παρνασιάς, ιων. παρνησιὰς, παρνησίς / παρνησσίς και -ον) («Παρνάσιον κορυφὰν»). Όρος όπου οι οδιοπόροι κυλίουν τις πέτρες «ἐπικυλινδέουν / ἐπικυλίνδουν τοῖς ὁδοιποροῦσι πέτρας».[10] Και κύριο όνομα Πάρνασος.[11]

Το όρος Παρνασός είναι γεμάτο ασβεστολιθικά (λᾶας > limestone) πετρώματα. Ως εκ τούτου τα νερά του «χάνονται» υπογείως και ξαναεμφανίζονται στην επιφάνεια κοντά στην Ανεμώρεια / Αράχωβα και τον Βοιωτικό Κηφισό.

Πολλάκις απαντάται στις Δελφικές επιγραφές το όνομα Παρνάσσιος, Παρνασσίου.

Άρα η ετυμολογία του:

• Παρνασός = μεγάλος πετρώδης τόπος.
• παρά + νᾶσος (δωρ. αντὶ νήσος). Η Φωκίς είναι η κοιτίδα των Δωριέων. Που σημαίνει μια νήσος παρά (την θάλασσα), αφού η κορυφή του ήταν το «μόνο μέρος στην γη που δεν είχαν καλύψει τα νερά».[12]
• Ή λάς + νάσος > Λαρνασσός = πέτρνη νήσος. Λέξη που κουβαλά γνώση εποχής κατακλυσμού (ίσως και προκατακλυσμιαία), όταν όλα γύρω τα σκέπαζε θάλασσα.
• Η ετυμολογία – κυρίως τοπωνυμίων, όμως – πρέπει πάντα να συνδέεται με ανθρώπους και πρόσωπα από την ελληνική μυθολογία. Έτσι το όρος ονομάσθηκε από τον ήρωα Παρνασσό, γιο του θεού Ποσειδώνος και της νύμφης Κλεόδωρας, ο οποίος μεγάλωσε από τον Κλεόπομπο. Αυτός έκτισε σε αυτό το βουνό μια πόλη, η οποία κατεστράφη από τον 9ήμερο κατακλυσμό του Δευκαλίωνα! Άρα προϋπήρχαν πόλεις του κατακλυσμού! Οι κάτοικοί της σώθηκαν ακολουθώντας τις κραυγές των λύκων – ιερόζωων του Απόλλωνος. Από αυτές οδηγήθηκαν τα ψηλότερα μέρη του όρους ίνα γλιτώσουν. Και πράγματι, όταν τελείωσε ο κατακλυσμός έκτισαν μια νέα πόλη, την οποία ονόμασαν προς τιμήν των λύκων, Λυκώρεια (= όπου λύκοι ωρύονται)[13]. Είναι εντυπωσιακό, πώς αυτή η εποχής κατακλυσμού λέξη / τοπωνύμιο διασώζεται ακόμη: Ο Παρνασσός λέγεται Λιάκουρα, στα κλέφτικα δημοτικά τραγούδια των Ελλήνων! Ενώ το όνομα αυτό φέρει ακόμη η υψηλότερη κορυφή του (2.457 μ.)!
• Κατ’ άλλους, το τοπωνύμιο κρύβει το όρος Νήσα / Νίσα / Νύσα, ένα από αυτά που διεκδικούν να είναι γενέτειρες του Διονύσου.
• Τα τοπωνύμια με κατάληξη –σός, -σσός έχουν πελασγική, δηλ. παναρχαία ελληνική γλωσσική καταγωγή…

Ιερό Άγιο Όρος για τους Έλληνες. Ο Παρνασσός εθεωρείτο το κέντρο της γης (ὀμφᾰλός γῆς), ο ομφάλιος λώρος που έδενε όλους τους Έλληνες. Εδώ έγινε η ιερογαμία Ουρανού – Γαίας. Απ’ εδώ ξεκινά το γένος των Ελλήνων, με τον Έλληνα, γιο του διασωθέντα Δευκαλίωνα από τον κατακλυσμό του Παρνησσίου[14] Διός. Εδώ, το ιερό της Θέμιδος, την οποία βρήκε και παρακάλεσε για την επαναδημιουργία του ανθρωπίνου γένους[15] το Ζεύγος Δευκαλίων – Πύρρα. Άρα οι προκατακλυσμιαίοι ναοί δεν κατεστράφησαν. Η Θέμις τους είπε «καλύψτε τα πρόσωπά σας και πετάξτε πίσω σας τα οστά της μητέρας σας». Πράγματι, η ερμηνεία του χρησμού ήταν «να καλυφτούν»[16]. Αλλά ποια ήταν τα οστά της μητέρας τους; Μητέρα είναι η μάνα-Γη και οστά της οι πέτρες της… Οι πέτρες που πέταξε ο Δευκαλίων γίνονταν άνδρες και της Πύρρας, γυναίκες. Είναι συγκλονιστικό πως το μέρος όπου έγινε αυτή η ανθρωπογονία από τις πέτρες, ακόμη και σήμερα καλείται Πετρίτης (κορυφή 1.923 μ.). Ιερόβουνο του θεού Παρνοπίου[17] / Παρνησσίου[18] Απόλλωνα. Εδώ ζούσε ο μέγας Θραξ μύστης Ορφεύς με την μητέρα του και τις οκτώ όμορφες θείες του, Μούσες, όπου τους συνάντησε ο Απόλλων, ο οποίος ηράσθη την γελαστή Μούσα Θάλεια. Ο θεός του χάρισε μια χρυσή λύρα και το χάρισμα να ημερεύει τα άγρια ζώα με την φωνή και το τραγούδι του! Εδώ πάλι ο Απόλλων σκότωσε τον Πύθωνα, ένα φοβερό δρακόφιδο – φύλακα του ιερού των χθόνιων θεοτήτων. Εδώ απέκτησε το χάρισμα της μαντικής, και το μεταβίβασε στην ιέρειά του, την Πυθία. Συλλατρεύονταν:

• ο Διόνυσος Βάκχος, άλλωστε κατά κάποιους, και αυτό το τοπωνύμιο κρύβει το όρος Νήσα / Νίσα / Νύσα / Νύσσα, ένα από αυτά που διεκδικούν να είναι γενέτειρες του Διονύσου.
• ο Παν,
• οι Παρνασσίδες[19] Μούσες και
• οι Κωρυκειάδες Νύμφες (στο Κωρύκειον άντρον).

Εδώ εν τέλει, το Μαντείο των Δελφών – ίδρυμα Κρητών(*) – το κέντρο του Πανελληνίου κράτους με θρησκευτικούς όρους – και η Κασταλία πηγή, όπου κατοικούσαν οι Κασταλίδες Νύμφες… Εδώ κατοικούσε ο φτερωτός Πήγασος. Τέλος, εδώ ο ήρωας Οδυσσέας τραυματίσθηκε νεαρός από αγριογούρουνο, γεγονός που θα παίξει καταλυτικό ρόλο στην επιτυχή αναγνώριση και εν τέλει δικαία επάνοδό του στο ανάκτορό του… – ΠΗΓΗ: Ομ. Οδ. Εὐρ. Ι. Τ. 1244. Εὐρ. Ἴων 86. Αἰσχύλ. Χο. 563. Πινδ. Π. 10.42. Ν. 2.29. Κόντου Γλωσσ. Παρατ. θ’, Meisterh. 2 σελ. 75. Στέφ. Βυζ., EM. Kronasser Indogermanica, 51. Blumenthal ZNF 13, 157.  Θ.3.95. Φιλοδ. Scarph. 23. Αριστόνους 1.41. Hdn. Gr. 1.209. Pae. Delph. 4. A. Ch.563. Otkupshchikov Y. V. «Essays on etymology», Αγία Πετρούπολη, 2001.

Το όρος (η / ο[20]) Πάρνης / η Πάρνηθα, είναι όρος της Αττικής, στα όρια αυτής προς την Μεγαριδα και την Βοιωτία. Το επίθετο αυτού είναι Παρνήθιος[21] > γαλλικά Parnes, κλπ.[22] Με κύρια τριπλή λατρεία του Διός, στην κορυφή του, στον βωμό τον αφιερωμένο:

• στον Σημαλέο Δία («των σημάτων / οιωνών»),
• στον Παρνήθιο Δία, με χαλκινο άγαλμα, και
• στον Όμβριο[23] ή Απήμιο[24] Δία, επίσης με άλλον βωμό, όπου κάνουν θυσίες στον Δία, άλλοτε στον Βροχερός και άλλοτε σ αυτόν που αφαιρεί τις ασθένειες.[25]

Ο Θεόφραστος στο «Περί σημείων», το πρώτο έργο πρόγνωσης του καιρού (τουλάχιστον στην Ευρώπη), εξηγεί ότι ένα από τα σημάδια επερχόμενης καταιγίδας είναι το όρος Πάρνης, κάτω από σύννεφα με βόρειο άνεμο.[26]

Ο Στράβων λέει ότι τρις τον χρόνο, όταν χρειαζόταν να πραγματοποιηθεί η Πυθαΐδα των Πυθαϊστών (επίσημο προσκύνημα για να συμβουλευτούν το μαντείο των Δελφών), ήταν απαραίτητο να παρατηρήσουν τον ουρανό επάνω από την κορυφή του Άρματος, για τρεις μέρες και τρεις νύχτες: Εάν έβλεπαν κεραυνό [σημείο Διός] ήταν καλός οιωνός για να μπορέσουν να ξεκινήσουν το προσκύνημα.

Λατρεία επίσης και του Πανός (με γνωστό Σπήλαιο).

Αναφέρεται τοπωνύμιο Λειψύδριον κοντά στην Πάρνηθα της Αττικής.

«Η Πάρνης, όρος όπου μπορεί κανείς να κυνηγήσει αγριογούρουνα και αρκούδες» (Παυσ. «Αττικά»). – ΠΗΓΗ: Αριστοφ. Νεφ. 323. Bentl. και Pors. Σχόλια εἰς Ἀριστοφ. Βατρ. 1057, Nake σχόλια εἰς Χοιρίλ. σελ. 53. Κόντου Παρατηρήσεις είς Ἀριστ. Ἀθην. Πολιτ.

Ο Πάρνων στην αρχαιότητα ελέγετο Κρόνιον όρος και Μαλεβός[27] (ύψους 1.934 μ.) Χωρίζει την Αρκαδία από την Λακωνία, απολήγοντας στο ακρωτήριο Μαλέας (> Κάβο Μαλιάς). Στην επικράτεια των Κυνουρίων, λατρευτών του Κύνα. Οι Κυνίδες ιερείς ενσωματώθηκαν στην ηλιακή λατρεία του Λυκείου Απόλλωνος > ΙΜ Λουκούς. Αργότερα κύρια λατρεία του Απόλλωνος Μαλέα / Μαλεάτα[28] (> Μαλεβός, από το αρχαιοελληνικό μαλεός, ως ιαματικού[29] θεού) < ρ. ομαλεύω > ομαλός(*), κλπ. Στα βουνά του Πάρνωνος ευρίσκονται χαρακτηριστικά σπήλαια[30]– ΠΗΓΗ: M. Δέφνερ «Λεξικόν της τσακωνικής διαλέκτου», 1923. Δ. Γεωργάκας, 1938.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Συγχρονης Ελλαδος περιγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.8.2016.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Ιεράπυδνα / Ιεράπυτνα, η νυν Ιεράπετρα Λασυθίου Κρήτης(*).

[2] Οι παραπάνω ελληνικές λέξεις έγιναν συνθετικά σε πολλά πέτρινα βουνά, κατασκευές, οικοδομήματα. Και κάθε πέτρινο κτήριο έμεινε να λέγεται parnaq (Καρίας), par-na- (λυδικά / λουβικά) parna  (τοχαρικά), parna (= σπίτι χεττ.) > parvata (ινδοϊρανικές γλώσσες), κλπ.

[3] Επιγρ. Κυρήνης.

[4] Ακόμη και σήμερα στην Κύπρο, τον γερο-ξεμωραμένο τον λένε πελλό.

[5] Ὀδ. Τ. 432. Ὕμν. Ἀπόλλ. 269,

[6] Υψιμέδων = υψηλός. Και επίθετο του Διός, που κυβερνά από τα ύψη.

[7] νιφόεις = κεκαλυμμένος διὰ χιόνων – Αναφέρεται μόνο στα «(*)Κρήτης ὄρεα νιφόεντα» (Ομ. Ὀδ. Τ. 338), στα «κατ’ Οὐλύμπου / Ὀλύμπου» (Ἰλ. Σ.616. Ἡσ. Θ.117) στην Αἴτνα (Πινδ. Π. 1.36) και στον Παρνασὸς (Σοφ. Ο. Τ.473).

[8] Νιφόβολος = χιονόβλητος, καλυπτόμενος διὰ χιόνων – Αναφέρεται μόνο στον Παρνασό (Εὐρ. Φοίν. 206).

[9] IG22.1258.24 (4ος αι. πΧ).

[10] Αναφέρεται για τον Παρνασό και την Οίτη (Λουκ.).

[11] «Διοφάντου τοῦ Παρνάσου Κηφισέως, ὅπερ εἶναι γενικὴ τοῦ προσώπου δηλωτικοῦ ὀνόματος Πάρνασος» – επιγραφή Δηλία.

[12] Βλ. Οβ. «Μεταμορφώσεις». I, 318-319.

[13] «Δευκαλίων παρὰ τὸν Παρνασσὸν ἐν Λυκωρείῳ ἐβασίλευσε» – στο Πάριον Χρονικό / Μάρμαρο. Κάτι αντίστοιχο διηγούνται και οι Αρκάδες για το Λύκαιον όρος και την πρώτη πόλη, Λυκόσουρα.

[14] IG I³ 1057bis Attica. SEG 34:39 Attica.

[15] Έκτοτε Παρνασσός καλείται κάθε τόπος ενός ιδεολογικού πολέμου, κυρίως μεταξύ αρχαίων και σύγχρονων ανθρώπων, αρχαίων και σύγχρονων αντιλήψεων.

[16] Το γιατί να καλύψουν τα πρόσωπά τους είναι κάτι που χωρά πολλή συζήτηση… Τα πρόσωπα καλύπτονται μόνο όταν πρόκειται να συμβεί μια τεράστια λάμψη, που θα τυφλώσει τα μάτια… ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ…

[17] «ὁ ἀποτρέπων, ἀπομακρύνων τὰς ἀκρίδας» – Παυσ. 1.24,8 < Πάρνοψ (πάρνοπος) / πόρνοψ = ειδος ακρίδας, άγριας μέλισσας – οι Οιταίοι τους λένε κόρνοπας < κάρνος – Στράβ. < περκνός (= μαύρος, πράκνον μέλανα, και περκνόπτερος, κλπ. – Ησύχ. Και όνομα μηνός στους Αιολείς Μ. Ασίας.

[18] IG II² 1258 Attica. Schwenk, Athens 78 Attica.

[19] Έκτοτε συμβολική πατρίδα όλων των ποιητών. Εξ αυτού απεκλήθη «Παρνασσός» κάθε ίδρυμα ή σωματείο σχετικό με τα Γράμματα και τις τέχνες. Mont Parnasse ονομάσθηκε μια συνοικία των Παρισίων Γαλλίας, στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα, όπου συγκεντρώνονταν καλλιτέχνες και ποιητές και διάβαζαν δημόσια τα ποιήματά τους!

[20] Ως αρσενικό όρος αναφέρεται στον Αντιφάνη «Πυραύνῳ 1, ἥξω φέρων γε δεῦρω τὸν Πάρνηθ’ ὅλον». Euphanes 1 = CAF ii 297

[21] Id. Ach. 348.

[22] Από τον 16ο αι. αναφέρονται τα αρβανίτικα ονόματα Οζάς / Οζιάς / Οζές / Οζιά / Οζά > Νουζής / Νοζιά, κυρίως όμως για την υψηλότερη κορυφή του, την Καραβόλα.

[23] Πρόξενος ομβρίων υδάτων / βροχής. Άλλος ναός του ήταν στον Υμηττό.

[24] α+πήμα = πάθημα > ὁ ἀποτρέπων τὰ κακά, ἀλεξίκακος – Παυσ. 1.32,2. Χρον. Πάρ. Συλλ. Ἐπιγρ. 2374.7.

[25] «ἐν Πάρνηθι Ζεὺς χαλκοῦς ἐστι καὶ βωμὸς Σημαλέου Διός· ἔστι δὲ ἐν τῇ Πάρνηθι καὶ ἄλλος βωμός, θύουσι δὲ ἐπ᾽ αὐτοῦ τοτὲ μὲν Ὄμβριον τοτὲ δὲ Ἀπήμιον καλοῦντες Δία» – Παυσ. Αττ. I.32.2.

[26] Frag. 43 και 47, Diels.

[27] Μαλέη / Μάλεια / Μαλέα / Μάλια τοπωνύμια στην Κρήτη(*), στην Φθιώτιδα, ακρωτήρι στην νότια ακτή της νήσου Λέσβου (Θουκ., Ξεν., κ.ά.), κλπ. Γνωστή η Μονή της Μαλεβής Αρκαδίας, μέσα σε σπάνιο, για την Ευρώπη, κεδροδάσος, ανάμεσα στα χωριά Άγιος Πέτρος Κυνουρίας και Αγιος Ιωάννης.

[28] Ο κύριος ναός του ήταν στο Ασκληπιείον της Επιδαύρου Αργολίδος, απ’ όπου εξαπλώθηκε σε όλην την ανατολική Πελοπόννησο, με την ανατολικότερη Χερσόνησο να ονομάζεται εξ αυτού.

[29] Εξ ου και mal, malato, κλπ.

[30] Σημαντικά σπήλαια της Κυνουρίας:

• Η Καταβόθρα στον Κάτω Κάμπο του χωριού Πελετά (το 4^ο βαθύτερο σπήλαιο της Ελλάδας, με βάθος 620 μ.) και φθάνει σχεδόν έως το επίπεδο της θάλασσας, αφού το χωριό ευρίσκεται σε υψόμετρο 652 μ. στους βόρειους πρόποδες του όρους Μαδάρα(*) της οροσειράς του Πάρνωνος.
• Το σπηλαιοβάραθρο Πρόπαντες (βάθους 360 μ.) στην κοινότητα Παλαιοχωρίου του Δήμου Νότιας Κυνουρίας.
• Το βάραθρο των Σκορπιών, στην θέση Προφήτης Ηλίας Λεωνιδίου (βάθους 210 μ.)
• σπηλαιοκαταβόθρα Δέρσιος, στην περιοχή της Παλαιόχωρας Τυρού στον Δήμο Νότιας Κυνουρίας (σε υψόμετρο 750 μ., βάθους 164 μ.). Μαρτυράται από την αρχαιότητα.

ορος ορη ΠΑΡΝΑΣΟΣ – ΠΑΡΝΗΘΑ – ΠΑΡΝΩΝ Λεκακης ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ ΠΑΡΝΗΣ ΠΑΡΝΩΝΑΣ αρχαιοτατη ελληνικη αρχαια λεξη πετρα παγος, πυδνα / πυτνα πελλα / πελλη / πελλανα > πελνα > παλνα, παρνα, λιθος λεξις λαας / λας / λαfας / δωρικα λευς > λευω πετροβολω λευσιμος > λαιγξ λιθαρι λαινος πετρινος λατομος, λαινθη, λαρναξ, λαρνακα λεπας, τεμαχιο πετρας μυκηναικα raeja laheja κυπριακα λαος laos, Λαρισα κατασκευη πετρινη, τοπος πετρινος, Πελλανιος, επιθετο επιθετα θεος Ποσειδωνας ποσειδων πελλας / πελλος, πρεσβυτης, γερων φαιος, γερος ηλικια αρκαδιος ησυχιος Πελλαιο / πελλαιχνον / πελλαιχρον, πελλαιχνο πελλαιχρο πυρρον πυρρο Πυρρα, αρχαιοτατα πρωτοελληνικα πελασγικα τοπωνυμια, πελασγοι τοπωνυμιο προκατακλυσμιαια γνωση γεωμοφολογια ιερα ορη, ελληνικη μυθολογια προδωδεκαθεο θεοτητες Ελληνων ιωνικα φωκις Φωκιδα, ομηρος αρχαιοτερο ονομα βουνο Λαρνασσος συγγραφεας αγνοια παραληγουσα μακρα αντιγραφεις κειμενο δοκιμωτατος συγγραφευς Κοντος ΣΣ εκφορα μαρτυρια σσ Χοιροβοσκος κλιση μαζος γραμμα Ζ ζητα Ευσταθιος γραφη υψιμεδων νιφοεις νιφοβολος παρνασιος / παρνησσιος παρνασσικος παρνασια, παρνασιας, ιωνια παρνησιας, παρνησις / παρνησσις Παρνασιον κορυφη οδοιπορος επικυλινδεω ασβετολιθος πετρωμα νερα υπογεια Ανεμωρεια / Αραχωβα Βοιωτικος Κηφισος Δελφικες επιγραφες ετυμολογια πετρωδης πετροτοπος παρα + νασος νησος) κοιτιδα των Δωριεων δωριεις θαλασσα νερο πετρονησος εποχη κατακλυσμος προκατακλυσμιαια καταληξη –σος, -σσος πελασγικο ελληνικη γλωσσα ανθρωπος ηρωας Παρνασσος νυμφη Κλεοδωρα Κλεοπομπος πρωτη αρχαιοτερη πολη, καταστροφη 9ημερο κατακλυσμος Δευκαλιωνα πολις κατοικοι κραυγη των λυκων λυκος Λυκωρεια λυκοι ωρυομαι Λιακουρα, κλεφτικο δημοτικο τραγουδι Ελληνες υψηλοτερη κορυφη ιερο αγιο ορος κεντρο της γης ομφαλος γης ομφαλιος λωρος ιερογαμια Ουρανος – Γαια γενος Δευκαλιωνος ζευς ιερον Θεμιδα επαναδημιουργια ανθρωπινο Ζευγος προκατακλυσμιαιοι ναοι Θεμις προσωπο οστα οστο οστουν μητερα ερμηνεια χρησμος καλυψη μανα ανδρας γυναικα ανθρωπογονια Πετριτης Ιεροβουνο Παρνοπιος Παρνησσιος Απολλωνας Ορφευς οκτω 8 ομορφες θεια Μουσες, ερως γελαστη Μουσα Θαλεια χρυση λυρα χαρισμα ημερεμα αγρια ζωα φωνη τραγουδι φονος Πυθωνας, δρακοφιδο φιδι οφις φυλακας χθονιες θεοτητα μαντικη μεταβιβαση ιερεια Πυθια συλλατρεια Διονυσος Βακχος, πανας Παν, Παρνασσιδες Κωρυκειαδες Νυμφες Κωρυκειον αντρον Μαντειο Δελφων δελφοι μαντεια Πανελληνιο κρατος θρησκεια Κασταλια πηγη κατοικια Κασταλιδες Νυμφη φτερωτπς πτερωτος ιππος αλογο Πηγασος Οδυσσεας τραυμα καπρος αγριογουρουνο, αναγνωριση ανακτορο ιθακη ομηρου Οδυσσεια Ευριπιδης αισχυλος Πινδαρος Βυζαντιος Αριστονους Παρνης Αττικη Μεγαριδα μεγαρα Βοιωτια Παρνηθιος γαλλικα παρνες παρναι παρνε Parnes, τριπλη Διος, βωμος Σημαλεος σημα οιωνος χαλκινο αγαλμα, ομβριος Απημιος θυσια Βροχη ασθενεια Θεοφραστος Περι σημειων πρωτο εργο προγνωση καιρου καιρος μετεωρολογια Ευρωπη σημαδι καταιγιδα συννεφο βορειος ανεμος Στραβων Πυθαιδα επησημο προσκυνημα συμβουλη παρατηρηση αρμα τρεις μερες και τρεις νυχτες κεραυνος πυθαιστες πυθια Σπηλαιο πανος Λειψυδριον Λειψυδριο κυνηγι αγριογουρουνα αρκουδα Παυσανιας Αττικα Αριστοφανης σχολια Χοιριλος Αριστοτελης Κρονιον Κρονιο Μαλεβος Αρκαδια Λακωνια, αποληξη ακρωτηριο Μαλεας Καβο Μαλιας Απολλωνας Απολλων Μαλεας / Μαλεατας Μαλεατης Μαλεβος, αρχαιοελληνικο μαλεος, ιαματικος ομαλευω > ομαλος, βουνα Σπηλαια Πελετα βαθυτερο Ελλαδας, Δεφνερ Λεξικον της τσακωνικης διαλεκτου Γεωργακας Ιεραπυδνα, Ιεραπυτνα, Ιεραπετρα Λασυθιου Κρητης Λασιθιου Κρητη οικοδομη κτηριο παρνακ parnaq Καρια parna λυδικα λουβικα parna  τοχαρικα σπιτι χετταιοι parvata (ινδοιρανικες γλωσσες επιγραφη Κυρηνη Κυπρου, γεροξεμωραμενος υμνος υψηλος υψη κεκαλυμμενος χιονια Κρητης ορεα νιφοεντα Ουλυμπος ολυμπος ιλιας ησιοδος αιτνα Σοφοκλης χιονοβλητος, χιονι 4ος αιωνας πΧ Οιτη Λουκιανος Διοφαντος Κηφισευς, προσωπ Δηλια δηλος κυκλαδες Οβιδιος Μεταμορφωσει Λυκωρια βασιλιας παριο Παριον Χρονικο / Μαρμαρο Αρκαδες λυκαιο Λωκαιον Λυκοσουρα ιδεολογικος πολεμος αρχαιοι συγχρονοι ανθρωποι αντιληψη λαμψη, τυφλωση ματια αποτροπη απομακρυνση ακριδα Παρνοψ πορνοψ ειδος ακριδας, αγρια μελισσα Οιταιοι κορνοπας < καρνος περκνος μαυρος, πρακνον μελανα, περκνοπτερος, μηνας Αιολεις Μικρα Ασια συμβολικη πατριδα ποιητης ιδρυμα σωματειο Γραμματα τεχνες Mont Parnasse  συνοικια Παρισιοι παρισι Γαλλια οχθη ποταμος Σηκουανας, καλλιτεχνης ποιητες ποιημα αρσενικο Αντιφανης 16ος μχ αρβανιτικα Οζας / Οζιας / Οζες / Οζια / Οζα > Νουζης / Νοζια, Καραβολα προξενος ομβρια υδατα Υμηττος πημα = παθημα κακα αποτροπαικος αλεξικακος χαλκος Μαλεη / Μαλεια / Μαλεα / Μαλια τοπωνυμια Φθιωτις ακρωτηρι ακτη Λεσβος Θουκυδιδης, Ξενοφων Μονή Μαλεβης ΙΜ Μαλεβη ιερα μονη Αρκαδιας, σπανιο κεδροδασος, χωριο αγιος Πετρος Κυνουριας Ιωαννης Ασκληπιειον Ασκληπιειο Επιδαυρος Αργολιδα ανατολικη Πελοποννησος, Χερσονησος Καταβοθρα Κατω Καμπος Πελετα βαθυτερα σπηλαια βαθος Μαδαρα οροσειρα Παρνωνος σπηλαιοβαραθρο Προπαντες κοινοτητα Παλαιοχωρι Δημος Νοτιας Κυνουριας Παλαιοχωριο Παλαιοχωριον βαραθρο των Σκορπιων, Σκορπιοι Σκορπιος θεση Προφητης Ηλιας Λεωνιδιο σπηλαιοκαταβοθρα Δερσιος, Παλαιοχωρα Τυρος Κυνουρια αρχαιοτητα Κυνουριοι λατρευτες Κυνας κυνος αστερισμος σκυλος Κυνιδες ιερεις ηλιακη Λυκειος Λουκους ιεροζωο ποταμι τανος γεφυρι τανου