Του Αλέξανδρου Ζαφειριάδη(*)
ΘΡΥΛΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ του ΠΑΛΙΟΥ ΚΑΙΡΟΥ
(Αρχαιότατη παράδοση γνωστή και στην Λήμνο)
Τα παλιά χρόνια, το νησί της Λήμνου ήταν ενωμένο με την Ίμβρο. Η θάλασσα που είναι σήμερα ανάμεσα στα δύο νησιά, ήταν τότε μια μεγάλη και πλούσια πεδιάδα.
Το μεγάλο αυτό νησί το όριζε ένας πολύ πλούσιος και σοφός βασιλιάς. Στο μέρος της σημερινής Λήμνου, ο βασιλιάς είχε αμέτρητα κοπάδια πρόβατα, γιατί τα χαμηλά και γυμνά βουνά και οι ομαλές πεδιάδες της Λήμνου, ήταν κατάλληλα μέρη για πρόβατα. Το μέρος δε της σημερινής Ίμβρου, με τα πολλά και κλαδερά βουνά του, με τις δασωμένες λαγκαδιές του, το είχε για τις αίγες του. Τον ανάμεσα μεγάλο κάμπο, που σήμερα σκεπάζει η θάλασσα, τον καλλιεργούσε για γεννήματα διάφορα και ζούσε πολύ ευτυχισμένα.
Ο βασιλιάς είχε δύο αγόρια, και το μεν ένα βασιλόπουλο είχε την επίβλεψη στα κοπάδια των προβάτων στην ήμερη Λήμνο, το δε άλλο επέβλεπε τα κοπάδια των αιγών στην βουνίσια Ίμβρο. Σύμφωνα με το περιβάλλον που ζούσε διαμορφώθηκε το κάθε βασιλόπουλο. Ο Ιμβριώτης δηλαδή έγινε πεισματάρης, άρπαγας, πονηρός, σαν τις κατσίκες που φύλαγε. Οξύθυμος και άγριος σαν τις λαγκάδες και τα βουνά που ζούσε. Όλως διόλου το ενάντιο ο Λημνιός, έγινε ήρεμος και άκακος σαν τα πρόβατα που φύλαγε, υπομονετικός και καλόβουλος, σαν το ήρεμο μέρος που ζούσε.
Όταν πέθανε ο πατέρας τους ο βασιλιάς, οι δύο κληρονόμοι θέλησαν να μοιραστούν το βασίλειο. Μα ο Ιμβριώτης γύρευε να πάρει διπλό σχεδόν μερτικό απ’ τον αδελφό του. Ήθελε όλην την βουνίσια Ίμβρο με τις κατσίκες και όλην την μεγάλη πεδιάδα, έδινε δε στον αδελφό του μόνο την Λήμνο και τα πρόβατα. Ο άκακος Λημνιός παρακαλούσε να μοιραστούν στην μέση τον μεγάλο κάμπο, μα ο Ιμβριώτης δεν του έδινε ούτε σπιθαμή απ’ την πεδιάδα. Ο Λημνιός βλέποντας την πλεονεξία και το πείσμα του αδελφού του, γνωρίζοντας και τον απότομο χαρακτήρα του, φοβήθηκε και για την ζωή του ακόμα και αναγκάστηκε να παραδεχθεί την μοιρασιά σύμφωνα με την θέληση του Ιμβριώτη.
Ο αδικημένος Λημνιός παραπονέθηκε τότε στους θεούς για την αδικία που του έκαμε ο αδελφός του. Οι θεοί άκουσαν τα παράπονα του και έβαλαν τον θεό της θάλασσας, τον Ποσειδώνα, να κάμει την πραγματογνωμοσύνη και το μέτρημα των δύο μερτικών με την συμφωνια πως όσο μέρος βρει περισσότερο σ’ ένα απ’ τα δύο μερτικά, να το πάρει ο ίδιος για αμοιβή του, για τον κόπο του. Ο Ποσειδώνας ανέβηκε στην κορυφή του βουνού [Σάος] της Σαμοθράκης – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης “Σαμοθρακη, ιερα νησος” – και απ’ εκεί αμέσως με το μάτι ξεχώρισε το άδικο μοίρασμα που έγινε. Είδε πως όλη η μεγάλη πεδιάδα ανάμεσα στις δύο στεριές της Ίμβρου και της Λήμνου, του την είχε πάρει ο Ιμβριώτης, παραπάνω απ’ το μερίδιο που του τύχαινε.
Τότε ο Ποσειδών σήκωσε την τρίαινά του και κτύπησε στο φιλονεικούμενο μέρος. Αμέσως όλος ο μεγάλος κάμπος χάθηκε μέσα στο κύματα με αρκετό μέρος της Ίμβρου. Έτσι η πεδιάδα έγινε θάλασσα και ξεχώρισε τα δύο αδέλφια, ο δε πλεονέκτης Ιμβριώτης έχασε και αρκετό μέρος της στεριάς του, γιατί πλήρωσε και τα … έξοδο της πραγματογνωμοσύνης! Γι’ αυτό έμεινε η Ίμβρος μικρότερη από την Λήμνο.
Μα απ’ τον πονηρό και πλεονέκτη βασιλιά του έγιναν οι Ιμβριώτες πιο πονηροί και πεισματάρηδες από τους αγαθούς Λημνιούς και τέτοιοι είναι έως σήμερα…
ΠΗΓΗ: Εγκυκλοπαιδικό περιοδικό «ΙΜΒΡΟΣ», τ.1, Ιούν. 1947 και αναδημ. τ. Ιαν.-Μαρτ. 2025. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.7.2025. – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης “Ίμβρος παιπαλοεσσα”, όπου υπάρχουν πολλά σχετικά με τον υποβρύχιο χώρο και μεταξύ Ίμβρου-Λήμνου και Ίμβρου-Σαμοθράκης.
ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:
Ο παραπάνω μύθος, είναι ένας ακόμη γεώμυθος της ελληνικής παραδόσεως. Όντως κάποτε Λήμνος και Ίμβρος ήταν ενωμένες ως μία στεριά. Αλλά αυτό ίσχυε πριν δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Ιδού πώς η παράδοση διατηρεί μνήμη χιλιάδων χρόνων…
Ο διδάσκαλος Αλ. Ζαφειριάδης (πρώτος από αριστερά) υποδιευθυντής του Δημοτικού Σχολείου των Αγίων Θεοδώρων Ίμβρου, στο άνοιγμα του (1932 – 1933), μαζί με τον Τούρκο δάσκαλο Τζελάλ Μπέι, τον διευθυντή Ταχσίν Μπέι, την Αικατερίνη Χριστοδουλίδου και τον Χρυσόστομο Οκομούση.
(*) Ο Αλέξανδρος Ζαφειριάδης γεννήθηκε το 1888 στο Ερένκιοϊ του Ελλησπόντου από Γλυκιανό πατέρα, τον Κων. Τσαγάνη. Αποφοίτησε από το σχολείο της γενέτειράς του και το εξατάξιο Γυμνάσιο του Βόλου.
Υπηρέτησε ως δάσκαλος στα εξής σχολεία: Ερένκιοϊ (1909-1911) και (1913-1914), Σχοινουδίου (1911-1912, 1914-1917 και 1927-1928), Ευλαμπίου (1920-1923), Βάρους Λήμνου (1923-1926). Σαμοθράκης (1926-1927), Παναγιάς (1928-1930), Αγ. Θεοδώρων (1930-1934), Αγριδίων (1/1953-6/1953) κλπ.
Στα χρόνια που ήταν δάσκαλος σχεδόν σε όλα τα χωριά της Ίμβρου πήγαινε και έβρισκε όλους τους χωριανούς που ήξεραν παλαιές ιστορίες, τις κατέγραφε και τις διέσωσε.
Διετέλεσε δήμαρχος Ίμβρου από το 1932 έως το 1950 και νυμφεύτηκε την Ελ. Κατσαλή από το Ευλάμπιο.
Ο πλέον φιλελεύθερος και πολυγραφότατος διανοούμενος της Ίμβρου, έγραψε πολλά άρθρα (ιστορικά, ευθυμογραφικά κλπ.) στο περιοδικό ΙΜΒΡΟΣ, του οποίο υπήρξε πρωτεργάτης και διευθυντης του και στις 3 περιόδους κυκλοφορίας του (Ιούνιος 1947 – Μάιος 1952, Νοέμβριος 1953 – Δεκέμβριος 1953, και Ιανουάριος 1955 – Απρίλιος 1955). Συμμετείχε σε Συλλόγους και ήταν μέλος της τριμελούς Ειδικής Εκπαιδευτικής Επιτροπής για την συντήρηση των σχολείων.
Το όνειρό του ήταν η έκδοση του λαμπρού βιβλίου «Τα εφτά χωριά της Ίμβρου και η ιστορία τους», που αναμενόταν να εκδοθεί στην δεκαετία του 1950 αλλά δυστυχώς δεν κατέστη εφικτό (οι πρώτες ανακοινώσεις ξεκίνησαν στο Τεύχος ΙΜΒΡΟΣ 30-31 Νοέμ. – Δεκ. 1949). Το βιβλίο ήταν σχεδόν έτοιμο, τα πρωτότυπα χειρόγραφα ήταν έτοιμα, αλλά τον πρόλαβε ο θάνατος με αποτέλεσμα να μην εκδοθεί ποτέ. Δυστυχώς τα χειρόγραφα αυτά σταδιακά χάθηκαν και ως Ιμβριακή Κοινότητα χάσαμε την μεγάλη ευκαιρία αυτού του ιστορικού βιβλίου. Πέθανε στις 23.5.1956 στην Κωνσταντινούπολη.
ΠΗΓΗ βιογραφικού: Ι. Μπουτάρας «Η εκπαίδευση στην Ίμβρο», εκδ. Σύλλογος Ιμβρίων, 2013.
νησος Λημνος ιμβρος νησι θεος ποσειδων ποσειδωνας
