Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

21.9 C
Athens
Σάββατο, 15 Μαρτίου, 2025

ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΠΙΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ και ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ του ΠΛΗΘΟΥΣ, στους ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ – της Ελ. Ανδρειωμένου

ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΕΠΙΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
και ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
του ΠΛΗΘΟΥΣ,
στους ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ

Της Ελευθερίας Ανδρειωμένου

– Επιφωνήματα και φράσεις
επιδοκιμασίας:

“ʼΊθι, καλλίδρομε”,
εμπρός καλλίδρομε.

“ʼΊθι, μεγάλε[1],
εμπρός μεγάλε.

“Τήνελλα,
καλλίνικοι”
, έκφραση που έλεγαν στους νικητές κατά την επίδοση τού
επάθλου.

“Εὐ γε, νικητά”,
μπράβο νικητά.

Εὐοί, ὠκύποδα”,
μπράβο γοργοπόδαρε.

“Ζῆθι της πόλεώς μας,
πρωταθλητά καὶ εὐεργέτα”
.

“Ζήτωσαν οἱ ήρωές
μας”
.

“Τήνελλα,
καλλίνικε”
, η λέξη “τήνελλα” σχηματίστηκε από τον ποιητή
Αρχίλοχο προς απομίμηση του ήχου χορδής κιθάρας. 
Ο Αρχίλοχος χρησιμοποίησε την
λέξη αυτή στην αρχή ενός επινίκιου ύμνου του στον Ηρακλή, που έλεγε:
“Τήνελλα, ὦ Καλλίνικε, χαῖρε…”. 
Γι’ αυτόν τον λόγο οι λέξεις
“τήνελλα, καλλίνικε” καθιερώθηκαν ως επευφημία προς τους νικητές των
αγώνων(*).

– Επιφωνήματα και φράσεις
αποδοκιμασίας:

“Ουαί, ουαί”

“παπαί, παπαί,
απαπαπαπαί[2]

“Φεῦ νυκτιπαταιπλάγιε ἀθλητά”,
φύγε (εγκατάλειψε), αθλητή, που κατά την διάρκεια της νύχτας περπατάς σε
πλάγιες οδούς
(**).

“Ιώ, ιώ, ιώ” “ιού, ιού”.

“’Γʼ αν βαρύς ὁ
στίβος”
, πολύ δύσκολο το αγώνισμα, προτροπή για εγκατάλειψη.

…Αμέσως μετά αρχίζει το
αγώνισμα της πυγμής, ενώ το πλήθος ακούραστο εγκωμιάζει τους νικητές, ειρωνεύεται
τους άτυχους και πάσχει για τους δικούς τουͺ που απέτυχαν. Τα ίδια γίνονται και
στην διεξαγωγή του παγκρατίου, ενός αγώνα στον οποίο οι αθλητές αγωνίζονται
“πυξ λαξ” = με μπουνιές και κλωτσιές.

Τήνελλα, καλλίνικοι!!!

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
27.7.2024.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ – ΣΧΟΛΙΑ Γ. Λεκάκη:


[1] Έκφραση φιλική και φιλοφρονητική, που ο Έλλην
χρησιμοποιεί παροιμιωδώς ακόμη και σήμερα!

[2] Από την έκφραση αυτή ετυμολογείται το επιφώνημα «άπαπα
/ άπαπαπα», που ο Έλλην χρησιμοποιεί παροιμιωδώς ακόμη και σήμερα!

(*) Και δη των Ολυμπίων, οι οποίοι σχετίζονταν με τον Ηρακλή. – βλ. Γ. Λεκακης “Ολυμπιακοί Αγώνες”.

(**) Ακόμη και σήμερα, κατακριτέα τα… νυχτοπερπατήματα για τους αθλητές.

ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΠΙΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΠΛΗΘΟΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Ανδρειωμενου ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΛΗΘΟΣ, επιφωνηματα φρασεις επιδοκιμασιας ιθι, καλλιδρομε εμπρος καλλιδρομος μεγαλε μεγαλος τηνελλα, καλλινικοι εκφραση νικητες επιδοση επαθλο ευ γε, ευγε νικητα μπραβο νικητη ευοι, ωκυποδα γοργοποδαρος ζηθι της πολεως μας, πρωταθλητα ευεργετα ζητωσαν οι ηρωες μας καλλινικος λεξη ποιητης Αρχιλοχος απομιμηση μιμηση ηχου ηχος χορδη κιθαρα επινικιος υμνος Ηρακλης χαιρε λεξεις επευφημια νικη αγωνας επιφωνημα φραση αποδοκιμασιας ουαι, παπαι, απαπαπαπαι φευ νυκτιπαταιπλαγιε αθλητα φυγε φυγη εγκαταλειψη αθλητης νυχτα πλαγια οδος ιω, ιου βαρυς ο στιβος αγωνισμα, προτροπη εγκαταλειψη πυγμη πυγμαχια εγκωμιο ειρωνια ατυχος αποτυχια παγκρατιο αγων αθλητες πυξ λαξ μπουνια κλοτσια κλωτσια εκφραση φιλικη φιλοφρονητικη, ελλην παροιμια ετυμολογια απαπα / απαπαπα α πα νυχτοπερπατηματα νυχτοπερπατημα
author avatar
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Σχετικά Άρθρα

Θέλουν να ιδιωτικοποιήσουν και τα Εθνικά Κληροδοτήματα!

Κατόπιν της χθεσινής συνέντευξης Τύπου του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας...

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ απ. 8 – Όλα γίνονται με την έριδα. Αλλά τι είναι έρις; – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη Το 8o από τα 142 σωζόμενα αποσπάσματά του: Ηράκλειτος...

Η ετυμολογική σχέση σελήνης – γυναικείου αιδοίου

Του Δημήτρη Συμεωνίδη JP, δημοσιογράφου / ανταποκριτού Ε.Σ.Ε.Μ.Ε. (Ένωση...

Η «αγγλική» λέξη moon = σελήνη είναι αρχαία ελληνική και μάλιστα ομηρική…

Του Δημήτρη Συμεωνίδη JP, δημοσιογράφου / ανταποκριτού Ε.Σ.Ε.Μ.Ε. (Ένωση Συντακτών...

Έθιμα των αγίων Θεοδώρων – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη Ο μεγαλομάρτυς άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης καταγόταν...