Του Γιώργου Λεκάκη
Μια συλλογή από 27 απολιθωμένα οστέινα τεχνουργήματα, που κατασκευάσθηκαν από ανθρώπους στο φαράγγι Olduvai, στην νυν έκταση της Τανζανίας, πριν από 1,5 εκατομμύρια χρόνια, είναι η αρχαιότερη γνωστή συστηματική παραγωγή οστέινων εργαλείων!
Τα αντικείμενα – μεταξύ αυτών και ογκώδη επιμήκη εργαλεία – τα οποία κατασκευάσθηκαν από τα μέλη μεγάλων θηλαστικών, όπως οι ιπποπόταμοι και οι ελέφαντες, μπορεί να χρησιμοποιήθηκαν για την επεξεργασία πτωμάτων ζώων για τροφή. Επισήμως οι αρχάνθρωποι άρχισαν να κατασκευάζουν πέτρινα εργαλεία, κατά την εποχή των Oldowan, δηλ. πριν από 2.700.000 – 1.700.000 χρόνια πριν από σήμερα [αν και στην Μακεδονία βρέθηκαν πέτρινα εργαλεία 3.200.000 χρόνων – ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ]. Οι επιστήμονες επίστευαν έως τώρα ότι η συστηματική παραγωγή – κατασκευή εργαλείων με οστέινο υλικό – άρχισε να αναπτύσσεται μόλις πριν από περίπου… 500.000 – 250.000 χρόνια, στις ευρωπαϊκές τοποθεσίες της Αχελαίας περιόδου. Έτσι, η ιστορία δημιουργίας εργαλείων από οστά ζώων, πήγε επισήμως πίσω…1.000.000 χρόνια!!!
Οι άνθρωποι που δημιούργησαν τα οστέινα αντικείμενα, τα οποία ανακαλύφθηκαν προσφάτως, το έκαναν με μια διαδικασία που ονομάζεται knapping, κατά την οποία μικρές λεπίδες αφαιρούνται για να δημιουργήσουν μια ακονισμένη άκρη. Αυτή είναι η ίδια μέθοδος που χρησιμοποιείται για την κατασκευή πέτρινων εργαλείων. Η μεταφορά της τεχνικής από πέτρα σε κόκκαλο υποδηλώνει μια εξελιγμένη γνώση της κατασκευής εργαλείων και δείχνει ότι οι δημιουργοί τους διέθεταν μεγαλύτερη γνωστική ικανότητα από ό,τι πίστευαν έως τώρα οι ειδικοί.
«Ήμασταν ενθουσιασμένοι που βρήκαμε αυτά τα οστέινα εργαλεία από τόσο πρώιμο χρονικό πλαίσιο», λέει η αρχαιολόγος του UCL, R. F. Peters. «Σημαίνει ότι οι πρωτάνθρωποι ήταν ικανοί να μεταφέρουν δεξιότητες από πέτρα σε κόκκαλο, ένα επίπεδο περίπλοκης γνώσης, που δεν έχουμε δει αλλού, για άλλα εκατομμύρια χρόνια».
Οι ερευνητές εξακολουθούν να μην είναι σίγουροι ποιο είδος ανθρώπου έφτιαξε αυτά τα αντικείμενα, καθώς δεν βρέθηκαν ανθρώπινα υπολείμματα στο σημείο. Σημειώνουν, ωστόσο, ότι δύο πρώιμα είδη πρωτανθρώπων, ο Homo erectus και ο Paranthropus boisei, κατοικούσαν στην περιοχή.
ΠΗΓΗ: I. de la Torre, A. Theodoropoulou, κ.ά. «Systematic bone tool production at 1.5 million years ago», University College του Λονδίνου, Nature, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.3.2025.
αρχαια οστεινα εργαλεια κατασκευη ανθρωπος πριν 1.500.000 χρονια συστηματικη παραγωγη πρωτη αρχαιοτερη βιοτεχνια βιομηχανια ιστορια δημιουργια οστεινα εργαλειο 1.000.000 χρονων λεκακης παλαιολιθικη απολιθωμενα οστεινα τεχνουργημα κατασκευη ανθρωποι φαραγγι ολντουβαι Olduvai, Τανζανια 1,5 εκατομμυρια εκατομμυριο αρχαιοτερη γνωστη αντικειμενα ογκωδη επιμηκη μελος μεγαλο θηλαστικο ιπποποταμος ελεφαντας, χρηση επεξεργασια πτωμα ζωο τροφη αρχανθρωποι πετρινα εποχη ολντοβαν Oldowan, 2.700.000 – 1.700.000 2,7 1,7 Μακεδονια 3.200.000 3,2 οστο υλικο 500.000 – 250.000 ευρωπη Αχελαια περιοδος ιστορια δημιουργια οστα 1.000.000 ανθρωποι δημιουργια οστουν αντικειμενο knapping, μικρη λεπιδα αφαιρεση ακονισμενη ακρη μεθοδος πετρινο εργαλειο μεταφορα τεχνική πετρα κοκκαλο εξελιγμενη γνωση γνωστικη ικανοτητα πρωιμα αρχαιολογια πρωτανθρωποι δεξιοτητες περιπλοκη γνωση ειδος ανθρωπου ανθρωπινα υπολειμματα πρωιμα ειδη χομο ερεκτους Homo erectus παρανθρωπος Paranthropus boisei, κατοικηση αφρικη θεοδωροπουλου
