Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Ρήσσος ήταν ποταμός και ποτάμιος θεός της Τρωάδος, παραπόταμος του Γρανικού, υιός του Ωκεανού και της Τηθύος.[1] Ήταν ένας από τους 8 ποταμούς που έστρεψε ο θεός Ποσειδών από το όρος Ίδη, προς το τείχος των Αχαιών για να το καταστρέψει… Η Τρωάς ήταν θρακική χώρα. Έτσι το όνομα ρήσσος στην Θράκη παρέπεμπε εξ αρχής σε κάτι θεϊκό.
Ο θρυλικός βασιλιάς της Θράκης, Ρήσσος / Ρήσος[2], είχε πατέρα τον Ηιονέα και μητέρα την Μούσα.[3] Αδελφή του ήταν η Σήτη (η οποία έσμιξε με τον θεό Άρη και γέννησε τον Βίθυ) και αδέλφια του, ο Όλυνθος και ο Βράγγας.
Άλλωστε το όνομά του ετυμολογείται από την λέξη ῥησός = ο «ἀρχός, ὃς αἱρέσει τὰ θέσφατα» (Επιχ. 205). Δηλ. το όνομά του δηλώνει ότι είναι άρχων. Ο ζάχρυσος Ρήσσος, ισως να έδωσε το όνομα τους και στην λέξη πλούσιος των άλλων λαών: λατ. Rhesus, ιταλ ricco, γερμ. reich, αγγλ. rich, ισπ. rico, κλπ.
Το βασίλειό της Θράκης, επί Ρήσου, συνόρευε προς Ν. με την Λυδία και προς Δ. με την Μακεδονία![4]
Η Μούσα – μητέρα του Ρήσου – δηλώνει με πλήρη βεβαιότητα ότι ο υιός της, καίτοι νεκρός, θα συνεχίζει να ζει μέσα σε σπηλιά της πλούσιας ασημένιας γης του Παγγαίου, κοντά στον ποταμόθεο Στρυμόνα, ως «ανθρωποδαίμων».
Ο Ρήσος, όπως όλοι οι Θράκες ήρωες, έχουν μέσα τους κομμάτι από τον Ήλιο.
Μικρός ανετράφη από Ναϊάδες, νύμφες της άνοιξης, του βουνού Παγγαίου, και σε αυτό επέστρεψε με τον θάνατό του.
Επειδή η Θράκη δεχόταν επίθεση από τους Σκυθες, ο Ρήσος οδήγησε τον στρατό του στην Τροία αργότερα από τους άλλους. Ο στρατός του είχε τα καλλιτερα άλογα! Ο ίδιος φορούσε μια τεράστια χρυσή πανοπλία, που ήταν πιο κατάλληλη για θεούς, παρά για θνητούς! – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκακης “Αρχαια ελληνικά οπλα”. Αλλά ουσιαστικά πέθανε χωρίς να προλάβει να δώσει μάχη…
Τα άλογά του, σύμφωνα με κάποιον χρησμό, εάν έτρωγαν τρωικό χόρτο και έπιναν νερό από τον ποταμό Ξάνθο, θα έσωζαν την Τροία. Γι’ αυτό δολοφονήθηκε στον Τρωικό εμφύλιο των Ελλήνων πόλεμο, μέσα στην σκηνή του, από τον Διομήδη και τον Οδυσσέα, σε νυκτερινή αποστολή κατασκοπείας, οι οποίοι σκότωσαν και τους συντρόφους του, άρπαξαν και τα κατάλευκα άλογά του. Έτσι πεθαίνει νέος και δυνατός. Αλλά μένει αθάνατος στην συνείδηση του λαού του.
- ΔΕΙΤΕ σχετικό βίντεο για τον Ρήσο του Γ. Λεκάκη, ΕΔΩ.
Πρόλαβε και ερωτεύθηκε και νυμφεύθηκε την κυνηγό Αργανθώνη, από την Κίο της Βιθυνιας – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης “Αρχαιες πολεις της Βιθυνίας”. Μετά τον θάνατό του, η σύζυγός του, πήγε στο μέρος όπου είχαν αρχικώς ξαπλώσει, και ερωτικώς συνευρεθεί και εκεί παρέμεινε, κλαίγοντας και φωνάζοντας τον άνδρα της, να επιστρέψει. Έπαψε να τρώει και να πίνει, μέχρι που πέθανε από την πείνα… Τον Ρήσο θρήνησε και η Τερψιχόρη! Κι αυτό το είδαν με έκπληξη οι σκληροτράχηλοι Μακεδονο-Θράκες Φρύγες! Και ο πατέρας του, Στρυμών, αυτοκτόνησε από θλίψη…
Μετά τον θάνατό του γίνεται φύλαξ και δωρητής του υπόγειου πλούτου!
Οι Θράκες πιστεύουν στην εορταστική ξαναπαρουσία του, όπου θα επανέλθει πλημμυρισμένος από φως – κάτι που αντέγραψαν οι χριστιανοί ως «Δευτέρα παρουσία».
Κοιμάται θαμμένος μέσα στις χρυσοφόρες φλέβες του βουνού. Λένε πως αναμφίβολα θα ξυπνήσει και πάλι για τον λαό του, εάν το απαιτήσει η ανάγκη – παράδοση που αντεγράφη και για τον τελευταίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνο Παλαιολόγο…
Τον 5ο αιώνα π.Χ., οι Αθηναίοι έλαβαν χρησμό πως δεν θα μπορούσαν να ιδρύσουν αποικία στην Θράκη, εάν πρώτα δεν τακτοποιούσαν μια ηθική οφειλή προς τον νεκρό βασιλιά της: Να επαναφέρουν τα οστά του Ρήσου, από την Τροία, και να τα θάψουν στην πατρίδα του. Τότε έστειλε ο Αθηναίος στρατηγός Άγνων να τα φέρουν και τα έθαψε στην όχθη του ποταμού Στρυμόνα, εκεί που έκτισε αργότερα την Αμφίπολη…
Η όλη ιστορία ανάγεται σε ένα από τα παραφυσικά αφηγήματα του Παγγαίου.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις». Γ. Λεκακης «Ελληνικη Μυθολογία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.4.2002.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Σχόλ. Ιλ.Κ,435. Ευστ. Σχόλ. Ιλ. τ. 3 σελ. 107. Σχόλ. [Πρόκλ., Τζέτζ, κ.ά.]. Ησ. Έργ. & Ημ. 1. Απολλόδ. 1/3.4. Τζέτζ. Σχόλ. Λυκόφρ. Αλεξ. 831. Σχόλ. Ευρ. Ρήσ. υπόθ. και 346, 393. Στράβ. 13/1.21. Φώτ. κώδ. 186 σελ. 131b. Σέρβ. Σχόλ. Βιργ. Αιν. 1.469. Επ. 4.4. Υγίν. μύθ. 113.2. Στέφ. Βυζ.
- Απολλόδωρος / Ψευδο-Απολλόδωρος «Μυθολογική Βιβλιοθήκη» I,3, 4. E,IV,4.
- Αριστοφάνης του Βυζαντίου σχόλ. Ευριπίδη.
- Ευριπίδης / Ψευδο-Ευριπίδης «Ρήσος», στ. 471-972.
- Ευστάθιος «περί Ομήρου, Ιλιάς», 817.
- Κόνων «Αφηγήσεις», 4.
- Όμηρος «Ιλιάς», (ΙΒ΄, 19-21, Κ,435. Μ,20, X, 430-503, 439, 495).
- Παρθενιος Νικαέως «Περὶ ἐρωτικῶν παθημάτων», 36.
- Πλούταρχος. π. ποτ. 11.1.
- Πολύαινος «Στρατηγήματα», 6.53.
- Σέρβιος, σχολ. Βιργ. Αιν. 1.469
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Ησ. Θεογ. 340. Σχόλ. Ησ. Θεογ. 338.
[2] Υπάρχει κι άλλος Ρήσος, ο υιός του ποτάμιου θεού Στρυμόνα και της μούσας Ευτέρπης. Φαίνεται, λοιπόν πως το όνομα εξακολούθησε ως αξιωματικός / στρατιωτικός τίτλος στην Θράκη.
[3] Αργοτερα, με την εύρεση των επιστημών και την ονοματοδοσία των Μουσών, η Θράσα Μούσα μητέρα του Ρήσου, έπρεπε να ταυτιστεί με μία από τις επώνυμες κόρες: Ετσι ως μάνα του αναφέρεται η Καλλιόπη, η Ευτέρπη, η Κλειώ, ή η Τερψιχόρη (την τελευταία απορρίπτει ο Ευριπίδης).
[4] Σχόλ. Ιλ. Β,844. Στράβ. 7.36.
θαμμενος αρχαιος βασιλιας Θρακης, αρχαια Δευτερα Παρουσια υπνος χρυσοφορα φλεβα ορος βουνο Παγγαιο Λεκακης Ρησσος ποταμo+ος ποταμιος θεος Τρωαδα παραποταμος Γρανικος Ωκεανος Τηθυς 8 οκτω οχτω ποταμοι εκτροπη θεος Ποσειδων Ποσειδωνας ορος ιδη, αρχαιο τειχος Αχαιοι καταστροφη Τρωας θρακικη χωρα ονομα ρησος αραχια Θρακη θεικο θρυλικος βασιλιας της Θρακης, Ηιονεας Ηιονευς Μουσα Σητη αρης Βιθυς ολυνθος Βραγγας ετυμολογια λεξη αρχος, ος αιρεσει τα θεσφατα Επιχαρμος αρχων αρχοντας βασιλειο της Θρακης, συνορα Λυδια Μακεδονια βεβαιοτητα νεκρος, συνεχεια ζωης σπηλια πλουσια ασημενια γη Παγγαιου, ποταμοθεος Στρυμονας, ανθρωποδαιμων ανθρωποδαιμονας αρχαιοι Θρακες ηρωες, κομματι ηλιος ανατροφη Ναιαδες νυμφες ανοιξη βουνο Παγγαιο θανατος Θρακη επιθεση Σκυθια στρατος Τροια καλυτερα αλογα τεραστια χρυση πανοπλια, θεοι θνητοι μαχη ερυθρομορφο αγγειο ζωγραφος του λυκουργου 360 πΧ 4ος αιωνας μουσειο νεαπολης ναπολι καμπανια μεγαλη ελλαδα κατω ιταλια αλογο χρησμος τρωικο χορτο νερο Ξανθος, αλωση Τροιας δολοφονια Τρωικος πολεμος εμφυλιος αρχαιοι Ελληνες σκηνη Διομηδης Οδυσσεας, Οδυσσευς ιθακη νυκτερινη αποστολη κατασκοπεια αρπαγη καταλευκα αλογα ασπρα λευκα ιππος νεος δυνατος αθανατος συνειδηση θρακικος λαος ερωτας γαμος κυνηγος Αργανθωνη, Κιος Βιθυνια μετα θανατο συζυγος ερως ερωτικη συνευρεση κλαμα φωνη θρηνος ανδρας επιστροφη φαι διατροφη απεργια πεινας πεινα διψα Τερψιχορη εκπληξη σκληροτραχηλοι Μακεδονοθρακες Φρυγες Στρυμων, αυτοκτονια θλιψη θανατο φυλαξ φυλακας δωρητης υπογειος πλουτος εορταστικη ξαναπαρουσια πλημμυρισμενος φως αντιγραφη χριστιανοι Δευτερα παρουσια χριστιανισμος χρυσοφορος φλεβα αναγκη παραδοση τελευταιος αυτοκρατορας Βυζαντιου Κωνσταντινος Παλαιολογος βυζαντιο 5ος Αθηναιοι ιδρυση αποικια ηθικη οφειλη νεκρος βασιλευς επαναφορα οστα ανακομιδη οστων πατριδα Αθηναιος στρατηγος αγνων οχθη Στρυμονας, Αμφιπολη αγνωνας παραφυσικα φαινομενα αφηγηματα Παγγαιου Ευσταθιος σχολια ομηρου Ιλιας σχολιαστης Προκλος Τζετζης Ησιοδος Απολλοδωρος Λυκοφρων Ευριπιδης Στραβων Φωτιος κωδιξ Σερβιος Βιργιλιος Υγινος μυθος Βυζαντιος Ψευδοαπολλοδωρος Μυθολογια αριστοφάνης Βυζαντιου Ψευδοευριπιδης περι Ομηρου, Ιλιας κονων αφηγηση Παρθενιος Νικαεως Περι ερωτικων παθηματων πλουταρχος πολυαινος μουσες Ευτερπη αξιωματικος / στρατιωτικος τιτλος Θρασα Καλλιοπη, Ευτερπη, Κλειω ζαχρυσος λεξη πλουσιος λατινικα ρεζους ιταλικα ρικο γερμανικα ραιχ αγγλικα ισπανικα
