Του Γιώργου Λεκάκη
Το βασικό συμπέρασμα (Α. Πουλιανός 1971, 1999) είναι ότι ο σύγχρονος πληθυσμός της Κρήτης (βάσει δείγματος 3.000 ατόμων) και του Αιγαίου συνολικώς, συμπεριλαμβανομένης της ενδοχώρας της Θράκης και της Μικράς Ασίας, παρέμειναν αναλλοίωτοι τουλάχιστον από την μινωική εποχή και ανήκει στον αιγαιογενή ανθρωπολογικο τύπο.
Οι μεταναστεύσεις, που σημειώθηκαν κατά την διάρκεια πολλών ιστορικών περιόδων, είχαν ως αποτέλεσμα κάποιες ελαφρές παραλλαγές, αλλά δεν άλλαξαν την μορφολογία του αρχικού τύπου. Οι επιρροές δεν ξεπερνούν το 1-3% και αυτή η ομοιογένεια προδίδει για άλλη μια φορά ότι οι κάτοικοι της λεκάνης του Αιγαίου γενικότερα γεννιούνται τοπικά, τουλάχιστον από την Μεσολιθική εποχή, δηλαδή 15.000 χρόνια πριν από σήμερα.
Το 1987, ο Ιταλός καθηγητής Ανθρωπολογίας Facini[1] κατά το 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο Παλαιοανθρωπολογίας στο Τορίνο, ανακοίνωσε την ύπαρξη ενός ανθρώπινου σκελετού 50.000 χρόνων από την Κρήτη, με μορφολογία παρόμοια με τον σύγχρονο Homo sapiens sapiens[2] και όχι του ανθρώπου του Νεάντερταλ. Η ανακοίνωση δεν έφτασε ποτέ στα ελληνικά ΜΜΕ, αφού το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού έμεινε, όπως ήταν αναμενόμενο, αδιάφορο!
ΠΗΓΗ: Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος / ΑΕΕ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.3.2000.
ΣΧΟΛΙΑ Γ. Λεκάκη:
[1] Τα σκελετικά υπολείμματα που αναφέρονται στο παρακάτω βιβλίο, προέρχονται από το νησί της Κρήτης. Βρέθηκαν στην περιοχή των Χανίων [τότε παραφρασμένα Κάνια / Kania] το 1893 από τον Vittorio Simonelli (1897), γεωλόγο και παλαιοντολόγο στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, και μας τα έδωσε ο αείμνηστος Vittorio Vialli, επί κεφαλής του Τμήματος Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου, για την διεξαγωγή ανθρωπολογικής μελέτης. Τα ανθρώπινα υπολείμματα αποτελούνται από πολλά θραύσματα κρανίου και μετακρανίου, που έχουν “τσιμεντωθεί” από έναν πολύ σκληρό ασβεστολιθικό βραχίονα, ίσως από μια παράκτιας θέσης. Τα οστεώδη βράχια [breccia] αποτελούνται από ένα αμμώδες ίζημα με ασβεστολιθικούς σκελετούς και τα κελύφη πολλών θαλάσσιων ειδών από την Άνω, την Μέση και την Κάτω Ανώτερη Παράκτια Ζώνη, και είναι τυπικά των αμμωδών. Βρέθηκαν επίσης θραύσματα οστών και κέρατων ελαφιών (Cervidae). Μεταξύ των ορυκτολογικών συστατικών του βράχου είναι μερικές γωνιακές κλάσεις ηωκαινικού ασβεστόλιθου, καθώς και μερικά ηφαιστειακά πετρωματα (γρανίτης) και κόκκινη γη. Όλα αυτά είναι “τσιμεντοποιημένα” από ασβεστώδη βράχια. Τα οστά φαίνεται να είναι σε μεγάλο βαθμό “μεταλλοποιημένα”, αλλά μάλλον εύθραυστα. Η διάβρωση, πιθανώς θαλάσσιας προέλευσης, έχει καταστρέψει τόσο το κρανίο, όσο και τα μακριά οστά. Η επιφάνεια διάβρωσης του φυσικού ενδοκρανίου δείχνει μια τρύπα από λιθοφάγο(*). – ΠΗΓΗ: F. Facchini, G. Giusberti “Homo sapiens sapiens remains from the island of Crete”, εκδ. Imprint CRC Press, 1992.
[2] Σημειώνω πως στο Σπήλαιο Απήδημα, δυτικά της Αρεόπολης Μάνης Λακωνίας, στην Πελοπόννησο της Ελλάδας βρέθηκε το αρχαιότερο κρανίο homo sapiens και είναι τουλάχιστον 210.000 χρόνων – το αρχαιότερο δείγμα κρανίου ανατομικά σύγχρονου ανθρώπου στην Ευρασία. Το κρανίο αυτό είναι, τουλάχιστον, 150.000 χρόνια αρχαιότερο από το αρχαιότερο απολίθωμα «έμφρονος ανθρώπου» (Homo sapiens) που είχε βρεθεί έως τώρα στην Ευρώπη. Τέλη της δεκαετίας του 1970 ανακαλύφθηκαν δύο απολιθωμένα ανθρώπινα κρανία (σπήλαια Απήδημα 1 και Απήδημα 2). Το δε κρανίο από το Apidima 2 χρονολογείται πριν από περισσότερα από 170.000 χρόνια και έχει ένα μορφολογικα στοιχεία που ομοιάζουν με του Νεάντερταλ. Άρα δύο ανθρώπινες ομάδες του ύστερου Μέσου Πλειστόκαινου ήταν παρούσες σε αυτήν την τοποθεσία: Ένας πρώιμος πληθυσμός Homo sapiens, ακολουθούμενος από έναν πληθυσμό Νεάντερταλ. – ΠΗΓΗ: K. Harvati “Apidima Cave fossils provide earliest evidence of Homo sapiens in Eurasia”, Nature, v. 571, σελ. 500 – 504 (2019), 10.7.2019.
(*) Τα Lithophaga / λιθοφάγα (ελλ, χουρμαδιομύδια, χουρμαδιό, χουρμάς, μύδι-ψαλίδι, λιθοδόμος, ή πετροσωλήνας – Lithodomus lithofagus), είναι ένα γένος μεσαίου μεγέθους θαλάσσιων δίθυρων μαλακίων της οικογένειας Μυτιλίδες / Mytilidae. Τα ζώα αυτά τρυπούσαν σε πέτρες ή κοραλλιογενείς βράχους με την βοήθεια εκκρίσεων ωχρών αδένων, εξ ου και το όνομά τους. Τα αρχαιότερα απολιθωμένα κελύφη τους έχουν βρεθεί σε βράχους του Μεσοζωικού στις Άλπεις και στο νησί του Βανκούβερ, της ΝΔ. Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά. Πρωτοεμφανίσθηκαν στην Γη πριν από 350.000.000 χρόνια, δηλαδή κατά την Λιθανθρακοφόρο Περίοδο. Στην Ελλάδα σημάδια από αυτά τα μαλάκια βρέθηκαν από το Φάληρο έως την Καστέλλα Πειραιώς, από την Αθήνα έως την Κόρινθο, καθώς και στις υπώρειες του Παρνασσού.
αρχαιοι ΚΡΗΤΙΚΟΙ ΑΙΓΑΙΟΙ 15.000 χρονια πριν γηγενεις σκελετικα υπολειμματα νησι Κρητη Χανια παραφραση Κανια / Kania 1893 σιμονελλι σιμονελι Simonelli 19ος αιωνας μχ 1897 γεωλογος παλαιοντολογος βιαλι βιαλλι Vialli, Γεωλογια Παλαιοντολογια ανθρωπολογια ανθρωπινα υπολειμμα θραυσμα κρανιου μετακρανιο ασβεστολιθος οστεωδεις βρακεια breccia / βραχος αμμωδες ιζημα ασβεστολιθικοι σκελετοι κελυφος θαλασσια ειδη αμμωδη θραυσματα οστων κερατο κερας ελαφι Cervidae ορυκτα ηωκαινο ηφαιστειακο πετρωμα γρανιτης κοκκινη γη ασβεστωδη οστα μεταλλοποιηση διαβρωση, θαλασσα προελευση καταστροφη κρανιο, οστουν ενδοκρανιο τρυπα λιθοφαγος Σπηλαιο Απηδημα, Αρεοπολη Μανης μανη Λακωνιας, λακωνια Πελοποννησος Ελλαδα αρχαιοτερο κρανιο χομο σαπιενς homo sapiens 210.000 χρονων αρχαιοτερος δειγμα ανατομικα συγχρονος ανθρωπος Ευρασια απολιθωμα εμφρων ανθρωπος Ευρωπη 1970 απολιθωμενο ανθρωπινο 170.000 μορφολογια Νεαντερταλ ανθρωπινη ομαδα υστερο Μεσο Πλειστοκαινο πρωιμος πληθυσμος χαρβατη 2019 Lithophaga / λιθοφαγα χουρμαδιομυδια, χουρμαδιο, χουρμας, μυδι ψαλιδι, λιθοδομος, πετροσωληνας – Lithodomus lithofagus γενος διθυρο μαλακιο οικογενεια Μυτιλιδες Μυτιλιδαι / Mytilidae ζωα τρυπα πετρα κοραλλιογενης βραχος εκκριση ωχρος αδενας ονομα αρχαιοτερα απολιθωμενα κελυφη Μεσοζωικη αλπεις νησος Βανκουβερ, Βρετανικη Κολομβια Καναδας πρωτη εμφανιση Γη 350.000.000 350 εκατομμυρια χρονια, Λιθανθρακοφορος Περιοδος Φαληρο Καστελλα καστελα Πειραιως, Πειραια Πειραιευς Πειραιας Αθηνα Κορινθος, ορος Παρνασσος Πουλιανος 1971, 1999 πληθυσμος Κρητης Αιγαιου Θρακης Μικρα Ασια αναλλοιωτος μινωικη αιγαιογενης ανθρωπολογικος τυπος μεταναστευση παραλλαγη επιρροη ομοιογενεια κατοικοι λεκανη Αιγαιο Μεσολιθικη 13000 πχ 14η χιλιετια 1987, Ιταλος καθηγητης Ανθρωπολογια φακινι Facini 2ο β Παγκοσμιο Συνεδριο Παλαιοανθρωπολογιας Τορινο, ανθρωπινος σκελετος 50.000 Κρητη, ελληνικα ΜΜΕ, ελληνικο Υπουργειο Πολιτισμου Ανθρωπολογικη Εταιρεια Ελλαδος