Ο βήχας[1] είναι ένα ερέθισμα του πνεύμονος και του λάρυγγος, πολλάκις δε και του στομάχου.
Υπάρχουν πολλών ειδών ερεθισμοί, ήτοι:
- ό ερεθιστικός καί ξηρός
- ό υγρός και σπασμωδικός καί
- ό χρονικός [σ.σ.: χρόνιος].
Όταν δέν δοθή προσοχή στον βήχα μπορεί νά βλάψη πολύ τον άνθρωπο.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ περι ΒΗΧΑ, ΕΔΩ.
Ο ερεθιστικός βήχας είναι ο χειρότερος. Αυτός πολλάκις προέρχεται από κρύωμα του πνεύμονος από κατάρρουν, και από τον στόμαχον.
- Βράζουμε καλά σκορπιδόχορτο[2] καί πίνουμε κάθε πρωί από ένα φλυτζάνι τσαγιού,
- άλλος τρόπος: Βράζομε πίσα και κάνουμε χάπια τα οποία τά ρίχνουμε σέ κοπανισμένο ρεβέντι[2] καί υστέρα στο ξύδι. Από τά χάπια αυτά παίρνουμε 2 τήν ημέρα.
- άλλος τρόπος: Βράζουμε μιά οκά [σ.σ.: 1.300 γραμμ. περίπου] νερό καί αφού βράση, ρίχνουμε 100 δράμια [σ.σ. ένα δράμι – 3,2 γραμμ. περίπου] κατράμι καί τό ανακατώνουμε καλά. Το αφήνουμε 24 ωρες νά κατασταλάξη. Αφαιρούμε τήν ακαθαρσία και πίνουμε ένα ρακοπότηρο κάθε βράδυ.
ΒΟΤΑΝΑ για τον βήχα:
ΑΓΓΕΛΙΚΗ: για τόν βήχα, την δυσπεψία, τήν πλευρίτιδα.
ΑΓΡΙΜΟΝΙΟ: για αιματουρία, βήχα, άσθμα, διάρροια, δυσπεψία, ίκτερο, στραμπούληγμα, φαρυγγίτιδα.
ΑΔΙΑΝΤΟ: για τόν βήχα καί τήν τριχόπτωση.
ΑΜΑΡΑΝΤΟΣ (αγριόβλητο): για τόν βήχα καί τήν βρογχίτιδα.
ΓΛΥΚΟΡΡΙΖΑ: γιά βήχα, βρογχίτιδα, πλευρίτιδα, πνευμονία.
ΔΡΑΚΟΝΤΙΑ: για αρθρίτιδες, άσθμα, αϋπνίες, βήχα, ορχίτιδα.
ΕΡΕΙΚΗ: για αϋπνία, βήχα, κρυολογήματα.
ΘΥΜΑΡΙ: για αμηνόρροια, βήχα, βρογχίτιδα, δυσπεψία, ρευματισμούς, φυματίωση.
ΚΑΣΤΑΝΙΑ: για αιμορραγίες, ατονία, βήχα, διάρροια, δυσεντερία, κοκκύτη.
ΚΥΔΩΝΙΑ: για αιμόπτυση, αιμορροΐδες, βήχα, διάρροια, μαστίτιδες, στηθάγχη, ουλίτιδες καί χειλίτιδες.
ΜΑΡΟΥΛΙ: γιά βήχα, βρογχίτιδα, γριππη, εγκαύματα, χρυσή.
ΜΕΝΕΞΕΣ: γιά άσθμα, βήχα, βρογχίτιδα, πνευμονία.
ΜΟΛΟΧΑ: γιά βήχα, δερματοπάθειες, ελκος στομάχου, δωδεκαδακτύλου.
ΠΑΠΑΡΟΥΝΑ : γιά βήχα.
ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ: γιά αρθρίτιδες, βήχα, βρογχοκήλη, δυσκοιλιότητα, ουλίτιδα.
ΣΥΜΦΥΤΟ: γιά αιμόπτυση, βήχα, έλκος στομάχου καί δωδεκαδακτύλου, κήλη καί μαστίτιδα.
ΤΑΡΑΞΑΚΟΣ ή ΠΙΚΡΑΛΙΔΑ: γιά βήχα, διαβήτη, παχυσαρκία, διόγκωση σπλήνας, χολολιθίαση.
ΤΟΥΣΙΛΑΓΚΟ ή ΧΑΜΑΙΛΕΥΚΗ: γιά άσθμα, βήχα, βρογχίτιδα, πλευρίτιδα, πνευμονία.
ΦΡΑΓΚΟΣΤΑΦΥΛΟ: γιά βήχα, κρυολόγημα, ποδάγρα.
ΦΡΑΞΙΝΟΣ ή ΜΕΛΙΟΣ ή ΦΡΑΞΟ: γιά βήχα.
- Τα ιδεωδέστερα χάπια γιά τόν βήχα είναι τά Νοσκαλάντε. Γαλλικά, δραχ. 18. Καταστέλλουν τόν βήχα, καί τόν πιό έντονον, αμέσως. Δύο τό πρωί. δύο τό βράδυ, δύο ώρες πρό φαγητού. Τα μικρά πρωί καί βράδυ άπό ένα.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Λεξικο παραδοσεων”. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 10.10.2015.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑΤΡΟΣΟΦΙΑ, ΕΔΩ.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Γ. Λεκάκη:
[1] Η αρχαία ελληνική λέξις βήξ (του βηχός), παράγεται από το ρήμα βήσσω / βήττω > βήχας (ο και η) > βῆγμα (= φλέγμα) – Λέξεις με κατάληξη -ξ εκφράζουν το κακό ως δραστική δύναμη, κάποιο «δαιμόνιο». ΠΗΓΗ: Ἱππ. Προγν. 8 και 41 και 2.52. Ἀφ. 1247· Θουκ. 2.49. Φρυν. Κωμ. ἐν Ἀδήλ. 6. Ἀριστ. Ψυχ. 2.8,11. Θεοφρ. Ἱστ. Φ. 3.18,3. Ηρόδ. 6.107. Αριστοφ. Εκκλ. 56. Id. Epid. 1.3.
[2] ή σκορπίδι, το ασπλήνιο το κητεράχιο (Asplenium ceterach / Ceterach officinarum). Είδος φτέρης, της οικογένειας ασπληνιοειδή. Από την αρχαία ελληνική λέξη ἄσπληνον = «χωρίς σπλήνα», επειδή το χρησιμοποίησαν ως φάρμακο για την ζωοασθένεια του άνθρακα (ή σπληνάνθρακα – λοιμώδη νόσο, η οποία προκαλείται από το βακτήριο Βάκιλλος του άνθρακα).
- ἄσπληνον = ἄσπλαγχνον. Αλλά και ἄκορον (το φυτό Iris Pseudacerus). Οι αρχαίοι Έλληνες το συνέδεαν με την κόρη του οφθαλμού. – ΠΗΓΗ: Διοσκ.1.2 και 3.134. Ζώπ. ap. Orib. 14.50.1.
[3] Το ραβέντι / ρεβέντι (επιστ. ρήον το βαρβαρικόν / Rheum rhabarbarum), είναι ένα είδος φυτού της οικογένειας των Πολυγονοειδών (Polygonaceae). Ποώδες πολυετές φυτό. Στην βοτανική κατηγοριοποιείται ως λαχανικό. Στην μαγειρική ως φρούτο. Το περιγράφει ο Διοσκορίδης ως ρηον ή ρα, μια φαρμακευτική ρίζα που ήλθε στην κυρίως Ελλάδα από πέρα από τον Βόσπορο (ίσως από τον ποταμό Άραξη ή Όαρο, όπως τον έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες > Ρα, και νυν Βόλγα της Ρωσίας). Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, οι ρίζες ραβέντι χρησιμοποιούνται ως καθαρτικό.
Γιατροσοφια Γιατροσοφι ιατροσοφι ιατροσοφια, θεραπεια λαικη παραδοσιακη ιατρικη πατερ Γυμνασιος Λαυριωτης, Λαυριο, καλογρια καλογρηα ΙΜ ιερα μονη Χιου καπονερη Χιος, Λερος συνταγες συνταγη μοναχος Παχωμιος Τσακωνας σκορπιδι, ασπληνιο κητεραχιο Asplenium ceterach / Ceterach officinarum ειδος φτερης, οικογενεια ασπληνιοειδη αρχαια ελληνικη λεξη ασπληνον ασπληνο χωρις σπληνανθρακα φαρμακο ασθενεια ανθρακα σπληνανθρακας ζωων ανθρακας ζωοασθενεια ζωοασθενειες ραβεντι / ρεβεντι ρηον το βαρβαρικον ρηο βαρβαρικο Rheum rhabarbarum φυτου Πολυγονοειδη Polygonaceae ποωδες πολυετες φυτο βοτανικη λαχανικο μαγειρικη φρουτο Διοσκοριδης ρα, φαρμακευτικη ριζα αρχαια Ελλαδα Βοσπορος μαυρη θαλασσα αρχαιος ποντος ποταμος Ρα Rha Βολγας Ρωσια Κινεζικη ριζα καθαρτικο αραξης οαρος ποταμωνυμικα ετυμολογια Βολγα αρχαια ελληνικη λεξις βηξ βηχος ρημα βησσω / βηττω βηχας βηγμα φλεγμα λεξεις καταληξη ξ κακο δραστικη δυναμη, δαιμων δαιμονας δαιμονιο ιπποκρατης Θουκυδιδης Φρυνιχος αριστοτελης Θεοφραστος Ηροδοτος Αριστοφανης ερεθισμα πνευμονας λαρυγγας, στομαχι ειδος ερεθισμος ερεθιστικος ξηρος υγρος σπασμωδικος χρονικος χρονιος προσοχη στον βηχα βλαβη ανθρωπος χειροτερος κρυωμα πνευμονι καταρρους καταρροη στομαχος βρασιμο σκορπιδοχορτο πισα πισσα χαπι κοπανισμενο ρεβεντι ξιδι ξυδι χαπια οκα νερο δραμι κατραμι ακαθαρσια ΒΟΤΑΝΑ για τον βηχα ΑΓΓΕΛΙΚΗ αγγελικη δυσπεψια, πλευριτιδα ΑΓΡΙΜΟΝΙΟ θεραπεια αιματουρια, ασθμα, διαρροια, ικτερος, στραμπουληγμα, φαρυγγιτιδα ΑΔΙΑΝΤΟ αδιαντος τριχοπτωση ΑΜΑΡΑΝΤΟΣ αμαραντος αγριοβλητο βλητο βρογχιτιδα ΓΛΥΚΟΡΡΙΖΑ γλυκορριζα ΓΛΥΚΟΡΙΖΑ γλυκοριζα βρογχιτις, πλευριτις, πνευμονια ΔΡΑΚΟΝΤΙΑ αρθριτιδα, αυπνια ορχιτιδα ορχιτις ορχεις ορχις ΕΡΕΙΚΗ ερεικη κρυολογημα θυμαρι ΘΥΜΑΡΙ αμηνορροια, δυσπεψια, ρευματισμοι φυματιωση ΚΑΣΤΑΝΙΑ καστανα καστανο αιμορραγιες, ατονια, δυσεντερια, κοκκυτης κοκκιτης κοκυτης κοκιτης ΚΥΔΩΝΙΑ κυδωνι αιμοπτυση, αιμορροιδες, μαστιτιδα, στηθαγχη, ουλιτιδα χειλιτιδα μαρουλι ΜΑΡΟΥΛΙ γριπη, εγκαυμα ασθενεια χρυση μενεξες ΜΕΝΕΞΕΣ μολοχα ΜΟΛΟΧΑ δερματοπαθεια ελκος στομαχου, δωδεκαδακτυλου δωδεκαδακτυλο δωδεκαδακτυλος παπαρουνα ΠΑΠΑΡΟΥΝΑ πορτοκαλι ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ αρθριτιδες, βρογχοκηλη, δυσκοιλιοτητα, ουλα ουλων ΣΥΜΦΥΤΟ συμφυτο κηλη μαστιτις μαστος μαστοι στηθος στηθη βυζι βυζια ΤΑΡΑΞΑΚΟΣ ΠΙΚΡΑΛΙΔΑ ταραξακο πικραλιδα διαβητης ζαχαρο παχυσαρκια, διογκωση σπληνας, σπληνα σπλην χολολιθιαση τουσιλαγκο ΤΟΥΣΙΛΑΓΚΟ χαμαιλευκη ΧΑΜΑΙΛΕΥΚΗ φραγκοσταφυλο ΦΡΑΓΚΟΣΤΑΦΥΛΟ κρυωμα, ποδαγρα ΦΡΑΞΙΝΟΣ ΜΕΛΙΟΣ ΦΡΑΞΟ φραξινος μελιος μελια φραξος φραξο Νοσκαλαντε γαλλικα καταστολη εντονος
