Ασυνήθιστη ταφή πριν 3.500 χρόνια στην αρχαία πόλη Χορδή στην Σκοτία! – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Τα λείψανα τουλάχιστον οκτώ ανθρώπων βρέθηκαν σε πέντε τεφροδόχοι, αγγεία θαμμένq σε έναν τύμβο της Εποχής του Χαλκού ύψωμα Twentyshilling Barrow, 4,8 χλμ. Ν. του Sanquhar(*) στην τοποθεσία Dumfries και Galloway στην νότια Σκοτία, στον 55^ο παράλληλο [55.3198 -3.9005].

ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης:

• Η αρχαία ελληνική Βρετανία – του Γ. Λεκάκη
• ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ στην ΣΚΩΤΙΑ – του Γρ. Κοσσυβάκη

Οι αρχαιολόγοι ερευνούσαν τον χώρο πριν υπό την κατασκευή ενός αιολικού πάρκου, όταν στην σωστική ανασκαφή ανακάλυψαν τον τύμβο, ο οποίος χρονολογείται μεταξύ 1439 και 1287 π.Χ. Οι νεκροί ίσως να προέρχονται από την ίδια οικογένεια ή φυλετική ομάδα, και οι θάνατοί τους ίσως να ήταν αποτέλεσμα λιμού ή άλλου είδους καταστροφής.

«Οι τεφροδόχοι τοποθετήθηκαν την ίδια χρονική στιγμή και ήταν σφιχτά συσκευασμένες μέσα στον λάκκο και κολλημένες στο ίδιο εύρος χρονολόγησης του 15^ου – 16^ου αιώνα π.Χ.

Σε μια άλλη τοποθεσία της Εποχής του Χαλκού (2867 – 2504 π.Χ.) στην ίδια περιοχή, τα σώματα εκτέθηκαν πριν ταφούν σε έναν τάφο, που επαναχρησιμοποιήθηκε από την κοινότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Άρα ήταν μια αρκετά ασυνήθιστη ταφή, σε σχέση με αυτές στο Broughton στα Σύνορα / Borders.

ΠΗΓΗ: Th. Muir «ARO64: Twentyshilling Hill Bronze Age Barrow, Dumfries and Galloway», Archaeology Reports. BBC News, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 18.12.2025.

• ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ περι ΣΚΟΤΙΑΣ, ΕΔΩ.

(*) Σανκουάρ < σκοτικά: Sanchar, γαελικά: Seanchair < An t-Seanchair = παλιό φρούριο.

Στην Γεωγραφία του Κλ. Πτολεμαίου εδώ ήταν η αρχαία πόλη Χορδή > Κόρντα / Corda[1] – βλ. αρχαιολόγο W. Forbes Skene.

Πόλη στις όχθες του ποταμού Νιθ[2], στον 55^ο παράλληλο [55.36793°N 3.92463°W].

Σήμερα ένα ερειπωμένο κάστρο, του 15ου αιώνα, που δεσπόζει επάνω από την πόλη.

Εδώ λειτούργησε το 1712 το παλαιότερο σύγχρονου τύπου ταχυδρομείο στον κόσμο, από αυτά που είναι ακόμη εν λειτουργία (επόμενο είναι το ταχυδρομείο Στοκχόλμης Σουηδίας, το οποίο λειτούργησε το 1720). Ήταν επίσης το μέρος όπου το σκοτσέζικο θρησκευτικό και πολιτικό κινημα, Covenanters, το οποίο αντιτάχθηκε στην επισκοποποίηση της εκκλησίας τους, υπέγραψε την «Διακήρυξη του Σανκουάρ», αποκηρύσσοντας την υποταγή τους στον βασιλιά!

Η πόλις άκμασε χάρι στο εμπόριο μαλλιού. Ένα εργοστασιο χαλιών, κατά μήκος του ποταμού Crawick Water, που οι αργαλειοί του, μέχρι την δεκαετία του 1830, έφτασαν τους 54, κατασκεύαζε χαλιά, παγκοσμίως γνωστά για την αντοχή τους, με παραγγελίες έως και από την Νότια Αμερική (Βαλπαραΐσο Χιλής)!

Η πόλη γιορτάζει το «Royal Charter» της το γ΄ Σάββατο του Αυγούστου, με πομπή αλόγων, διακοσμημένων αρμάτων και μαζικών αυλών και τυμπάνων σε όλη την πόλη!

Το κοντινό χωριό Κρόουικ ήταν γνωστό ως «καταφύγιο μαγισσών». Κάποτε οι αγελάδες του ιερέα της ενορίας άρχισαν να παράγουν τόσο πηχτό γάλα, που δεν αναδευόταν! Έστειλε τότε έναν από τους υπηρέτες του να δέσει ένα κλαδί σορβιάς[3], επάνω από την πόρτα του σπιτιού της μάγισσας του Κρόουικ, κάτι που τερμάτισε την «κατάρα». Για πολύ καιρό, μια μεγάλη σορβιά άνθιζε στην εμπροστινή αυλή της εκκλησίας, για να κρατά τα κακά πνεύματα της κατάρας μακριά.

Στα 28 χλμ. μακριά υπάρχει το αρχαίο πολυώροφο κάστρο στον λόφο Tynron Doon(**), με ευρήματα από την Εποχή Σιδήρου, που συνέχισε να χρησιμοποιείται καθ’ όλην την διάρκεια των «Σκοτεινών Χρόνων» και στις αρχές του Μεσαίωνα! Κατά την ρωμαϊκή κατοχή, βρισκόταν στην περιοχή Selgovae > Selgowi.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγσησις».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• Skene W. F. «Κελτική Σκωτία: Ιστορία της Αρχαίας Αλβιώνος», τ. 1, εκδ. Edmonston και Douglas, 1876.
• Laing L. R. «Αρχαιολογία της ύστερης Κελτικής Βρετανίας και Ιρλανδίας», 1975.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Ο Κλ. Πτολεμαίος ανέφερε ότι οι πόλεις των Σελγοβαίων [Κελτών] ήταν οι Καρμπαντορίγκουμ, Ουξέλουμ, Κόρντα και Τριμόντιο. Ίσως ήταν πολίσματα γύρω από στρατόπεδα και ισχυρά κέντρα των ιθαγενών όπως οι Δούνοι / Ντουνοι / Ντουνς(**).

Στην «Κοσμογραφία της Ραβέννας» (8^ος αι. μ.Χ.) τα ονόματα των πόλεων εμφανίζονται ως Καρμπάντιουμ, Ουξέλα, Κόρντα και Τριμούντιουμ, αντιστοιχως. Οι πόλεις δίνονται σε έναν κατάλογο, που δεν συνδέει καμμία από τις πόλεις, με κανέναν συγκεκριμένο λαό.

Έχουν καταβληθεί προσπάθειες για να προσδιοριστούν οι τοποθεσίες των πόλεων. Αλλά δεν υπάρχουν άλλες διαθέσιμες πληροφορίες.

Χορδή > κορδόνι > κορδοβα, κορδιλιέρα / κορδιλιέρες, κλπ. = σειρά / οροσειρά: Με το όνομα Χορδή / Κορντα απαντάται:

• οικισμός στο νησί Santo Antão στο Πράσινο Ακρωτήριο, και
• ποταμός στην πολιτεία Maranhão στην βορειοανατολική Βραζιλία.

[2] Νιθ / Nith < σκοτσέζικα γαελικά: Abhainn Nid, βρετανικά: Nowios.

[3] Φυτό του γένους Sorbus της οικογένειας Rosaceae.

Ασυνηθιστη ταφη πριν 3.500 χρονια αρχαια πολη Χορδη Σκοτια Carbantorigum, Uxellum, Corda, Trimontium Ravenna Cosmography Carbantium, Uxela, Corda, Trimuntium Crawick ασυνηθιστες ταφες 1500 πχ χρονων πολις Σκωτια λειψανα ανθρωποι τεφροδοχος αγγειο αρχαιος τυμβος Εποχη Χαλκου υψωμα Twentyshilling Barrow, Sanquhar Dumfries Galloway νταμφρις γκαλογουει Σκοτιας, 55^ος παραλληλος αρχαιολογια αρχαιλογικος χωρος κατασκευη αιολικο παρκο σωστικη ανασκαφη 1439 1287 νεκρος οικογενεια ομαδα, θανατος λιμος καταστροφη φυλη λακκος 15^ος 16^ος 13ος αιωνας 2867 – 2504 4.800 4.900 4.500 σωμα εκθεση κοινος ομαδικος ταφος επαναχρηση κοινοτητα Broughton μπραουτον Συνορα / Borders Σανκουαρ < σκοτικα Sanchar, γαελικα Seanchair < An t-Seanchair = παλιο φρουριο Γεωγραφια Κλαυδιος Πτολεμαιος Κορντα / Corda αρχαιολογος οχθη ποταμος Νιθ ερειπωμενο καστρο, 15ος μχ λειτουργια 18ος 1712 παλαιοτερο ταχυδρομειο στον κοσμο, Στοκχολμη Σουηδια σκοτσεζικο θρησκευτικο πολιτικο κινημα, Covenanters, αντισταση επισκοπη εκκλησια Διακηρυξη αποκηρυξη υποταγη βασιλιας αντιβασιλικο εμποριο μαλλιου μαλλι εργοστασιο χαλιων, χαλι Crawick Water, αργαλειος 19ος 1830, χαλια αντοχη παραγγελια Νοτια Αμερικη Βαλπαραισο Χιλη γιορτη εορτη πανηγυρι Royal Charter Σαββατο Αυγουστος γιορτες εορτες πανηγυρια Αυγουστου πομπη αλογων, αλογο ιππος διακοσμηση αρμα αυλος τυμπανο χωριο Κροουικ καταφυγιο μαγισσων αγελαδα ιερεας ιερευς ενορια γαλα αναδευση υπηρετης δεσιμο κλαδι σορβια πορτα σπιτι μαγισσα λυση τελος τερμα καταρα αυλη κακα πνευματα κακο πνευμα μαγεια μαγικο μαγικα αρχαιο πολυωροφο καστρο λοφος Tynron Doon, τινρον τυνρον ντουν ευρημα Σιδηρου, χρηση Σκοτεινοι Χρονοι Σκοτεινα Χρονια Σκοτεινη εποχη Μεσαιωνας ρωμαικη κατοχη Selgovae > Selgowi σελγκοβαι σελγκοβι Κελτικη Σκωτια ιστορια Αλβιων Αλβιωνα Κελτικο Βρετανια Ιρλανδια Carbantorigum, Uxellum, Corda, Trimontium Ravenna Cosmography Carbantium, Uxela, Corda, Trimuntium πολεις Σελγοβαοι κελτες Καρμπαντοριγκουμ, Ουξελουμ, Κορντα Τριμοντιο Τριμοντιον Τριμοδιο πολισμα στρατοπεδο ιθαγενεις Δουνοι / ντουνοι Ντουνς Κοσμογραφια της Ραβεννας Ραβεννα 8^ος ονομα Καρμπαντιουμ, Καρμπαντιο Καρβαντιο Ουξελα, Τριμουντιουμ, καταλογος, λαος οικισμος νησι Santo Antao σαντο ανταο ανταιος Πρασινο Ακρωτηριο, πολιτεια Maranhao μαρανιαο Βραζιλια ποταμωνυμικα Νιθ / Nith σκοτσεζικα γαελικα Abhainn Nid, βρετανικα Nowios νοβιος φυτο γενος Sorbus τριανταφυλλο Rosaceae κορδονι > κορδοβα, κορδιλιερα / κορδιλιερες, κορδιλλιερα / κορδιλλιερες, σειρα οροσειρα