Μια σπάνια ταινία για το έπος
της Εθνικής Αντίστασης, μια από τις ελάχιστες που καταπιάνονται σοβαρά με το
θέμα της κατοχής, και η μοναδική που παρουσιάζει με τόλμη το θέμα-ταμπού (και
ειδικά εκείνη την εποχή) των κουκκουλοφόρων συνεργατών των Ναζί.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης τα βιβλία του Γ. Λεκάκη για την Κατοχή, ΕΔΩ.
Μια «μαύρη σελίδα» της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, από τις πολυάριθμες που γράφτηκαν στα τραγικά
χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με τη σκηνοθετική μαεστρία του διεθνή
σκηνοθέτη και θεωρητικού του κινηματογράφου ΑΔΩΝΙ ΚΥΡΟΥ. Μια συγκλονιστική
αληθινή ιστορία, για μια μεγάλη τραγωδία, στην οποία κύλησε το αίμα 315
πατριωτών! Ο Κύρου θέλησε με τον τρόπο αυτόν, να αποτίσει ένα φόρο τιμής στο
έπος της Εθνικής Αντίστασης και του λαϊκού κινήματος στα χρόνια 1941-1945.
Η υπόθεση της ταινίας, που
εξιστορεί με δύναμη τα αληθινά γεγονότα του Μπλόκου της Κοκκινιάς και των γύρω
περιοχών, αναδεικνύει τον απαράμιλλο ηρωισμό του απλού λαϊκού αγωνιστή που
στέκεται αταλάντευτος μπροστά στα βασανιστήρια και στο απόσπασμα, έναν ηρωισμό
που μόνο το σχολείο της ανυποχώρητης αντίστασης ενάντια στην καταπίεση μπορεί
να καλλιεργήσει. Η αντίσταση αυτή για τον Κύρου είναι καθήκον, είναι μια
διαχρονική ανάγκη ηθική και πολιτική. Γι’ αυτό άλλωστε και οι δήμιοι των
Κοκκινιωτών παρουσιάζονται εντελώς αφαιρετικά και απρόσωπα, παραπέμποντας μέσω
της γενίκευσης σ’ ένα διαχρονικό σύμβολο καταπίεσης, ένα θανάσιμο κίνδυνο που
πάντα ελλοχεύει και απειλεί την ανθρώπινη ελευθερία. Με σαφείς επιρροές από την
μαρξιστική φιλοσοφία, ο Κύρου με έναν ιδιαίτερο τρόπο προσπαθεί να δείξει την
δυνατότητα ακόμα και του πιο ασήμαντου καθημερινού ανθρώπου, να φτάσει στην
ηθική στιγμή της επιλογής, χωρίς κατ’ ανάγκη να χρειαστεί να προηγηθούν
ιδίατερα περίπλοκες και μεγάλες πολιτικές αναλύσεις. Το μήνυμα είναι σαφές:
Κανείς δε δικαιούται να πιστεύει πως μπορεί να μείνει αμέτοχος, όσο κι αν
προσπαθήσει.
Η λιτή μα τόσο δυνατή
ερμηνεία των σπουδαίων ηθοποιών που παρουσιάζονται στην ταινία, οι σοκαριστικές
σκηνές της συγκέντρωσης του πλήθους, των βασανιστηρίων και των εκτελέσεων, η σωστή
“αναλογία” ανάμεσα στον ήρωα – προσωπικότητα και τον ήρωα – λαό, σε συνδυασμό
με την αποστασιοποιημένη ντοκιμαντερίστικη ματιά του σκηνοθέτη που συνειδητά
απομακρύνεται από τον γραφικό μελοδραματισμό και την πατριωτική μεγαλοστομία
συνθέτουν το μωσαϊκό μιας από τις καλύτερες νεοελληνικές ταινίες για την
εποποιία της Εθνικής Αντίστασης, η οποία έδωσε μια τιμητική διάκριση στον Άδωνι Κύρου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1965 ενώ προβλήθηκε και στην «Εβδομάδα
Κριτικής» του Φεστιβάλ Καννών το 1966.
Η μουσική της ταινίας είναι
του σπουδαίου και πολυβραβευμένου ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ενώ αξίζει να αναφέρουμε ότι
ανάμεσα στους συντελεστές της ταινίας βρίσκονταν και οι Γιώργος Πανουσόπουλος
και Σταύρος Τορνές, που στη συνέχεια έγιναν γνωστοί και αξιόλογοι σκηνοθέτες
της χώρας μας.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
17.8.2023.