Του Γιώργου Λεκάκη
Λόγω της έλλειψης στρωματογραφίας και καλά χρονολογημένων αρχαιολογικών στρωμάτων, τα διαχρονικά μοτίβα των λιθικών παραδόσεων του Πλειστόκαινου δεν είναι πολύ καλά κατανοητά στην Αραβία.
Ο ασβεστολιθικός λόφος Φάγια, είναι ένας αρχαιολογικός χώρος κοντά στο Μαντάμ, στο Εμιράτο της Σάρτζα, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα / ΗAE, 50 χλμ. από την πόλη Σαρτζα, μεταξύ της ακτογραμμής του Κόλπου και των βουνών Al Hajar, στον 25ο παράλληλο [25°07′08″N 55°50′49″E].
Έχει φέρει στο φως συγκροτήματα εργαλείων από την Παλαιολιθική, την Νεολιθική, την Εποχή του Χαλκού και την Εποχή του Σιδήρου που αντικατοπτρίζουν την ανθρώπινη κατοίκηση της περιοχής από 210.000 έως και 2.300 χρόνια πριν. Επειδή οι βαθειές αποθέσεις του περιέχουν ένα σύνολο που χρονολογείται πριν από 125.000 χρόνια, η τοποθεσία θεωρείται ότι περιέχει τον αρχαιότερο οικισμό στον κόσμο, που ανακαλύφθηκε μέχρι σήμερα, του ανατομικά σύγχρονου ανθρώπου εκτός Αφρικής.[1] Ευρήματα μιας ακόμη αρχαιότερης χρονολογίας (185.000 χρόνων) έχουν βρεθεί από τότε στο σπήλαιο Misliya στο Λεβάντε.
Τα ευρήματα από τις ανασκαφές στην Φάγια και τις γύρω ανασκαφές εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Κέντρο Mleiha.
ΤΩΡΑ, μια διεθνής ομάδα ερευνητών με επί κεφαλής τον K. Bretzke (του Πανεπιστημίου Fr. Schiller της Jena) ανακάλυψε επιμήκεις πέτρινες λεπίδες ηλικίας 80.000 χρόνων – Μέσης Παλαιολιθικής / Marine Isotope Stage 5 (MIS 5) – σε βραχοκαταφύγιο της Φάγια.
Το συγκρότημα μακρόστενων λεπίδων με παράλληλες άκρες, παρήχθησαν με αμφίδρομες μεθόδους, τόσο Levallois όσο και μη Levallois. Χρονολογήθηκε χρησιμοποιώντας τεχνολογία φωταύγειας και αντιπροσωπεύει την αρχαιότερη συστηματική παραγωγή πέτρινων λεπίδων από τον Homo sapiens που βρέθηκε ποτέ στην Χερσόνησο του Άρεως (> Αραβική). Λίγα εργαλεία διαθέτουν απλό ρετούς, που συχνά σχηματίζει οδοντοστοιχίες.
Πιστεύεται ότι τα κύματα του Homo sapiens άρχισαν να μεταναστεύουν για πρώτη φορά στην Αραβία, πριν από περίπου 150.000 χρόνια, η οποία τότε είχε πιο φιλόξενες κλιματικές συνθήκες με ποτάμια και λίμνες, που ευνοούσαν την κατοίκηση.
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι η Νότια Αραβία έπαιξε έναν εντελώς διαφορετικό ρόλο στην εγκατάσταση και την πολιτιστική διαφοροποίηση των πληθυσμών του Homo sapiens στην ΝΔ. Ασία από ό,τι το βόρειο τμήμα της χερσονήσου», είπε ο κ. Bretzke.
ΠΗΓΗ: Kn. Bretzke, κ.ά. “Archaeology, chronology, and sedimentological context of the youngest Middle Palaeolithic assemblage from Jebel Faya, United Arab Emirates”, Archaeological and Anthropological Sciences, τ. 17, αρ. 60, (2025), 12.2.2025. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 13.2.2025.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- “Scientists discover oldest known modern human fossil outside of Africa: Analysis of fossil suggests Homo sapiens left Africa at least 50,000 years earlier than previously thought”, ScienceDaily.
- Ghosh Pallab “Modern humans left Africa much earlier”, BBC News, 2018.
- “Jawbone fossil found in Israeli cave resets clock for modern human evolution”, 2018.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Βλ. Armitage S., κ.ά. “The Southern Route “Out of Africa”: Evidence for an Early Expansion of Modern Humans into Arabia”, Science, 331 (6016): 453–456, 28.1.2011.
αρχαιοι ανθρωποι κατοικηση πριν 210.000 χρονια Χερσονησος του αρεως, Αραβια, Homo sapiens χομο σαπιενς ιδρυση οικισμος 125.000 χρονων Al Madam Jebel Faya / Jabal Al-Fayah ερημος ρουμπ αλ καλι χαλι Rub’ al Khali πρωτοι παρωος ανθρωπος κατοικος 200.000 Αρη θεος αρης στρωματογραφια αρχαιολογικο στρωμα λιθικη παραδοση Πλειστοκαινο ασβεστολιθος λοφος φαγια Jabal Al Fayah, αρχαιολογικος χωρος Αλ Μανταμ, Εμιρατο της Σαρτζα, Ηνωμενα Αραβικα Εμιρατα / ΗAE, πολη ακτογραμμη περσικος αραβικος Κολπος βουνα χαγιαρ χατζαρ Al Hajar, 25ος παραλληλος εργαλειο Παλαιολιθικη Νεολιθικη Εποχη του Χαλκου Σιδηρου ανθρωπινη 2.300 αποθεση 120.000 αρχαιοτερος ανατομικα συγχρονος Αφρικη ευρημα αρχαιοτερη χρονολογια 185.000 σπηλαιο μισλιγια Misliya Λεβαντε ευρηματα ανασκαφη ανασκαφες Αρχαιολογικο Κεντρο μλειχα Mleiha επιμηκης πετρινη λεπιδα 80.000 Μεση βραχοκαταφυγιο Jabal Al Fayah, Sharjah συγκροτημα μακροστενη λεπιδες παραγωγη αμφιδρομη μεθοδος, λεβαλουα Levallois τεχνολογια φωταυγεια συστηματικήη Homo sapiens αραβικη απλο ρετους, οδοντοστοιχια μεταναστευση πρωτη φορα 150.000 φιλοξενες κλιματικες συνθηκες κλιμα ποταμος λιμνη Νοτια εγκατασταση πολιτισμος διαφοροποιηση πληθυσμος Νοτιοδυτικη Ασια αφροκεντρισμος
