Του Γιώργου Λεκάκη
Οι σφυρίχτρες ως μουσικά όργανα ή όργανα σηματοδότησης χρησιμοποιούνται από την Παλαιολιθική Εποχή. Ευρέθη λ.χ. μια οστέινη σφυρίχτρα από την περίοδο της Μαγδαληναίας Εποχής (18.000 – 10.000 χρόνια πριν) στο Σπήλαιο Gudenus στην νυν έκταση της Αυστρίας.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΣΦΥΡΙΧΤΡΑ, ΕΔΩ.
Οι σφυρίχτρες χρησιμοποιούνταν και από τους αρχαίους Έλληνες, για να δίνουν ρυθμό στους κωπηλάτες. Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει μια σφυρίχτρα από τερακότα στα ερείπια της αρχαίας ελληνικής πόλης της Άσσου της Τρωάδος, πιθανότατα παιδικό παιγνίδι τοποθετημένο στον τάφο ενός παιδιού ως δώρο ταφής[1]. – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΑΣΣΟ, στο βιβλίο του Γ. Λεκάκη «Αγνωστη Μικρα Ασια».
Αλλά τώρα ευρέθη κι άλλη οστέινη σφυρίχτρα, που πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε από έναν αρχαίο Αιγύπτιο «αστυνομικό», ανακαλύφθηκε στην τοποθεσία της Αμάρνα. Γύρω στο 1347 π.Χ., ο ιδιαίτερος φαραώ Ακενατόν (βασίλευσε περίπου το 1349 – 1336 π.Χ.) ίδρυσε μια νέα πρωτεύουσα στην Αμάρνα, αν και εγκαταλείφθηκε μετά από μόλις 15 χρόνια.
Το τεχνούργημα, του 14ου αι. π.Χ., το οποίο ήταν κατασκευασμένο από δάκτυλο ποδιού αγελάδας (bos), είχε οπή λίγο μεγαλύτερη από 6 χλστ. είναι το πρώτο του είδους του, που έχει βρεθεί ποτέ στην Αίγυπτο! Ανακαλύφθηκε από αρχαιολόγους του «Έργου Αμάρνα» σε ένα μέρος της τοποθεσίας αυτής, που είναι γνωστό ως «Πέτρινο Χωριό, έναν περιφερειακό “εργατικό χωριό”.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτή η περιοχή πιθανότατα στέγαζε εργάτες που συμμετείχαν στην κατασκευή του τάφου του βασιλιά. Η σφυρίχτρα βρισκόταν μέσα σε μια κατασκευή, που μάλλον χρησίμευε ως σημείο ελέγχου, όπου διέμεναν οι φρουροι, για να παρακολουθούν τους εργάτες, που έμπαιναν και έβγαιναν από το Πέτρινο Χωριό.
«Αυτή η περιοχή φαίνεται να είχε αστυνομευτεί[2] εντόνως, προκειμένου να διατηρείται η ιερή τοποθεσία του τάφου άγνωστη στους πολλούς και γνωστή και προσβάσιμη μόνον από εκείνους, που πρέπει να γνωρίζουν και να πηγαίνουν εκεί», εδήλωσε η αρχαιολόγος Μ. Λάνγκλεϊ (του Πανεπιστημίου Γκρίφιθ).
ΠΗΓΗ: M. C. Langley, κ.ά. “First Identification of Bone Whistle-Use in Dynastic Egypt”, https://doi.org/10.1002/oa.70026, International Journal of Osteoarchaeology, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.9.2025.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Γ. Λεκακης «Μουσικης Μυησις».
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] ΠΗΓΗ: «Ancient whistle found in Assos», εφημ. Hürriyet Daily News, 19.10.2022.
[2] Σε μια άλλη διάσημη τοποθεσία, το Ντέιρ ελ-Μεντίνα — το χωριό των εργατών των τάφων στην Κοιλάδα των Βασιλέων — οι εργάτες τάφων αστυνομεύονταν επίσης. Αντικείμενα του Νέου Βασιλείου, όπως κείμενα και εικόνες, αποκαλύπτουν ότι οι Αιγύπτιοι είχαν αστυνομικούς γνωστούς ως «μεντζάι». Αυτοί ήταν μια ημι-νομαδική ομάδα, που αρχικώς προέρχονταν από μια περιοχή της ερήμου και ήταν γνωστοί για τις ελιτίστικες στρατιωτικές τους δεξιότητες. Χρησιμοποιούνταν από τους Αιγύπτιους ως ένα είδος “ελίτ αστυνομικής δύναμης”. Έχει ανακαλυφθεί και ο διακοσμημένος τάφος του Μάχου, του αρχηγού της αστυνομίας στην πόλη Ακετατέν – νυν Αμάρνα. Στον τάφο του, μια σκηνή δείχνει αστυνομικούς να έχουν άνδρες υπό κράτηση – προφανώς να έχουν συλληφθεί προσπαθώντας να εισέλθουν κρυφά στην πόλη. Σε άλλες σκηνές, βλέπουμε μια σειρά από φρουρούς να στέκονται κατά μήκος αυτού ενός δρόμου. Σε μια άλλη εικόνα στον τάφο του Μάχου, φρουροί στέκονται σε μικρές κατασκευές ίσως σημεία ελέγχου. Άρα “αστυνομία” φρουρούσε ενεργά τα όρια και τις περιοχές της πόλης, είπε η κ. Λάνγκλεϊ.
αρχαια σφυριχτρα αστυνομικου, δακτυλο ποδιου αγελαδος, 3.300 χρονια πριν Mahu, chief of police Akhetaten, medjay, Amarna, Middle Egypt Stone Village αρχαιες σφυριχτρες αρχαιος αστυνομικος, δαχτυλο ποδι αγελαδας, χρονων οστεινη σφυριζω αγελαδα μουσικα οργανα μουσικο οργανο σηματοδοτησης σηματοδοτηση Παλαιολιθικη Εποχη περιοδος Μαγδαληναια Εποχη 18.000 – 10.000 Σπηλαιο Γκουντενους Gudenus Αυστρια αρχαιοι ελληνες, ρυθμος κωπηλατες κωπηλατης κωπηλασια αρχαιολογια τερακοτα ερειπια ελληνικη πολη ασσος τρωαδος τροια παιδικο παιγνιδι ταφος παιδι δωρο ταφη οστουν χρηση αρχαιος Αιγυπτιος αστυνομικος Αμαρνα 1347 πΧ φαραω Ακενατον βασιλιας 1349 – 1336 ιδρυση πρωτευουσα εγκαταλειψη τεχνουργημα, κατασκευη δακτυλα ποδια αγελας, πρωτο ειδος αιγυπτος Πετρινο Χωριο εργατες ταφοι βασιλευς ελεγχος φρουροι, εργατης, Πετρινο Χωριο αστυνομευση ιερη τοποθεσια αγνωστη διασημη τοποθεσια, Ντειρ ελ Μεντινα μεδινα χωριο εργατης Κοιλαδα των Βασιλεων εργατικο αστυνομοι αντικειμενα Νεο Βασιλειο κειμενα εικονα αρχαιοι Αιγυπτιοι αστυνομια μεντζαι ημινομαδικη ομαδα, περιοχη ερημος γνωστος ελιτιστικες στρατιωτικες δεξιοτητες ελιτ αστυνομικη δυναμη διακοσμηση διακοσμημενος ταφος του Μαχου, μαχος αρχηγου πολις Ακετατεν σκηνη αστυνομικοι ανδρες υπο κρατηση συλληψη εισοδος κρυφα στην πολη φρουροι δρομος φρουρος ορια
