Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

16 C
Athens
Κυριακή, 16 Φεβρουαρίου, 2025

Το τραγούδι του βλάχου ήρωα επαναστάτη Γιάννη Δασκαλογιάννη στα Σφακιά

Το
τραγούδι του βλάχου
ήρωα επαναστάτη
Γιάννη Δασκαλογιάννη
στα Σφακιά
Του ιατρού Γιώργου Σάρρου

Ήβρεξε κ’ εψιχάλισε κ’ άνοιξε το λουλούδι
Αφροκαστήτε(*) να σας πω του βλάχου το τραγούδι.

Σημ.: (Γ. Ι.
Χατζηδάκι,
 Κρητικοί Χοροί). Ο ρυθμός είναι χαρακτηριστικός
πεντάσημος.

(*) αφουγκραστείτε.

Το υπόλοιπον του παραπάνω τραγουδιού, αγνοείται.
Παρακάτω, άλλοι στίχοι δημοτικού τραγουδιού, για το ίδιο θέμα:

Στα Σφακιά ο ήρωας
Δασκαλογιάννης (πραγματικό του όνομα: Ιωάννης Βλάχος από την Ανώπολη Σφακίων)
δεν είναι καθόλου περίεργο ότι σε όλες τις παραστάσεις και στα αγάλματα φέρει
στην κεφαλή του τον βλάχικο κούκο!!!

Από Σφακιανούς άκουσα λέξεις που
χρησιμοποιούμε κι εμείς οι βλάχοι της Πίνδου όπως:
Σκόπου = ξύλο (βα μ΄ ντζι
σκόπου = θα φας ξύλο). Οι Σφακιανοί το λένε σκιόπο με την ίδια ακριβώς έννοια.
Ταχινά λέμε εμείς το πολύ νωρίς
το πρωί. Οι Σφακιανοί το ταχινά το λένε ταχινί[1].
Την φωτιά = φόκου[2] εμείς οι
βλαχοι, φόκο οι Σφακιανοί.
Ενετικά κατάλοιπα θα πεί
κάποιος…!!!
ΠΗΓΕΣ: Το στιχούργημα που
αναφέρει τους Βλάχους στα Σφακιά (λαμπρή και ισχυρή οικογένεια), είναι από το
βιβλίο «ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ», Ηράκλειο, 1947.
Από το βιβλίο
“ΑΡΙΩΝ”, Αθήνα 1917 των ΡΕΜΑΝΤΑ-ΖΑΧΑΡΙΑ «Το τραγούδι του Βλάχου».

ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.6.2020.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΣΧΟΛΙΑ Γ. Λεκάκη:


[1] Στην Ήπειρο λένε «ταχιά» («θα φέρω τον γιατρό ταχιά πρωί») και για
να δώσουν έμφαση λένε «ταχιά-ταχιά». Φυσικά όλα από την αρχαία ελληνική λέξη
ταχύς-ταχύτης, κλπ.
[2] focus λένε οι Λατίνοι την εστία (όπου καίει φωτιά) και έμεινε
στην σύγχρονη τεχνική ορολογία λέξη για το εστίασμα.
ΛΕΞΕΙΣ: βλαχος, βλαχοι, Σαρρος, Δασκαλογιαννης, Ανωπολη Σφακιων, Ανωπολις Σφακιων, 1770, Σφακια, κρητικος πεντασημος, βλαχικος κουκος, Σφακιανοι, Πινδος, σκοπου, ξυλο, σκιοπο, ταχινα, πρωι, ταχινι, φωτια, φοκου, φοκο, δημοτικο στιχουργημα, ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ, Ηρακλειο, 1947, ΑΡΙΩΝ, 1917, ΡΕΜΑΝΤΑΣ, ΖΑΧΑΡΙΑΣ, Το τραγουδι του Βλαχου, Ηπειρος, ταχια, γιατρος, ταχια πρωι, ταχια ταχια, ταχυς, ταχυτης, Λατινοι, εστια, ενετικα, φωτια, εστιασμα, αναγυρισμενος, Αγια Ρουμελη, Τζατζιμοι, Τζατζιμος, Αη Γιαννης, Μιχελιακοι, Μιχελιακος, Ασκυφου, Μαυροπατεροι, Μαυροπατερος, Νιμπρος, Παττακοι, Παττακος, Πατσανος, Δασκαλιανοι, Δασκαλιανος, Ασφεντου, Μπουρμπαχοι, Μπουρμπαχης, Βουρβαχοι, Βουρβαχης, στρατικοι, ηβρεξε, εψιχαλισε, βροχη, ψιχαλα, λουλουδι, αφουγκραζομαι, του βλαχου το τραγουδι, Χατζηδακις, Κρητικοι Χοροι, πεντασημο
author avatar
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Σχετικά Άρθρα

Ο ποιητής, λογοτέχνης και δημοσιογράφος Γιάννης Θεοδωράκης: «Ναι… μπορούμε και πάλι να ελπίζουμε»

Το συγκινητικό ιστορικό ντοκυμανταίρ για τον Γιάννη Θεοδωράκη, αδελφό...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ στον στιχουργό και ποιητή Ευάγγελο Ατραΐδη – Εκπομπή με τον Γ. Λεκάκη

Το ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ παρουσιάζει την εκπομπή ΑΦΙΕΡΩΜΑ στον στιχουργό και...

Τα Ενδύματα, το Άλλο μας Πρόσωπο – Ομιλία του Γ. Μετζικώφ

Το ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ παρουσιάζει την ομιλία του σπουδαίου ενδυματολόγου,...