Του Δημήτρη Συμεωνίδη JP, δημοσιογράφου / ανταποκριτού Ε.Σ.Ε.Μ.Ε.
(Ένωση Συντακτών Ευρωπαϊκών Μέσων Ενημέρωσης)
Η Ομογένεια τίμησε την προσφορά των αγωνιστών για τη λευτεριά της πατρώας γης, μεταξύ αυτών και πολλοί Έλληνες εκτός Ελλάδος τα ονόματα των οποίων έχουν χαραχτεί με “χρυσά γράμματα” στο πάνθεον των ηρώων του 1821.
Πρέπει να επισημάνουμε τη συμβολή της Ορθοδοξίας και της Γλώσσας ως βασικών πυλώνων των Ελλήνων καθ’ όλη τη διάρκεια της οθωμανοκρατίας, αλλά και στην υπόθεση της εθνικής αφύπνισης.
“Η αφύπνιση αυτή εκφράστηκε με τα πάμπολλα επαναστατικά κινήματα που εκδηλώθηκαν και καταπνίγηκαν στο αίμα, με την ύψωση πάνω από 30 επαναστατικών λαβάρων το 1821 και με τις προσπάθειες πνευματικής Αναγέννησης των Ελλήνων, στις οποίες σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι Ελληνικές Κοινότητες της Ομογένειας.
“Οι Έλληνες, εντός και εκτός Ελλάδος, με τον έμφυτο ‘κοσμοπολιτισμό’ τους, άρχισαν να διανοούνται και να προετοιμάζουν μία νέα, ανεξάρτητη πολιτειακή τάξη. Η εθνεγερτική αυτή διαδικασία στηρίχτηκε στην αρχαιογνωσία, το ‘φωτισμό’, ως ‘το μόνον τούτο φάρμακον της θεραπείας του πάθους των, (Ελλήνων) και την Ορθόδοξη παράδοση και μέσα από πολλές και ποικίλες στοχαστικές διαδρομές, την πνευματική Αναγέννηση των Ελλήνων, της οποίας οι πρόδρομες εκφάνσεις ανάγονται περίπου στο 1760, με φυσική απόληξη την Ελληνική Εθνεγερσία.
Η Εθνεγερσία 1821, δεν ήταν ένα ιστορικό γεγονός που αιφνιδίασε, αλλά το αποτέλεσμα μακράς “κυοφορίας” και συνειδητοποίησης των υπόδουλων, ότι είχαν το δικαίωμα να ζήσουν ελεύθεροι και να απολαύσουν τα αγαθά που προσέφερε η “φωτισμένη” Ευρώπη. Η συνειδητοποίηση αυτή έγινε πιο συγκεκριμένη τα τελευταία προεπαναστατικά χρόνια.
Η πνευματική σύζευξη των ιδεών του Διαφωτισμού με την Ορθόδοξη παράδοση επιτεύχθηκε χάρη στη φιλογένεια των Ελλήνων πραματευτάδων του εξωτερικού, οι οποίοι διέσωσαν ένα μεγάλο μέρος της πνευματικής μας παράδοσης της περιόδου της Τουρκοκρατίας, με το να στηρίζουν κάθε εκδοτική πρωτοβουλία, που ήταν ωφέλιμη για το Γένος.
Πνευματικά Κέντρα των Ελλήνων της Ομογένειας
Τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα, η Βιέννη ήταν το οικονομικό και πνευματικό κέντρο ενός ελληνικού ομογενειακού δικτύου, που είχε επεκταθεί σε όλη την κεντρική και την ανατολική Ευρώπη, μέχρι την Οδησσό. Ήταν πεδίο επαναστατικών ζυμώσεων, με κεντρικό πρόσωπο τον εκδότη, διαφωτιστή, συγγραφέα, επαναστάτη και μάρτυρα Ρήγα και τους συντρόφους του. Σταδιακά, έγινε το επίκεντρο των εκδόσεων, ιδίως των πλέον σύγχρονων και “νεωτερικών”, υποκαθιστώντας τη Βενετία.
Με την πάροδο του χρόνου, αυξάνεται και ο αριθμός των Ελλήνων φοιτητών, που πήγαιναν εκεί για να σπουδάσουν. Σύμφωνα με το πρώτο υπόμνημα του Καποδίστρια προς τον Τσάρο της Ρωσίας (1811), στην Αυστροουγγαρία ζούσαν 90.000 Έλληνες.
Ένα άλλο σημαντικό κέντρο του Ομογενών που ζούσαν στο εξωτερικό ήταν το Βουκουρέστι, πρωτεύουσα της Βλαχίας και σπουδαίο κέντρο ελληνικής παιδείας, όπου λειτουργούσε, από την τελευταία δεκαετία του 17ου αιώνα, η “Ακαδημία”, μία από τις σπουδαιότερες πνευματικές εστίες των ομογενών
Ή Μολδαβία και η Βλαχία, λόγω αύξησης της ρωσικής ισχύος, παρουσίαζαν αυξημένο ενδιαφέρον για την Υψηλή Πύλη, η οποία, προκειμένου να μπορεί να τις ελέγχει αποτελεσματικά, άρχισε, από τη δεύτερη δεκαετία του 18ου αιώνα, να τοποθετεί στους ηγεμονικούς θρόνους Έλληνες από ισχυρές οικογένειες της Κωνσταντινούπολης. Αυτό επέφερε διαφοροποιήσεις στην κοινωνική δομή των τόπων αυτών και μεγάλη άνθηση του ελληνικού στοιχείου” εξηγεί ο κ. Μούλιας.
Το Παρίσι ήταν από τα πλέον δυναμικά φιλελληνικά κέντρα, με κυρίαρχη μορφή τον Αδ. Κοραή, εκπρόσωπο της “μέσης οδού” της ελληνικής Παιδείας. Ο Κοραής είχε σπουδάσει ιατρική στο Μονπελιέ, αλλά είναι γνωστός για τις εκδόσεις αρχαίων ελλήνων συγγραφέων, που επιμελήθηκε και σχολίασε, και για πολλά άλλα βιβλία που συνέγραψε ή εξέδωσε. Σταθμός και κορύφωμα της προσπάθειάς του να συνδέσει την αρχαία Ελλάδα με την εποχή του ήταν η “Ελληνική Βιβλιοθήκη”, η οποία στηρίχθηκε οικονομικά από τους Ζωσιμάδες και συνέβαλε αποφασιστικά στην “άνθηση” των κλασσικών σπουδών στην Ευρώπη.
Εξ ίσου σημαντικό κέντρο, όμως, ήταν και η Οδησσός, όπου το Σεπτέμβριο του 1814 ιδρύθηκε η “Φιλική Εταιρεία”. Μερικά χρόνια αργότερα (1818), η έδρα της “Φιλικής Εταιρείας” μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, πολιτικό και εκκλησιαστικό κέντρο των Ελλήνων
“Σύμφωνα με το υπόμνημα του Καποδίστρια, το 1811 ζούσαν στη Ρωσία 45.000 Έλληνες, οι οποίοι προσέβλεπαν στην ομόδοξη αυτή χώρα και πίστευαν ότι θα ενίσχυε τους Έλληνες στη διεκδίκηση των εθνικών δικαίων τους. Κάποιοι άλλοι πίστευαν ότι απελευθερώτρια θα ήταν η Γαλλία του Ναπολέοντα”
“Οι ιδεολογικές αυτές διαφοροποιήσεις προκάλεσαν διχασμό και σε κάποιες περιπτώσεις οδήγησαν στα άκρα. Όμως, η εμπειρία των Ορλωφικών και οι απογοητεύσεις που προκάλεσε η στάση του Ναπολέοντα και της Γαλλίας, έπεισαν τους Έλληνες ότι πρέπει να στηριχθούν στις δικές τους δυνάμεις και αφού ωρίμασαν οι εσωτερικές επαναστατικές συνθήκες και η επαναστατική βούληση των υπόδουλων, κηρύχθηκε η Εξέγερση του Έθνους
Την περίοδο 1801-1821 τυπώθηκαν περίπου 2.000 βιβλία που αφύπνισαν συνειδήσεις
Από πολύ νωρίς, οι Έλληνες που ζούσαν εκτός Ελλάδος, συναισθάνθηκαν ότι η απελευθέρωση της πατρίδας τους δεν ήταν υπόθεση μόνο των ομοεθνών τους, που ζούσαν υπό τον τουρκικό ζυγό, αλλά και δική τους. Καθ’ όλην την διάρκεια της οθωμανοκρατίας, η συμβολή τους υπήρξε σημαντική και πολύπλευρη, με ιδιαίτερη περίπτωση τις χορηγίες για εκδόσεις βιβλίων.
Από τα μέσα του 18ου αιώνα, η στροφή προς την αρχαία Ελλάδα και τους αρχαίους Έλληνες, έγινε πιο αποφασιστική και εξισορρόπησε την έως τότε κυρίαρχη παράδοση, που είχε θρησκευτικό και βυζαντινό προσανατολισμό. Οι θρησκευτικές εκδόσεις μειώθηκαν και αυξήθηκαν τα βιβλία που σχετίζονταν με την αρχαία Ελλάδα και την αρχαία ελληνική γλώσσα. Προς αυτή την κατεύθυνση έτεινε και η νέα συνήθεια, που είχε αρχίσει να επικρατεί μεταξύ των Ελλήνων, να δίνουν στα παιδιά τους αρχαιοελληνικά ονόματα.
“Ένα ασφαλές τεκμήριο για την πνευματικότητα της περιόδου της οθωμανοκρατίας, αποτελεί ο αριθμός των βιβλίων που κυκλοφόρησαν. Από το 1466, που φέρεται να εκδόθηκε το πρώτο χρονολογημένο ελληνικό βιβλίο, μέχρι το 1800, τυπώθηκαν πάνω από 7.000 ελληνικά βιβλία, ενώ από το 1801 μέχρι το 1821, τυπώθηκαν περίπου 2.000, σύμφωνα με πρόσφατες βιβλιογραφικές καταγραφές. Ο αριθμός τους και η ποικιλία της θεματολογίας τους, αναιρούν πλήρως την άποψη ότι η περίοδος της οθωμανοκρατίας ήταν περίοδος πνευματικού σκότους”
Η εκδοτική αυτή παραγωγή, μαζί με τους αγώνες των υπόδουλων, για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, που αποτελούσαν προσφιλές θέμα του ευρωπαϊκού Τύπου, αφύπνισαν πολλές ευαίσθητες ευρωπαϊκές συνειδήσεις, ενώ προξενεί εντύπωση ο αριθμός των φιλελληνικών εντύπων που κυκλοφόρησαν, αρκετά από τα οποία λανθάνουν ακόμα, όπως και ο αριθμός των φιλελληνικών σωματείων που ιδρύθηκαν, τα οποία στήριξαν την ιδέα της Ελληνικής Παλιγγενεσίας,
Η συμβολή του παροικιακού κλήρου
Εξ ίσου σημαντική ήταν και η συμβολή του παροικιακού κλήρου, ο οποίος συσπείρωσε γύρω του τους Έλληνες. Χάρη στο σεβασμό και το κύρος που τού εξασφάλιζε η θρησκευτική του αποστολή, τη δύναμη που του παρείχαν οι δεσμοί του με ευκατάστατους πραματευτάδες και τα εκκλησιαστικά δίκτυα, αλλά και την πνευματική ακτινοβολία που εξέπεμπε, ιδίως οι λόγιοι κληρικοί, κατέστη ισχυρός παράγοντας στον αγώνα για εθνική εγρήγορση.
Ευγένιος Βούλγαρης, Νικηφόρος Θεοτόκης, Άνθιμος Γαζής, Ιώσηπος Μοισιόδακας, Νεόφυτος Βάμβας, Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων, είναι μερικοί από τους λόγιους κληρικούς που συνδυάζοντας την αρχαιοελληνική παράδοση, τη δυτική διαφωτιστική παιδεία, τη ρομαντική φιλολογία και την πίστη στην Ορθοδοξία, στήριξαν τα οράματα των υπόδουλων ομοεθνών τους. Κοντά σ’ αυτούς αγωνίστηκαν για την πίστη και το Γένος και πολλοί κληρικοί που ζούσαν στην υπόδουλη χώρα, με κορυφαία μορφή τον εθναπόστολο Κοσμά τον Αιτωλό.
Μεγάλοι Εθνικοί Ευεργέτες
Εκτός από την έκδοση ελληνικών διδακτικών εγχειριδίων και εμπορικών πρακτικών και συνηθειών, τα οποία ήταν απαραίτητα επαγγελματικά εργαλεία, με τη φιλογένεια που τους διέκρινε, συνεισέφεραν στην έκδοση βιβλίων, αλλά και σε ό,τι άλλο υπηρετούσε την εθνική υπόθεση.
Μεταξύ αυτών, το χτίσιμο και η επισκευή κατεστραμμένων εκκλησιών, η κατάρτιση δασκάλων, η ίδρυση νέων σχολείων και η ενίσχυση παλαιών, η συγκρότηση βιβλιοθηκών, η σύσταση τυπογραφείων, η δωρεάν διανομή βιβλίων στην πατρίδα τους. Έστελναν, ακόμη, πολεμοφόδια και χρήματα για τον Αγώνα.
Διέθεταν, επίσης, μεγάλα χρηματικά ποσά για την απελευθέρωση Ελλήνων αιχμαλώτων, για πτωχοκομεία και νοσοκομεία και για τη στήριξη της “Φιλικής Εταιρείας”, η οποία ήταν αποκλειστικό δημιούργημα των Ελλήνων εμπόρων εκτός Ελλάδος.
“Αρκετοί ευκατάστατοι Έλληνες του εξωτερικού διέσωσαν το όνομά τους από την αιώνια λήθη, με τις γενναιόφρονες δωρεές τους στην πατρίδα τους και στους τόπους εγκατάστασής τους”
Ενδεικτικές περιπτώσεις ο Νικόλαος Δούμπας, ο οποίος προσέφερε στην Βιέννη, όπου έζησε, το ωραιότατο μέγαρο της “Εταιρείας των Φίλων της Μουσικής” (1870), ο Σίμων Σίνας, ο οποίος χρηματοδότησε την κατασκευή μιας από τις γέφυρες που ενώνουν την Βούδα με την Πέστη κ.α. Ο τελευταίος, όπως και πολλοί άλλοι Εθνικοί Ευεργέτες (Ζωσιμάδες, Αρσάκης, Βαρβάκης, Ριζάρης, Βαλλιάνος, Καπλάνης κ.α.), διέθεσαν μετά την Απελευθέρωση, μεγάλα χρηματικά ποσά για έργα ευποιίας και στην πατρίδα τους (Σιναία Ακαδημία, Ζωσιμαία Σχολή, Αρσάκεια Σχολεία, Βαρβάκειο, Ριζάρειος, Βαλλιάνειος Βιβλιοθήκη κ.α.).
Μοναδικότητα διεκδικούν οι έξι αδελφοί Ζωσιμάδες (Θεοδόσιος, Νικόλαος, Μιχαήλ, Ιωάννης, Αναστάσιος και Ζώης), οι οποίοι ξενιτεύτηκαν για να υπηρετήσουν τον Κερδώο Ερμή, οι τρείς πρώτοι στο Λιβόρνο της Ιταλίας και οι άλλοι στην Νίζνα της Ρωσίας, μία πόλη που υπερείχε το ελληνικό στοιχείο. Διέθεσαν τον πλούτο τους σε έργα ευποιίας και εθνικής ωφέλειας, αρχίζοντας από τη Ζωσιμαία Σχολή και το φερώνυμο Γηροκομείο στα Γιάννενα και τελειώνοντας στις πάμπολλες αγαθοεργίες τους, όσο ζούσαν και με τη διαθήκη τους.
Ο Ευαγγέλης Ζάππας (1800 – 1865) και Κωνσταντίνος Ζάππας (1844 – 1892). Ξαδέλφια που απέκτησαν μεγάλη περιουσία στην Ρουμανία προσέφεραν μεγάλα χρηματικά ποσά για εκδόσεις γεωργικών βιβλίων, στην ανέγερση του Ζαππείου Μεγάρου στην Αθήνα, σε επιδοτήσεις για την κατασκευή των προτύπων Παρθεναγωγείων Κωνσταντινουπόλεως και Ανδριανουπόλεως και άλλων πόλεων της Θράκης, σε δωρεές στο Αμαλίειο Ορφανοτροφείο και στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, στη διάθεση χρηματικών ποσών στη Φιλολογική Εφορεία Βουκουρεστίου για τη διάσωση της «ρωμανικής» (βλάχικης) γλώσσας και πολλά άλλα
Γεώργιος Αβέρωφ (1818 – 1899). Γεννήθηκε στο Μέτσοβο το 1818. Το 1840 πήγε ως μετανάστης στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Εκεί ανέπτυξε έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα και απέκτησε μεγάλη περιουσία, την οποία διέθεσε για την προώθηση εκπαιδευτικών και εθνικών σκοπών, καθώς και σε φιλανθρωπίες. Με τις πρώτες δωρεές του δημιουργήθηκαν παρθεναγωγείο και νοσοκομείο στην Ελληνική κοινότητα της Αλεξάνδρειας. Έκανε δωρεές στο Μέτσοβο και στην Αθήνα. Με την οικονομική του αρωγή αποπερατώθηκε το Πολυτεχνείο της Αθήνας, το οποίο ονομάστηκε Μετσόβειο γιατί οι τρεις δωρητές του Στουρνάρης, Τοσίτσας και Αβέρωφ κατάγονταν από το Μέτσοβο. Επίσης κτίστηκαν η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, οι φυλακές Αβέρωφ (Αβερώφειον Εφηβείον) και αναμαρμαρώθηκε το Παναθηναϊκό Στάδιο. Σπουδαία υπήρξε η συνδρομή του στη ναυπήγηση του θωρηκτού «Αβέρωφ» τη ναυαρχίδα του στόλου κατά τους Βαλκανικούς πολέμους. Σε αυτό οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά η ναυτική επικράτηση των Ελλήνων στο Αιγαίο. Ο Γεώργιος Αβέρωφ κοιμήθηκε στην πόλη της Αλεξάνδρειας την 15 Ιουλίου 1899, σε ηλικία 81 ετών. Η Ελληνική πολιτεία σε ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης ανήγειρε ανδριάντα μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο.
Και πολλοί άλλοι που θέλουμε ξεχωριστή διάλεξη για όλους τους μεγάλους Εθνικούς Ομογενείς Ευεργέτες.
Βέβαια, για τους ομογενείς, η απελευθέρωση της πατρίδας τους δεν ήταν το τέλος και η δικαίωση ενός εθνικού οράματος, αλλά και η απαρχή ενός άλλου: Να στολίσουν την πατρίδα τους με δημόσια κτίρια και φιλανθρωπικά καταστήματα, αντάξια του λαμπρού παρελθόντος της και να συμβάλουν στην πνευματική και οικονομική συγκρότηση του αρτισύστατου κράτους.
Κατά τη φάση συγκρότησης του νεοελληνικού κράτους, ένας σημαντικός αριθμός Ελλήνων, που τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας εγκατέλειψαν την πατρίδα τους, για να αποφύγουν την εκδικητική μανία των Τούρκων και πολλοί Έλληνες που κατοικούσαν σε περιοχές οι οποίες δεν περιελήφθησαν στο νεοσύστατο κράτος, επέστρεψαν στους γενέθλιους τόπους τους.
“Το γεγονός αυτό προκάλεσε ρήγμα, διότι οι προεστοί εχθρεύονταν τους ‘ετερόχθονες’ και τους έβλεπαν ως ανταγωνιστάς στη δημόσια εξουσία, που μονοπωλιακά εκμεταλλεύονταν οι ίδιοι μέχρι τότε “Με το Β΄ Ψήφισμα της Εθνοσυνέλευσης του 1843, οι ‘ετερόχθονες’ αποκλείσθηκαν από τις δημόσιες θέσεις και περιορίστηκαν τα πολιτικά τους δικαιώματα και αυτό ήταν μία σημαντική νίκη του ‘κοτζαμπασισμού’, με αρνητικές επιπτώσεις στην πορεία του τόπου. Το Ψήφισμα αυτό, που ήταν εντελώς αντίθετο με την έννοια της ιστορικής ενότητος του Έθνους, έπληξε την κυρίαρχη ιδεολογία της ‘Μεγάλης Ιδέας’ και παρότι συνέβαλε στην εκτόνωση της κρίσης, άφησε ανεξίτηλα ίχνη στη νεοελληνική κοινωνικοπολιτική και πνευματική πραγματικότητα. Λειτούργησε, δε, ανασχετικά στη διαλεκτική διαδρομή των δύο βασικών πόλων του νεοελληνικού ιστορικού γίγνεσθαι, την κρατική πολιτική και την κοινωνική δυναμική”.
Τον Ιανουάριο 1844, εν όψει των συζητήσεων στην Εθνοσυνέλευση, για το δημόσιο δίκαιο των Ελλήνων, περίπου 2.600 άτομα υπέγραψαν και υπέβαλαν στον πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης αναφορά, με την οποία ζητούσαν την απομάκρυνση από τις δημόσιες θέσεις, όσων ήλθαν στην ελεύθερη Ελλάδα μετά την Επανάσταση.
“Η κινητοποίηση αυτή αδικούσε συλλήβδην τους ‘ετερόχθονες’ και η απόρριψή τους παρέβλεπε τη συμβολή του απόδημου Ελληνισμού στην Επανάσταση και πιστοποιούσε την αδυναμία τους να συνυπάρξουν με τους ‘αυτόχθονες στο κοινωνικό και ψυχολογικό κλίμα που κυριαρχούσε τότε στην Ελλάδα”
Το 1871 είναι έτος-σταθμός στην αμφίδρομη σχέση ομογενών και νεοελληνικού κράτους και έχει ιδιαίτερη ιστορική σημασία, διότι σχετίζεται με τα ομογενειακά κεφάλαια, που επενδύθηκαν στην χώρα.
Όλοι, όσο κι αν έζησαν μακριά από την πατρίδα τους και ανεξάρτητα από την προκοπή που έκαναν, ποτέ δεν απέστρεψαν το πρόσωπό τους από την μητέρα πατρίδα. Η διαπίστωση αυτή δεν αποτελεί συνηγορία υπέρ της ομογένειας, αλλά αναγνώριση μιας πραγματικότητας, που θα επαναλαμβάνεται, όσο θα υπάρχουν Έλληνες. ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙ, ΟΤΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΜΕΡΙΔΙΟ ΣΕ Ο,ΤΙ ΕΧΕΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΙ, ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΥΦΗΛΙΟΥ, ΚΑΙ ΝΑ ΜΗ ΞΕΧΝΟΥΝ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ, ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
Σημείωση:
Οι Έλληνες είχαν να αντιμετωπίσουν δύο εχθρούς τους κατακτητές δηλαδή τους Τούρκους ,αλλά συγχρόνως και τον εσωτερικό εχθρό, τους Κοτζαμπάσηδες και τους Φαναριώτες. Μετά την εξέγερση του 1821 επεκράτησαν οι δεύτεροι με αποτέλεσμα η Ελλάδα να μην αποκτήσει την πλήρη ελευθερίας της. Ο αγώνας των Ελλήνων ήταν Πόλεμος Ανεξαρτησίας (The Greek War of Independence) και βάσει των διεθνών κανόνων αμέσως μετά τον διωγμό των Τούρκων όλοι οι νόμοι έπρεπε να πεταχθούν στην κάλαθο των αχρήστων και η γη να μοιραστεί σε όλους τους Έλληνες. Γι αυτό οι Φαναριώτες το είπαν Επανάσταση δηλαδή ανατροπή εσωτερικού καθεστώτος και άρπαξαν την γη από τους Τούρκους και κυνήγησαν τους αρχηγούς της Εξέγερσης για να κυβερνούν αυτοί. Με αποτέλεσμα οι χωρικοί να βρεθούν άκληροι και να έχουμε την επανάσταση στην Θεσσαλομαγνησία. Αυτοί παρέδωσαν την Ελλάδα στις ξένες δυνάμεις και μέχρι σήμερα η Ελλάδα είναι προτεκτοράτο των ξένων.
Χρόνια πολλά
Ζήτω η Ελλάδα
Ζήτω το Έθνος
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 24.3.2025.
ελληνικη Ομογενεια συμβολη Παλιγγενεσια νεοελληνικο κρατος ελληνες διασπορας διασπορα ευεργετες επανασταση 1821
