Του Γιώργου Λεκάκη
Η ΤΕΤΑΡΤΗ θεωρείται γρουσούζικη ημέρα από τους Πελοποννησίους, γι’ αυτό ποτέ δεν ξεκινούσαν ταξείδι την ημέρα αυτή. Γιατί; Διότι «Τετάρτη έγινε το συμβούλιο των εβραίων»(*)… Όμως Μεγάλη Τετάρτη έγινε και η «Υπόθεσις Πατσίφικο» που επέφερε τα «Παρκερικά». (Κατ’ άλλους, έγινε την Μεγάλη Παρασκευή, κατά την περιφορά του Επιταφίου του Αγίου Φιλίππου).
Τον Απρίλιο του 1849 (πρωτο)απαγορεύθηκε από τις Αρχές ένα γνωστό πανελλήνιο σχεδόν έθιμο: Αυτό του καψίματος του εβραίου, του οβριού ή του Ιούδα, λόγω της εκτάκτου επίσημης επισκέψεως του Γάλλο-εβραίου τραπεζίτη Ρότσιλντ! Εξαγριωμένοι Αθηναίοι που είδαν το κράτος ν’ απαγορεύει ένα έθιμό τους, επειδή θίγονται πολίτες άλλου θρησκεύματος, να φέρεται για άλλη μια φορά «ρατσιστικά» κατά των Ελλήνων, επέδραμαν κατά της οικίας (στου Ψυρρή) ενός Ισπανο-εβραίου πανούργου τυχοδιώκτη, του δον Δαβίδ Πατσίφικο (είχε διατελέσει κάποτε πρόξενος της Πορτογαλίας εν Αθήναις, αλλά απηλλάγη των καθηκόντων του «λόγω καταχρήσεων» και ζούσε ως τοκογλύφος). Για τις ασήμαντες ζημίες που υπέστη η οικία του, εστράφη κατά της ελληνικής κυβερνήσεως, ζητώντας αποζημίωση 888.736,57 δρχ.! Το ποσόν ήταν υπέρογκο (πολλαπλάσιο ακόμη και της αξίας των τότε Ανακτόρων)! Ο καιροσκόπος δεν δικαιώθηκε και τότε ενέπλεξε στο παιγνίδι την Αγγλία, αφού, εν τω μεταξύ, είχε αποκτήσει την βρετανική υπηκοότητα. Έτσι, οι Άγγλοι «σκύλοι» (κατά Μακρυγιάννη), που ανταγωνίζονταν τ’ άλλα αρπακτικά (τους Γάλλους και τους Ρώσους – και όλοι μαζί ορέγονταν τον νεοσύστατο μεζέ, την Ελλάδα) εζήτησαν για ελόγου του την καταβολή του ποσού!..
Η κυβέρνησις Κριεζή αρνήθηκε. Τότε η Αγγλία με τον ΥΠΕΞ της Πάλμερστον, διέταξε (3.1.1850) τον ναύαρχο Πάρκερ ν’ αποκλείσει τον Πειραιά, τα κυριώτερα λιμάνια της χώρας και να κατασχέσει ελληνικά πλοία στο Αιγαίο… Η πρωτοφανής αυτή διπλωματική κρίση ονομάσθηκε «διπλωματία της κανονιοφόρου». Η Ελλάς υπέστη ανυπολόγιστες ζημίες από τα «παρκερικά». Και δη οι έμποροι και οι ναυτιλλομένοι. Δημιουργήθηκαν σημαντικά προβλήματα επισιτισμού στην πρωτεύουσα, κ.α.
Αλλά η σθεναρή στάσις του βασιλέως Όθωνος συσπείρωσε τον λαό. Η αγγλο-εβραϊκή πρόκλησις αντιμετωπίσθηκε με παροιμιώδη ψυχραιμία! Ο αποκλεισμός ήρθη εν τέλει (15.4.1850), μετά και από την αντίδραση των Γαλλο-Ρώσων, επειδή και τα ιδικά τους συμφέροντα είχαν πληγεί απ’ αυτόν! Το θέμα Πατσίφικο παρεπέμφθη σε διαιτησία! Η αποζημίωσις που του επιδικάσθη ήταν μόλις 3.750 δρχ. – ποσόν, όμως, το οποίο ήταν και πάλι πολύ σημαντικό για το πτωχό τότε ελληνικό κράτος… Η Βουλή των Λόρδων στην Αγγλία καταδίκασε την ενέργεια του αποκλεισμού. Στην Ελλάδα επεστράφη το ποσόν των 330.000 δρχ. που είχε εν τω μεταξύ καταθέσει στην Αγγλία, ως εγγύηση, για την άρση τουλάχιστον του αποκλεισμού! Ο εβραίος πράκτορας «φυγαδεύθηκε» στο Λονδίνο…
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης “Η Υπόθεσις Πατσίφικο και τα Παρκερικά – Όταν τα αγγλικά πολεμικά απέκλειαν τον Πειραιά για το έθιμο του καψίματος του εβραίου”, εφημ. “Kontra News”, 8.4.2015. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 9.4.2015. Εφημ. “Φωνή της Άσκρης”, τ. 26.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
(*) βλ. Ιω. Ασημακοπούλου «Λαογραφικά Πελοποννήσου», εκδ. «Επιλογή», Μεγαλόπολις, 2012, σελ. 219. Και Γ. Λεκάκη «Τάματα και Αναθήματα», εκδ. Γεωργιάδη, 2000.
