πολιορκημένο από τους Τούρκους Μεσολόγγι.
Κάθε ελπίδα για βοήθεια έχει
χαθεί και ο στρατηγός Νικήρατος σκέφτεται να φυγαδεύσει την κόρη του. Συζητά με
τον εκπρόσωπο των Μεγάλων Δυνάμεων, Επτανήσιο Λυσίμαχο. Του εκθέτει τις απόψεις
του για την όλη κατάσταση, όσο τα γυναικόπαιδα κάνουν δέηση στο Θεό. Τελικά,
αποφασίζεται η Έξοδος, ενώ οι άρρωστοι οι γεροντότεροι μένουν πίσω, για να
τιναχθούν στον αέρα μαζί με τους Τούρκους.Ο Νικήρατος σχεδιάζει τη φυγή της
κόρης του και του γιου του με τον Λυσίμαχο. Όμως η κόρη του αποφασίζει να
μείνει μαζί του, επιλέγει την αυτοθυσία.
Ο Νικήρατος ήταν το πρώτο
τυπωμένο θεατρικό έργο αφιερωμένο στην Ελληνική Επανάσταση και εκδόθηκε στο
Ναύπλιο το 1826.
Είναι το μοναδικό
δημοσιευμένο, γυναικείο, ελληνικό, θεατρικό έργο μέχρι τον 19ο αιώνα σε μορφή
Θεατρικού Αναλογίου.
Το έργο «Νικήρατος» γράφτηκε
τρεις μήνες μετά την Έξοδο του Μεσολογγίου το 1826, στην Ερμούπολη και
λειτούργησε ως ένα κείμενο – μανιφέστο προς τους Φιλέλληνες της εποχής.
Τον Ιούνιο του 1826 μία
γυναίκα τολμά να τυπώσει ανώνυμα στο Τυπογραφείο της Διοικήσεως το θεατρικό
έργο της. Το έργο αυτό είναι ο «Νικήρατος, και η συγγραφέας που υπογράφει
ανώνυμα «Υπό Ελληνίδος Τινός» (όπως και η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑ, του ανονίμου του Έλληνος – ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ), η Ευανθία Καΐρη, αδερφή του μεγάλου διαφωτιστή
Θεόφιλου Καΐρη και συνομιλήτρια του Αδαμάντιου Κοραή.
 |
| Το έργο δεν υπάρχει διαθέσιμο σε καμμιά ελληνική βιβλιοθήκη!!! ΕΠΑΝΩ: Το εξώφυλλο από την ανατύπωση, από την ΑΛΦΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ, το 2006. |
Πρωτοπαρουσιάστηκε, κατά μία
άποψη, στο Ναύπλιον το 1826.
«Στα σαλόνια των πολιτευτών και των οπλαρχηγών της
εποχής συζητούσαν «περί των εν τη λοιπή ελευθέρα και δούλη Ελλάδι συμβαινόντων.
Έστιν ότε αλλά πολύ σπανίως την μονοτονίαν αυτήν των πολιτικών συζητήσεων
διέκοπτε η απαγγελία ποιημάτων στρεφομένων περί τα κατορθώματα των υπέρ της
ελευθερίας μαχομένων τότε ηρώων… Τα παθήματά των, άτινα διεκτραγώδουν ανά τας οδούς
και τας ρύμας και τα γνωσθέντα καθ’ άπαντα τον πεπολιτισμένον κόσμον
ανδραγαθήματά των ενέπνευσαν είς τινα του Ναυπλίου κυρίαν, Ευανθία Καΐρη, το
πρώτον πατριωτικόν δράμα, το οποίον εγράφη αλλά και εξεδόθη κατά την διάρκειαν
της Ελληνικής Επαναστάσεως. Το έργον φέρει τον τίτλον «Νικήρατος», εγράφη δε
τον Ιούνιον του 1826…» (από την «Ιστορία Νεοελληνικού Θεάτρου», του Ν.
Λάσκαρη).
Το 1827 παραστάθηκε μπροστά
σε πρόσφυγες στην Ερμούπολη.
Αργότερα το έργο επανεκδόθηκε
διορθωμένο από την Ελπίδα Ι. Κυριακού και παίχτηκε στη Σύρο το 1830 από τον
πρώτο ελληνικό θίασο, και στη συνέχεια από το θίασο Μιχαλόπουλου. Σίγουρα,
παρουσιάστηκε και το 1838. Με τον τίτλο «Η άλωσις του Μεσολογγίου» ανέβηκε το
1837 στο θέατρο του Σκοντζόπουλου στην Αθήνα καθώς και σε αυλική παράσταση που
οργάνωσε Γερμανός αξιωματικός με Έλληνες ερασιτέχνες ηθοποιούς. Το 1838 δόθηκε
παράσταση στο Μεσολόγγι. Πιθανώς, παίχτηκε και το 1869. Επίσης, παίχτηκε στην
Καΐρειο Σχολή της Άνδρου.
ΠΗΓΗ: ΤΑΣΕΗ, Θεατρικό Ημερολόγιο
2021, εκδ. Υδροπλάνο. Κεντρική διάθεση, τηλ. 210-38.20.718, 210-38.15.879. Λεκάκης Γ. «Ελληνική
βιβλιογραφία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.1.2021.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης:
Πασχάλης Δημ. Π. «Ευανθία Καΐρη
(1799-1866)», εν Αθήναις, Τυπογραφείον “Εστία”, 1929.
Πούχνερ Β. «Γυναικεία
δραματουργία στα χρόνια της Επανάστασης : χειραφέτηση και αλληλεγγύη των
γυναικών στο ηθικοδιδακτικό και επαναστατικό δράμα», Ινστιτούτο του Βιβλίου –
Α. Καρδαμίτσα, 2001.
