Η πεδιάδα του δέλτα του
Σπερχειού αναπτύχθηκε όταν ο ρυθμός ανόδου της στάθμης της θάλασσας μειώθηκε,
πριν από περίπου 6.000 χρόνια από σήμερα, όπως έχει προταθεί και για την
ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου Πελάγους.
ΠΗΓΗ: Sofia Pechlivanidou Konstantinos
Vouvalidis et. Al. «A multi-proxy approach to reconstructing sedimentary
environments from the Sperchios delta, Greece», https://doi.org/10.1177/0959683614551219, The Holocene, 6.10.2014. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.10.2014.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Γ. Λεκάκη:
Ο ποταμός Σπερχειός έλαβε το
όνομά του από το ρήμα σπέρχω – σπέρχομαι = κινούμαι με ορμή > σπέρμα, λόγω της
ορμητικότητος των υδάτων του.
Ποτάμιος θεός και αγαπημένος
ποταμός του βασιλιά της Φθίας, Αχιλλέως, γι’ αυτό και τιμήθηκε και από τον Μ. Αλέξανδρο.
Κατά την αρχαιότητα και στις
δύο όχθες του κατοικούσαν οι Αινιάνες. Στις εκβολές του οι Μαλιείς και οι Αλαμανοί.
Διατρέχει την ανατολική
Στερεά Ελλάδα. Έχει μήκος 82 χλμ. Πηγάζει από το όρος Τυμφρηστός (Βελούχι) της
Ευρυτανίας και στο διάβα του εμπλουτίζεται και από άλλες πηγές (λ.χ. στις Μεξιάτες,
κ.α.). Διέρχεται από τα όρια αρκετών κωμοπόλεων και χωριών της Φθιώτιδος (Σπερχειάδα,
Μακρακώμη, Λειανοκλάδι, Ανθήλη).
Κυριότεροι παραπόταμοί του: Ρουστανίτης,
(η) Βίστριτσα, Μαυρονέρι Φθιώτιδας, Γοργοπόταμος[1], Φθιωτικός
Ασωπός.[2]
Παλαιότερα ονομαζόταν και Αλαμάνα[3].
Η κοιλάδα και οι εκβολές του
Σπερχειού, ο Μαλιακός κόλπος και το Μεσοχώρι Σπερχειού είναι προστατευόμενοι
βιότοποι του Natura 2000, με κωδικό GR2440002, σε συνολική έκταση 463,27 τ.χλμ.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης “Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις” (απόσπ.).
This paper presents an integrated approach to assess Holocene
environmental changes in the Sperchios delta, Sperchios rift, central Greece. A
multidisciplinary study was carried out applying established analytical methods
as well as exploring new techniques to detect past environmental conditions in
a fluvio-deltaic depositional system. A series of six deep boreholes, up to
50 m long, and four shallow cores, up to 6 m long, from across the delta plain,
were studied in detail. Sedimentary facies were defined by changes in grain
size and macro- and microfaunal composition. Variability in mineral magnetic
composition documented by changes in bulk magnetic susceptibility (χ and χ77K/χ293K) and remanence parameters (S−300 and σARM/σSIRM ratios), as
well as down-core elemental variations obtained by scanning micro-x-ray
fluorescence (µ-XRF), provide constraints on the depositional changes related
to the evolution of the Sperchios delta. Correlations between elemental data
derived by µ-XRF analyses and grain size were also analyzed and used to further
constrain the facies interpretation. Overall, these Holocene sediments reveal a
transgressive–regressive succession overlying pre-transgressive terrestrial
deposits of Late Pleistocene–Early Holocene age. Furthermore, 13 new 14C
radiocarbon dates constrain the transgression rate to be ~3.5 m/yr for the
Early Holocene and the regression rate to be ~1 m/yr for the Late Holocene. The
Sperchios delta plain developed when the rate of sea-level rise decreased ~6000
cal. yr BP as it has been proposed for the broader area of Aegean Sea. This
study demonstrates that the combination of techniques used here provides a
powerful way to map out paleoenvironmental changes and thus the 3D
stratigraphic architecture of Holocene sedimentary successions.
[1] γνωστή η γέφυρα και η
ηρωική πράξη Αντίστασης επί Κατοχής στην γέφυρα Γοργοποτάμου.
[2] Στην αρχαιότητα οι τρεις τελευταίοι χύνονταν στην
θάλασσα. Αλλά με τις πολλές προσχώσεις του Σπερχειού, που μετέθεσαν τον μυχό
του Μαλιακού περισσότερο από 8 χλμ. έως τώρα προς τα ανατολικά, εκβάλλουν
σήμερα στον Σπερχειό. Ήδη οι προσχώσεις του Σπερχειού εξαφάνισαν τα αρχαία Στενά
των Θερμοπυλών όπου διεχξήχθη η Μάχη των Θερμοπυλών. Σε λιγότερο από χίλια
χρόνια θα εξαφανίσουν και ολόκληρον τον Μαλιακό Κόλπο.
[3] γνωστή η γέφυρα και η
Μάχη της Αλαμάνας, με τον Αθανάσιο Διάκο.
