Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

13.7 C
Athens
Κυριακή, 16 Φεβρουαρίου, 2025

Έλληνες ναυτικοί, πριν 4.600 χρόνια, πήγαιναν ασήμι από Κυκλάδες-Λαύριο στην Αίγυπτο – του Γ. Λεκάκη

Έλληνες ναυτικοί πριν 4.600 χρόνια
πήγαιναν ασήμι
από Κυκλάδες – Λαύριο
στην Αίγυπτο

Του Γιώργου Λεκάκη

Μια ανάλυση βραχιολιών, που ανακτήθηκαν από τον τάφο της βασίλισσας και
βασιλοκόρης Hétep-Hérès > Hetepheres / Ετεφέρες Α΄της Αιγύπτου, ήδη από την
δεκαετία του 1920, δείχνει ότι το ασήμι προήλθε από τα νησιά του Αιγαίου της
Ελλάδας.

Η ανασκαφή της Γκίζας ξεκίνησε το 1902, από μια κοινή αποστολή του
Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστώνης. Η
σαρκοφάγος και τα ταφικά έπιπλα ανακαλύφθηκαν το 1925, δίπλα στις πυραμίδες (συγκεκριμένα
δίπλα στην Πυραμίδα του Χέοπα, στο ορυχείο G7000x). Η κατάσταση του τάφου ήταν
αρκετά καλή και το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου ήταν άθικτο. Παρ’ όλο που
η σαρκοφάγος ήταν σφραγισμένη έλειπε η μούμια της.

Υπαντρεμένη με τον βασιλιά Σώρι (> Sneferu) και μητέρα του Χέοπος / Khufu,
κατασκευαστή της Μεγάλης Πυραμίδας της Γκίζας, η «σύντροφος του Ώρου», Hetephheres
πιστεύεται ότι πέθανε μεταξύ 2589 και 2566 π.Χ.

Η Karin Sowada (του Πανεπιστημίου Macquarie) είπε ότι δεν είναι γνωστές
τοπικές πηγές αργύρου στην Αίγυπτο, και προηγουμένως είχε θεωρηθεί ότι το ασήμι
είχε εξαχθεί από τοπικές πηγές χρυσού, που είχαν υψηλή περιεκτικότητα σε
άργυρο. Όμως, οι αναλογίες των ισοτόπων μολύβδου στα βραχιόλια έχουν βρεθεί ότι
συνάδουν με μεταλλεύματα από τις Κυκλάδες (Σέριφο, Ανάφη, Κέα, Κύθνο), και ίσως
το Λαύριο της νοτιοανατολικής Αττικής.

Είναι απίθανο οι Αιγύπτιοι να ταξίδεψαν στην Ελλάδα για να αποκτήσουν
το μέταλλο, εξήγησε η κ. Sowada. Αντίθετα, το ασήμι είναι πιθανόν να πέρασε:

– είτε απ’ ευθείας από Έλληνες εμπόρους-ναυτικούς στην Κρήτη κι απ’ εκεί
στην Αίγυπτο,

– είτε από μέσω Κρήτης – Κύπρου στην αρχαία ελληνική πόλη (στην έκταση
του νυν Λιβάνου), Βύβλο, έναν γνωστό εμπορικό εταίρο της Αιγύπτου, πηγή του κέδρου
του λιβάνου.

«Επομένως, αυτά τα βραχιόλια αντιπροσωπεύουν μια πολύ, πολύ μοναδική
ευκαιρία να κατανοήσουμε όχι μόνο τις τεχνικές κατεργασίας μετάλλων αυτήν την εποχή,
αλλά και τα εμπορικά δίκτυα που υπήρχαν, τα οποία είναι πολύ σημαντικά για την
κατανόηση της εμφάνισης του αιγυπτιακού κράτους», κατέληξε η κ. Sowada.

Η ανακάλυψη αυτή δείχνει ότι η Αίγυπτος, από εκείνην την μακρυνή εποχή,
είχε ένα εκτεταμένο εμπορικό δίκτυο που έφτανε μέχρι και την Ελλάδα.

ΠΗΓΗ: K. Sowada «Analyses of queen Hetepheres’ bracelets from her celebrated
tomb in Giza reveals new information on silver, metallurgy and trade in Old
Kingdom Egypt, c. 2600 BC», Journal of Archaeological Science: Reports, Volume
49, 1.6.2023, 103978.
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
2.6.2023.

Highlights

•Imported silver alloyed with
gold was used in early Old Kingdom Egypt.

•The likely origin of silver
was mines in the Cyclades (Aegean islands, Greece).

•Early Egyptian metallurgy
involved hammering cold-worked metal and annealing.

•Early third millennium BC
east Mediterranean trade networks included the Aegean region.

 

Abstract

Egypt has no domestic silver
ore sources and silver is rarely found in the Egyptian archaeological record
until the Middle Bronze Age. Bracelets found in the tomb of queen Hetepheres I,
mother of pyramid builder king Khufu (date of reign c. 2589–2566 BC), form the
largest and most famous collection of silver artefacts from early Egypt, but
they have not been analysed for decades. We analysed samples from the
collection in the Museum of Fine Arts, Boston using bulk XRF, micro-XRF,
SEM-EDS, X-ray diffractometry and MC-ICP-MS to obtain elemental and
mineralogical compositions and lead isotope ratios, to understand the nature
and metallurgical treatment of the metal and identify the possible ore source.
We found that the pieces consist of silver with trace copper, gold, lead and
other elements. The minerals are silver, silver chloride and a possible trace
of copper chloride. Surprisingly, the lead isotope ratios are consistent with
ores from the Cyclades (Aegean islands, Greece), and to a lesser extent from
Lavrion (Attica, Greece), and not partitioned from gold or electrum as
previously surmised. Sources in Anatolia (Western Asia) can be excluded with a
high degree of confidence. Imaging of a cross-section of a bracelet fragment
reveals that the metal was repeatedly annealed and cold-hammered during
creation of the artefacts. The results provide new information about silver ore
sources, commodity exchange networks and metallurgy in Egypt during the Early
Bronze Age.


Ασημι 4.600 χρονια πριν αρχαιες Κυκλαδες – Λαυριο ταφος βασιλισσα Αιγυπτου βραχιολι βραχιολια βασιλισσας βασιλοκορης Hetep Heres > Hetepheres / Ετεφερες Α΄ Αιγυπτος 1920, ασημουργια νησια Αιγαιου Ελλαδας ανασκαφη Γκιζα 1902, αποστολη Πανεπιστημιο Χαρβαρντ Μουσειο Καλων Τεχνων Βοστωνη σαρκοφαγος ταφικα επιπλα 1925, πυραμιδες Πυραμιδα του Χεοπα, χεωψ ορυχειο αθικτο μουμια βασιλιας Σωρις σνεφερου Sneferu Χεοπας / κουφου Khufu, Μεγαλη Γκιζας, συντροφος του ωρος 2589 2566 πΧ 3η χιλιετια πΧ 4.589 4.566 πηγες αργυρος χρυσος ισοτοπα μολυβδου μεταλλευμα Κυκλαδων Σεριφος, Αναφη, Κεα, Κυθνος Αττικης αττικη Αιγυπτιοι ταξειδι Ελλαδα μεταλλο, Ελληνες εμπορος ναυτικος Κρητη Κυπρος αρχαια αρχαιο ελληνικη πολη Λιβανος Βυβλος, εμποριο κεδρος λιβανου τεχνικη κατεργασια μεταλλων εμπορικο δικτυο
author avatar
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Σχετικά Άρθρα

Βρέθηκε ο αρχαιότερος γνωστός γεωλογικός χάρτης του κόσμου! – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη Τα σωζόμενα κείμενα από το αιγυπτιακό χωριό...

Η Γιγαντομαχία έληξε την φθινοπωρινή ισημερία, πριν 51.000 χρόνια – Οι Νήσοι του θεού Διονύσου στην Σητεία Κρήτης

ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ-ΚΕΙΜΕΝΟ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ του ιατρού πνευμονολόγου-φυματιολόγου Στυλιανού Θ. Μητρόπουλου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γ. Λεκάκης Με...

ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΑΤΛΑΝΤΙΣ; – ΔΕΙΤΕ την εκπομπή του Γ. Λεκάκη με τον Γ. Σαραντίτη

Το ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ παρουσιάζει την εκπομπή: ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ; Καλεσμένος ο ερευνητής ΓΙΩΡΓΟΣ...

Έθιμα του αγίου Χαραλάμπους – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη Τον άγιο Χαραλάμπη (τιμάται 10 Φεβρουαρίου) ή...