Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Ρωμαίος γερουσιαστής Lucius Calpurnius Piso Caesoninus (περ. 100 – 43 π.Χ.), πεθερός του Ιουλίου Καίσαρα, είχε μια ωραία έπαυλη / βίλα στην Πομπηία με μια βιβλιοθήκη 2.000 παπύρων! Πιστεύεται ότι ήταν ο ιδιοκτήτης της λεγομένης «Βίλας των Παπύρων», που βρέθηκε στο Ηράκλειο / Herculaneum της Πομπηίας.[1] Ο ίδιος ήταν, κατά πάσαν πιθανότητα, επικούριος.
Ο Πίσο (εξελλ. Πείσων) «έτρεφε μεγάλη εκτίμηση στην λογοτεχνία και την φιλοσοφία της Ελλάδος». Και επιχορηγούσε τον επικούριο συγγραφέα Φιλόδημο (110 – 35 π.Χ.), μεταξύ άλλων.[2]
Το λατινικό ρητό
«fiat justitia ruat caelum»
(«αφήστε την δικαιοσύνη να κάνει την δουλειά της, ακόμα κι αν πέφτουν οι ουρανοί»)
αποδίδεται σε αυτόν…
 |
| Κάποιοι από τους… 1.100 καμένους παπύρους του Ηρακλείου Καμπανίας… Φωτ.: Time Travel Rome. |
Τον 18ο αιώνα στην εν λόγω βίλα ευρέθησαν σημαντικά συγγραφικά ευρήματα, αλλά, δυστυχώς για εμάς, σε 1.100 «καμένους» κυλινδρικούς παπύρους… Τα περισσότερα ήταν έργα του Επίκουρου και μετά-επικούριων συγγραφέων και κάποια που γράφτηκαν από τον ευεργετούμενο του Πείσονος, Φιλόδημο των Γαδάρων (τότε της Παλαιστίνης, τώρα της Ιορδανίας).
Η βιβλιοθήκη της λεγόμενης “Βίλας των Παπύρων” περιείχε εκατοντάδες αρχαία λογοτεχνικά έργα, όταν η πόλη κατεστράφη από τον Βεζούβιο το 79 μ.Χ.
ΤΩΡΑ, νέες σαρώσεις ακτίνων Χ ενός ειλητάριου (γνωστού ως P. Herc. 172), το οποίο ευρίσκεται, επί του παρόντος, στην συλλογή των Bodleian Libraries του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, μπόρεσαν να ανιχνεύσουν, για πρώτη φορά, αλφαβητικά γράμματα μελανιού, που αποκάλυπταν το όνομα ενός αρχαίου συγγραφέα και τον τίτλο του έργου. Οι ερευνητές μπόρεσαν να διακρίνουν το όνομα Φιλόδημος.
Το γραπτό κείμενο στον καμένο κύλινδρο, φαίνεται να είναι μέρος του 10τομου έργου του “Περι Κακιων” / “On Vices”, το οποίο καλύπτει θέματα όπως η απληστία, η αλαζονεία και η κολακεία. Απίστευτη ανακάλυψη! Οι ερευνητές πιστεύουν ότι πολλές άλλες τέτοιες ανακαλύψεις θα έρθουν σύντομα λόγω της προόδου της τεχνολογίας. “Ο ρυθμός αυξάνεται πολύ γρήγορα», εδήλωσε ο παπυρολόγος M. McOsker. “Όλα όσα λαμβάνουμε από την βιβλιοθήκη του Herculaneum είναι καινούργια για εμάς”.
ΑΚΟΥΣΤΕ την σχετική ραδιοφωνική εκπομπή του Γ. Λεκάκη για τον Φιλόδημο και την Επικούρια Φιλοσοφία, ΕΔΩ.
ΔΕΙΤΕ πώς σήμερα η AI “διαβάζει” με επιτυχία, ένα καμένο ελληνικό χειρόγραφο κείμενο 2.000 χρόνων, που βρέθηκε σε έναν κύλινδρο στο Herculaneum, κρυμμένο κάτω από τις στάχτες του Βεζούβιου, ΕΔΩ.ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΚΑΜΠΑΝΙΑ, ΕΔΩ.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 19.2.2023.
Επίσης, ένας απανθρακωμένος κύλινδρος παπύρου, μήκους άνω των 9,15 μ., από το θαμμένο Ηράκλειο (> Herculaneum), εξετάσθηκε με ένα “σύγχροτρον” στην Diamond Light Source. Η δέσμη ακτίνων Χ που παράγεται από το σύγχροτρον μπορεί να αποκαλύψει μικρές λεπτομέρειες του ειληταρίου. χωρίς να το καταστρέψει, είπε ο κ. A. Mancuso της DLS. «Πρέπει να βρούμε ποιο επίπεδο είναι διαφορετικό από το επόμενο επίπεδο, ώστε να το ξετυλίξουμε ψηφιακά», εξήγησε ο κ. Mancuso. Επειδή ο πάπυρος και το μελάνι που χρησιμοποιήθηκε για την εγγραφή σε αυτόν, περιέχουν άνθρακα, είναι δύσκολο να ανιχνευθεί η παρουσία γραπτών λέξεων. Ως εκ τούτου, η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται για την αναζήτηση ιχνών μελανιού, τα οποία στην συνέχεια προστίθενται στην ψηφιακή ανακατασκευή. «Μπορούμε να πούμε ότι ολόκληρος ο κύλινδρος είναι γεμάτος κείμενο», είπε ο κ. St. Parsons του προγράμματος “Vesuvius Challenge”, ενός διεθνούς διαγωνισμού για την ανάγνωση των καμένων κυλίνδρων του Herculaneum. «Τώρα μπορούμε να εργασθούμε για να το κάνουμε να εμφανίζεται πιο καθαρά», πρόσθεσε.
ΠΗΓΗ: “First glimpse inside burnt scroll after 2,000 years”, BBC News, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.2.2025.
- “X-ray reveals ancient Greek author of charred first century BC Vesuvius scroll – Ink traces show text is part of work by Epicurean philosopher Philodemus, burned during AD79 volcano eruption”, Guardian, 6.5.2025.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Βλ. Robin Banerji «Unlocking the scrolls of Herculaneum», BBC News Magazine, 20.12.2013.
χαμενα καμενα εργα, Επικουριοι, Ρωμαιος, γερουσιαστης, Ιουλιος Καισαρας, Ιουλιος Καισαρ, επαυλη, βιλα, Πομπηια, βιβλιοθηκη, παπυρος, Παπυροι, Ηρακλειο, επικουρος, Πισο, Πεισων, λογοτεχνια, φιλοσοφια, Ελλαδα, συγγραφεας, Φιλοδημος, Επικουρος, Γαδαρα, Παλαιστινη, Ιορδανια, ρητο, δικαιοσυνη, Καμπανια, Λοκροι, Φαιακες δικαιοσυνη AI εξυπνη τεχνολογια ερμηνεια ελληνικο χειρογραφο κειμενο 2.000 χρονια πριν κυλινδρος ηρακλειο Herculaneum, ερκουλανεουμ, παπυρος κυλινδρος αναγνωση ιταλια Βεζουβιος Πισο Πεισων λογοτεχνια φιλοσοφια Ελλαδα επιχορηγηση επικουριος συγγραφεας 110 35 1ος αιωνας πΧ απανθρακωμενος παπυρου, πολη θαμμενη σταχτη, εκρηξη ηφαιστειο Βεζουβιος 1ος αιωνας 79 μ.Χ., εξεταση συγχροτρον synchrotron δεσμη ακτινες Χ συγχροτρο ειληταριο καταστροφη επιπεδο ψηφιακα μελανι εγγραφη γραφη ανθρακας, ανιχνευση γραπτη λεξη τεχνητη νοημοσυνη AI αναζητηση ψηφιακη ανακατασκευη αρχαιο κειμενο καμενοι κυλινδροι παπυροι μεγαλη ελλαδα κατω ιταλια αρχαιο γραπτο κειμενο καμενος κυλινδρος, 10τομο εργο Περι Κακιων On Vices κακια απληστια, αλαζονεια κολακεια ανακαλυψη ανακαλυψεις τεχνολογια παπυρολογος παπυρολογια Herculaneum αρχαια λογοτεχνικα εργα, πολη καταστροφη Βεζουβιος 79 μΧ σαρωση ακτινες-Χ ειληταριο συλλογη Bodleian Libraries Library Πανεπιστημιο Οξφορδης, Οξφορδη ανιχνευση πρωτη φορα αλφαβητικα γραμματα μελανι ονομα αρχαιος ελληνας συγγραφεας καμενα χαμενα εργα βιβλια
