74 λίθινα παλαιολιθικά
αντικείμενα ανθρώπου
βρέθηκαν στην Πολεμίστρα
και το Καρπερό Κοζάνης,
όταν στον Αλιάκμονα
ζούσαν ρινόκεροι, ιπποπόταμοι,
προβοσκιδωτά, κ.ά.
Του Γιώργου Λεκάκη
Η παλαιολιθική έρευνα του Αλιάκμονα, που πραγματοποιήθηκε στις
αναβαθμίδες του ποταμού Αλιάκμονα το 2004 – 2005, είναι η πρώτη συστηματική
έρευνα για αυτήν την χρονική περίοδο στην περιοχή.
Η περιοχή διατηρεί τα ποτάμια απολιθωμένα ιζήματα του Πλειο-πλειστόκαινου
/ Plio-Pleistocene και έχει δώσει παλαιολιθικά τεχνουργήματα. Συλλέχθηκαν
δείγματα πανίδας που περιλαμβάνουν ιπποειδή, ρινοκεροειδή, αρτιοδάκτυλα,
βοοειδή, ελαφοειδή, τρωκτικά, κυνοειδή, προβοσκιδωτά και ιπποπόταμοι.
Εντοπίστηκαν δύο πιθανές θέσεις της Κάτω παλαιολιθικής. Δεδομένης της
σπανιότητας τέτοιων τοποθεσιών στην Ελλάδα, αυτά τα ευρήματα είναι ζωτικής
σημασίας για την τεκμηρίωση του πρώιμου ανθρώπου παρουσία στην περιοχή.
Συλλέχθηκαν 74 λίθινα αντικείμενα, περιόδων από πιθανώς την Κάτω έως
την Ανώτερη Παλαιολιθική. Συγκεντρώθηκε σε δύο τοποθεσίες, την Πολεμίστρα και
το Καρπερό Κοζάνης. Και τα δύο συγκροτήματα ήταν επιφανειακά ευρήματα και τα δύο
πιθανώς Κατώτερης Παλαιολιθικής.
Η τοποθεσία Πολεμίστρα βρίσκεται στα νοτιοδυτικά όχθη της τεχνητής
λίμνης Πολυφύτου. Συνολικά ήταν 19 λίθινα τεχνουργήματα που ανακτήθηκαν από την
όχθη της λίμνης, ανάμεσα στα βότσαλα του ποταμού. Όλα τα λίθινα διαμορφώθηκαν από
ποτάμια βότσαλα ενός πράσινου, χονδρόκοκκου ηφαιστειακού βράχου. Αποτελούνταν
από μεγάλα αντικείμενα (αυτά που στην αρχαιολογία λέγονται flakes), αρκετούς πυρήνες, μερικά εργαλεία επεξεργασμένα με
δύο όψεις και κοπτήρες. Ο τύπος της τεχνολογίας είναι απλός (flakes και εργαλεία
κοπής) ίσως της Κάτω Παλαιολιθικής – και χειρόπετρες, χειροπέλεκεις.
Μια δεύτερη συγκέντρωση λίθινων βρέθηκε στην Τοποθεσία Καρπερό, κοντά
στο μελλοντικό εργοτάξιο του νέου φράγματος του Αλιάκμονα. Εννέα αντικείμενα
συλλέχθηκαν από την επιφάνεια της θέσης, που περιλαμβάνουν πολλούς μεγάλους
πυρήνες, έναν κόφτη και ένα flake. Όπως και στην Πολεμίστρα, η πρώτη ύλη ήταν ηφαιστειακά
βότσαλα, πιθανώς ανδεσίτης ή βασάλτης.
ΠΗΓΗ: K. HARVATI «PRELIMINARY RESULTS OF THE ALIAKMON PALEOLITHIC / PALEOANTHROPOLOGICAL SURVEY,
GREECE, 2004-2005», στο «The
Palaeolithic of the Balkans», ed. Α. Ντάρλας, D. Mihailović, ΙNTERNATIONAL UNION FOR PREHISTORIC AND PROTOHISTORIC SCIENCES, PROCEEDINGS
OF THE XV WORLD CONGRESS (Λισσαβών, 4-9.9.2006), Series Editor: L. Oosterbeek, BAR International Series 1819, 2008. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.4.2009.
